Brihat-samhita [sanskrit]

26,560 words

The Sanskrit text of the Brihat-samhita from the 6th-century authored by Varaha Mihira in present-day Ujjain, India. It primarily deals with astrology and astronomy but is presented as an encyclopedia of knowledge.

होराशास्त्रेऽपि राशिहोराद्रेष्काणनवांशकद्वादशभागत्रिंशद्भागबलाबलपरिग्रहो ग्रहाणां दिक्स्थानकालचेष्टाभिरनेकप्रकारबलनिर्धारणं प्रकृतिधातुद्रव्यजातिचेष्टादिपरिग्रहो निषेकजन्मकालविस्मापनप्रत्ययादेशसद्योमरणायुर्दायदशान्तर्दशाष्टकवर्गराजयोगचन्द्रयोगद्विग्रहादियोगानां नाभसादीनां च योगानाम् फलान्याश्रयभावावलोकननिर्याणगत्यनूकानि तत्काल प्रश्नशुभाशुभनिमित्तानि विवाहादीनां च कर्मनां करणम् ॥ ४(ब्) ॥
[च । तात्कालिक]

horāśāstre'pi rāśihorādreṣkāṇanavāṃśakadvādaśabhāgatriṃśadbhāgabalābalaparigraho grahāṇāṃ diksthānakālaceṣṭābhiranekaprakārabalanirdhāraṇaṃ prakṛtidhātudravyajāticeṣṭādiparigraho niṣekajanmakālavismāpanapratyayādeśasadyomaraṇāyurdāyadaśāntardaśāṣṭakavargarājayogacandrayogadvigrahādiyogānāṃ nābhasādīnāṃ ca yogānām phalānyāśrayabhāvāvalokananiryāṇagatyanūkāni tatkāla praśnaśubhāśubhanimittāni vivāhādīnāṃ ca karmanāṃ karaṇam || 4(b) ||
[ca | tātkālika]

The Sanskrit text of Verse 2.4(b) is contained in the book Brihata Samhita (Sanskrit Text with Hindi Translation) by Pandit Achyutananda Jha. This book is available online or you could buy the latest edition:

Read online Buy now! The Sanskrit text by Pandit Achyutananda Jha (2001)

Glossary of Sanskrit terms

Note: This extracts Sanskrit terms and links to English definitions from the glossary, based on an experimental segmentation of verse (2.4(b)). Some terms could be superfluous while some might not be mentioned. Click on the word to show English definitions.

Horashastra, Api, Rashi, Hora, Dreshkana, Navamshaka, Dvadashabhaga, Trimshadbhaga, Balabala, Parigraha, Graha, Dish, Sthanaka, Ala, Ceshta, Aneka, Prakara, Bala, Nirdharana, Prakrit, Dhatu, Dravi, Dravya, Nisheka, Janmakala, Vismapana, Pratyayadi, Shasat, Yah, Marana, Ayurdaya, Dasha, Tarda, Sha, Shas, Kavarga, Rajayoga, Candrayoga, Dvigraha, Nabhasa, Yoga, Phala, Ashraya, Bhavava, Lokana, Niryana, Gat, Gati, Anuka, Tatkala, Prashna, Shubhashubha, Nimitta, Vivaha, Karman, Karana,

Analysis of Sanskrit grammar

Note: this is an experimental feature and only shows the first possible analysis of the Sanskrit text (Verse 2.4(b)). If the system was successful in segmenting the sentence, you will see of which words it is made up of, generally consisting of Nouns, Pronouns, Verbs, Participles and Indeclinables. Click on the link to show all possible derivations of the word.

  • Line 1: “horāśāstre'pi rāśihorādreṣkāṇanavāṃśakadvādaśabhāgatriṃśadbhāgabalābalaparigraho grahāṇāṃ diksthānakālaceṣṭābhiranekaprakārabalanirdhāraṇaṃ prakṛtidhātudravyajāticeṣṭādiparigraho niṣekajanmakālavismāpanapratyayādeśasadyomaraṇāyurdāyadaśāntardaśāṣṭakavargarājayogacandrayogadvigrahādiyogānāṃ nābhasādīnāṃ ca yogānām phalānyāśrayabhāvāvalokananiryāṇagatyanūkāni tatkāla praśnaśubhāśubhanimittāni vivāhādīnāṃ ca karmanāṃ karaṇam || 4(b) |
  • horāśāstre' -
  • horāśāstra (noun, neuter)
    [nominative dual], [vocative dual], [accusative dual], [locative single]
  • api -
  • api (indeclinable preposition)
    [indeclinable preposition]
    ap (noun, neuter)
    [locative single]
  • rāśi -
  • rāśi (noun, masculine)
    [compound], [adverb]
    rāśī (noun, masculine)
    [adverb], [vocative single]
    rāśī (noun, feminine)
    [compound], [adverb], [vocative single]
    rāśī (noun, neuter)
    [compound], [adverb], [nominative single], [vocative single], [accusative single]
  • horā -
  • horā (noun, feminine)
    [nominative single]
  • dreṣkāṇa -
  • dreṣkāṇa (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    dreṣkāṇa (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • navāṃśaka -
  • navāṃśaka (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
  • dvādaśabhāga -
  • dvādaśabhāga (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    dvādaśabhāga (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • triṃśadbhāga -
  • triṃśadbhāga (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    triṃśadbhāga (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • balābala -
  • balābala (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    balābala (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • parigraho* -
  • parigraha (noun, masculine)
    [nominative single]
  • grahāṇām -
  • graha (noun, masculine)
    [genitive plural]
    graha (noun, neuter)
    [genitive plural]
    grahā (noun, feminine)
    [genitive plural]
  • dik -
  • diś (noun, feminine)
    [compound], [adverb], [nominative single], [vocative single]
  • sthānakā -
  • sthānaka (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    sthānaka (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • ala -
  • ala (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
    al (verb class 1)
    [imperative active second single]
  • ceṣṭābhir -
  • ceṣṭā (noun, feminine)
    [instrumental plural]
  • aneka -
  • aneka (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
    aneka (noun, masculine)
    [vocative single]
  • prakāra -
  • prakāra (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
  • bala -
  • bala (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    bala (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
    bal (verb class 1)
    [imperative active second single]
  • nirdhāraṇam -
  • nirdhāraṇa (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
  • prakṛti -
  • prakṛti (noun, feminine)
    [compound], [adverb]
    prakṛt (noun, masculine)
    [locative single]
    prakṛt (noun, feminine)
    [locative single]
    prakṛt (noun, neuter)
    [locative single]
  • dhātu -
  • dhātu (noun, feminine)
    [compound], [adverb]
    dhātu (noun, masculine)
    [compound], [adverb]
    dhātu (noun, neuter)
    [compound], [adverb], [nominative single], [vocative single], [accusative single]
    dhā (verb class 2)
    [imperative active third single]
  • dravya -
  • dravi (noun, masculine)
    [compound], [adverb], [nominative dual], [vocative dual], [accusative dual]
    dravya (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    dravya (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
    dravī (noun, masculine)
    [compound], [adverb]
    dravī (noun, feminine)
    [compound], [adverb], [nominative single], [vocative single]
    dravī (noun, neuter)
    [compound], [adverb], [nominative single], [vocative single], [accusative single]
  • ajāti -
  • ajāti (noun, feminine)
    [compound], [adverb]
  • ceṣṭā -
  • ceṣṭa (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    ceṣṭa (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
    ceṣṭā (noun, feminine)
    [nominative single]
    ceṣṭ (verb class 1)
    [imperative active second single]
  • adi -
  • ad (noun, masculine)
    [locative single]
    ad (noun, neuter)
    [locative single]
  • parigraho* -
  • parigraha (noun, masculine)
    [nominative single]
  • niṣeka -
  • niṣeka (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
  • janmakāla -
  • janmakāla (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
  • vismāpana -
  • vismāpana (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    vismāpana (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • pratyayāde -
  • pratyayādi (noun, feminine)
    [vocative single]
  • śasad -
  • śas -> śasat (participle, neuter)
    [nominative single from √śas class 1 verb], [vocative single from √śas class 1 verb], [accusative single from √śas class 1 verb]
  • yo -
  • yaḥ (indeclinable relative)
    [indeclinable relative]
    yu (noun, masculine)
    [vocative single]
    yu (noun, feminine)
    [vocative single]
    ya (noun, masculine)
    [nominative single]
    yaḥ (pronoun, masculine)
    [nominative single]
  • maraṇā -
  • maraṇa (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • āyurdāya -
  • āyurdāya (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
  • daśān -
  • daśa (noun, masculine)
    [accusative plural]
  • tarda -
  • tarda (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    tard (verb class 1)
    [imperative active second single]
  • śāṣ -
  • śās (noun, feminine)
    [compound], [adverb]
    śa (noun, masculine)
    [nominative plural], [vocative plural]
    śas (noun, masculine)
    [nominative single]
  • ṭa -
  • ṭa (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    ṭa (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • kavarga -
  • kavarga (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
  • rājayoga -
  • rājayoga (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
  • candrayoga -
  • candrayoga (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
  • dvigrahād -
  • dvigraha (noun, masculine)
    [adverb], [ablative single]
    dvigraha (noun, neuter)
    [adverb], [ablative single]
  • iyo -
  • ī (noun, feminine)
    [nominative plural], [vocative plural], [accusative plural], [ablative single], [genitive single]
    ī (noun, masculine)
    [nominative plural], [vocative plural], [accusative plural], [ablative single], [genitive single]
  • gānām -
  • ga (noun, masculine)
    [genitive plural]
    ga (noun, neuter)
    [genitive plural]
    (noun, feminine)
    [genitive plural]
  • nābhasād -
  • nābhasa (noun, masculine)
    [adverb], [ablative single]
    nābhasa (noun, neuter)
    [adverb], [ablative single]
  • īnām -
  • i (noun, masculine)
    [genitive plural]
    ī (noun, feminine)
    [genitive plural]
    ī (noun, masculine)
    [genitive plural]
  • ca -
  • ca (indeclinable conjunction)
    [indeclinable conjunction]
    ca (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    ca (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • yogānām -
  • yoga (noun, masculine)
    [genitive plural]
    yogā (noun, feminine)
    [genitive plural]
  • phalānyā -
  • phala (noun, neuter)
    [nominative plural], [vocative plural], [accusative plural]
    phal (verb class 1)
    [imperative active first single]
  • āśraya -
  • āśraya (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    āśraya (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • bhāvāva -
  • bhāvāva (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    bhāvāva (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • lokana -
  • lokana (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • niryāṇa -
  • niryāṇa (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • gatya -
  • gati (noun, feminine)
    [compound], [adverb], [nominative dual], [vocative dual], [accusative dual]
    gati (noun, masculine)
    [compound], [adverb], [nominative dual], [vocative dual], [accusative dual]
    gatī (noun, feminine)
    [compound], [adverb], [nominative single], [vocative single]
    gam -> gatya (absolutive)
    [absolutive from √gam]
    gam -> gatya (absolutive)
    [absolutive from √gam]
    gam -> gatya (absolutive)
    [absolutive from √gam]
    gat (noun, masculine)
    [locative single]
    gat (noun, neuter)
    [nominative dual], [vocative dual], [accusative dual], [locative single]
  • anūkāni -
  • anūka (noun, neuter)
    [nominative plural], [vocative plural], [accusative plural]
  • tatkāla -
  • tatkāla (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    tatkāla (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • praśna -
  • praśna (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
  • śubhāśubha -
  • śubhāśubha (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    śubhāśubha (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • nimittāni -
  • nimitta (noun, neuter)
    [nominative plural], [vocative plural], [accusative plural]
  • vivāhād -
  • vivāha (noun, masculine)
    [adverb], [ablative single]
    vivāha (noun, neuter)
    [adverb], [ablative single]
  • īnām -
  • i (noun, masculine)
    [genitive plural]
    ī (noun, feminine)
    [genitive plural]
    ī (noun, masculine)
    [genitive plural]
  • ca -
  • ca (indeclinable conjunction)
    [indeclinable conjunction]
    ca (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    ca (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • karman -
  • karman (noun, neuter)
    [vocative single]
  • ām -
  • ā (noun, feminine)
    [accusative single]
    o (noun, masculine)
    [accusative single]
  • karaṇam -
  • karaṇa (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    karaṇa (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
    karaṇā (noun, feminine)
    [adverb]
  • Cannot analyse 4b
  • Line 2: “[ca
  • ca -
  • ca (indeclinable conjunction)
    [indeclinable conjunction]
    ca (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    ca (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]

Other editions:

Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the Verse 2.4(b)

Cover of edition (2016)

Brhatsamhita with the Commentary of Bhattotpala
by Krishna Chandra Dwivedi (2016)

Publisher: Sampurnanand Sanskrit University; 1229 pages;

Buy now!
Cover of edition (2012)

Brihat Samhita with the Commentary of Utpalapatimala of Yogisvara
by K. V. Sharma (2012)

Publisher: Rashtriya Sanskrit Sansthan, Janakpuri; 754 pages; ISBN-10; 8186111360; ISBN-13: 9788186111369

Buy now!
Cover of edition (2002)

Brihat Samhita (Hindi Translation)
by K. V. Sharma (2002)

Publisher: Sampurnanand Sanskrit University; 2359 pages; ISBN-13: 9789387890008.

Buy now!
Cover of edition (2022)

Brhat Samhita (English translation)
by N. Chidambaram Iyer (2022)

Publisher: Parimal Publication Pvt. Ltd.; 801 pages; Edited by Dr. Shrikrishna Jugnu; ISBN-10: 8171104215; ISBN-13: 9788171104215.

Buy now!
Cover of edition (2010)

Brhat Samhita (English with notes)
by M. Ramakrishna Bhat (2010)

Publisher: Motilal Banarsidas Publishers Pvt. Ltd.; 1155 pages; ISBN-10: 8120810600; ISBN-13: 9788120810600.

Buy now!
Cover of edition (2020)

Brhat Samhita (Telugu translation)
by Sishtla Umamaheswara Sharma (2020)

Publisher: Mohan Publications, Andhra Pradesh; 846 pages.

Buy now!

Preview of verse 2.4(b) in Kannada sript:
ಹೋರಾಶಾಸ್ತ್ರೇಽಪಿ ರಾಶಿಹೋರಾದ್ರೇಷ್ಕಾಣನವಾಂಶಕದ್ವಾದಶಭಾಗತ್ರಿಂಶದ್ಭಾಗಬಲಾಬಲಪರಿಗ್ರಹೋ ಗ್ರಹಾಣಾಂ ದಿಕ್ಸ್ಥಾನಕಾಲಚೇಷ್ಟಾಭಿರನೇಕಪ್ರಕಾರಬಲನಿರ್ಧಾರಣಂ ಪ್ರಕೃತಿಧಾತುದ್ರವ್ಯಜಾತಿಚೇಷ್ಟಾದಿಪರಿಗ್ರಹೋ ನಿಷೇಕಜನ್ಮಕಾಲವಿಸ್ಮಾಪನಪ್ರತ್ಯಯಾದೇಶಸದ್ಯೋಮರಣಾಯುರ್ದಾಯದಶಾನ್ತರ್ದಶಾಷ್ಟಕವರ್ಗರಾಜಯೋಗಚನ್ದ್ರಯೋಗದ್ವಿಗ್ರಹಾದಿಯೋಗಾನಾಂ ನಾಭಸಾದೀನಾಂ ಚ ಯೋಗಾನಾಮ್ ಫಲಾನ್ಯಾಶ್ರಯಭಾವಾವಲೋಕನನಿರ್ಯಾಣಗತ್ಯನೂಕಾನಿ ತತ್ಕಾಲ ಪ್ರಶ್ನಶುಭಾಶುಭನಿಮಿತ್ತಾನಿ ವಿವಾಹಾದೀನಾಂ ಚ ಕರ್ಮನಾಂ ಕರಣಮ್ ॥ ೪(ಬ್) ॥
[ಚ । ತಾತ್ಕಾಲಿಕ]

Cover of Gujarati edition

Brhat Samhita (Gujarati translation)
by - (2000)

Publisher: Shree Harihar Pustakalay, Surat; Author: Shri Varahamihira Acharya (શ્રી વરાહમિહીરાચાર્ય); 432 pages.

Buy now!

Preview of verse 2.4(b) in Gujarati sript:
હોરાશાસ્ત્રેઽપિ રાશિહોરાદ્રેષ્કાણનવાંશકદ્વાદશભાગત્રિંશદ્ભાગબલાબલપરિગ્રહો ગ્રહાણાં દિક્સ્થાનકાલચેષ્ટાભિરનેકપ્રકારબલનિર્ધારણં પ્રકૃતિધાતુદ્રવ્યજાતિચેષ્ટાદિપરિગ્રહો નિષેકજન્મકાલવિસ્માપનપ્રત્યયાદેશસદ્યોમરણાયુર્દાયદશાન્તર્દશાષ્ટકવર્ગરાજયોગચન્દ્રયોગદ્વિગ્રહાદિયોગાનાં નાભસાદીનાં ચ યોગાનામ્ ફલાન્યાશ્રયભાવાવલોકનનિર્યાણગત્યનૂકાનિ તત્કાલ પ્રશ્નશુભાશુભનિમિત્તાનિ વિવાહાદીનાં ચ કર્મનાં કરણમ્ ॥ ૪(બ્) ॥
[ચ । તાત્કાલિક]

Cover of edition (2021)

Brhat Samhita (Kannada translation)
by Sripada Raghunatha Kulkarni (2021)

Publisher: Srinidhi Publications, Bangalore; 668 pages with illustrations.

Buy now!

Preview of verse 2.4(b) in Kannada sript:
ಹೋರಾಶಾಸ್ತ್ರೇಽಪಿ ರಾಶಿಹೋರಾದ್ರೇಷ್ಕಾಣನವಾಂಶಕದ್ವಾದಶಭಾಗತ್ರಿಂಶದ್ಭಾಗಬಲಾಬಲಪರಿಗ್ರಹೋ ಗ್ರಹಾಣಾಂ ದಿಕ್ಸ್ಥಾನಕಾಲಚೇಷ್ಟಾಭಿರನೇಕಪ್ರಕಾರಬಲನಿರ್ಧಾರಣಂ ಪ್ರಕೃತಿಧಾತುದ್ರವ್ಯಜಾತಿಚೇಷ್ಟಾದಿಪರಿಗ್ರಹೋ ನಿಷೇಕಜನ್ಮಕಾಲವಿಸ್ಮಾಪನಪ್ರತ್ಯಯಾದೇಶಸದ್ಯೋಮರಣಾಯುರ್ದಾಯದಶಾನ್ತರ್ದಶಾಷ್ಟಕವರ್ಗರಾಜಯೋಗಚನ್ದ್ರಯೋಗದ್ವಿಗ್ರಹಾದಿಯೋಗಾನಾಂ ನಾಭಸಾದೀನಾಂ ಚ ಯೋಗಾನಾಮ್ ಫಲಾನ್ಯಾಶ್ರಯಭಾವಾವಲೋಕನನಿರ್ಯಾಣಗತ್ಯನೂಕಾನಿ ತತ್ಕಾಲ ಪ್ರಶ್ನಶುಭಾಶುಭನಿಮಿತ್ತಾನಿ ವಿವಾಹಾದೀನಾಂ ಚ ಕರ್ಮನಾಂ ಕರಣಮ್ ॥ ೪(ಬ್) ॥
[ಚ । ತಾತ್ಕಾಲಿಕ]

Like what you read? Consider supporting this website: