Karana, Kāraṇa, Karaṇa, Karaṅa: 53 definitions

Introduction:

Karana means something in Buddhism, Pali, Hinduism, Sanskrit, Jainism, Prakrit, the history of ancient India, Marathi, Hindi, biology. If you want to know the exact meaning, history, etymology or English translation of this term then check out the descriptions on this page. Add your comment or reference to a book if you want to contribute to this summary article.

Karana has 51 English definitions available.

Alternative spellings of this word include Karan.

Images (photo gallery)

Languages of India and abroad

Sanskrit dictionary

[Deutsch Wörterbuch]

Source: Cologne Digital Sanskrit Dictionaries: Böhtlingk and Roth Grosses Petersburger Wörterbuch

Karaṇa (करण):—

--- OR ---

Karaṇa (करण):—2. (wie eben)

1) adj. f. ī machend, bewirkend, am Ende eines comp.: saṃjīvakaraṇī [Rāmāyaṇa 6, 26, 5.] vaidhavyakaraṇī [95, 27.] Vgl. antakaraṇa, andhaṃkaraṇa (vgl. [Pāṇini’s acht Bücher 3, 2, 56]), āḍhyaṃkaraṇa, uṣṇaṃkaraṇa, ayakṣmaṃkaraṇa (so zu lesen st. ayakṣmakaraṇa), apātrīkaraṇa (ist adj., nicht n.), saṃkarīkaraṇa u.s.w. —

2) m. a) Helfer, Gehülfe(?); nur in der Verbindung: vi.ma te svapna ja.itraṃ devajāmī.āṃ pu.ro si ya.asya.karaṇaḥ [Atharvavedasaṃhitā 6, 46, 2. 16, 5, 1. 19, 57, 3.] — b) Bez. einer Mischlingskaste [Trikāṇḍaśeṣa 3, 3, 123.] der Sohn eines ausgestossenen Kriegers [Manu’s Gesetzbuch 10, 22.] der Sohn eines Vaiśya von einer Śūdrī [Yājñavalkya’s Gesetzbuch 1, 92.] [Amarakoṣa 2, 10, 2.] [Hemacandra’s Abhidhānacintāmaṇi 897.] [Anekārthasaṃgraha 3, 196.] [Medinīkoṣa ṇ. 39.] f. karaṇī [Yājñavalkya’s Gesetzbuch 1, 95.] [Amarakoṣa 2, 10, 4.] [Hemacandra’s Abhidhānacintāmaṇi 899.] Yuyutsu, ein Sohn Dhṛtarāṣṭra’s von einer Vaiśyā, wird [Mahābhārata 1, 2446. 4521] karaṇa genannt. [Lassen’s Indische Alterthumskunde I, 636. 820. II, 469.] Die Karaṇa sind Schreiber (kāyastha) nach [Hemacandra’s Abhidhānacintāmaṇi 106.] [Colebrooke II, 181. 182.] Vgl. dagegen [UŚANAS] bei [Kullūka] zu [Manu’s Gesetzbuch 10, 6] : dvijātiśuśrūṣā dhanadhānyādhyakṣatā rājasevā durgāntaḥpurarakṣā ca pāraśavograkaraṇānām. (svaduhitaram) karaṇaparivārayutāṃ dattvā [Pañcatantra 130, 17.] —

3) n. a) das Machen, Anfertigen, Hervorbringen, Bewirken, Thun, Vollziehen: halasya karaṇe cāpi vyādiṣṭāḥ sarvaśilpinaḥ [Mahābhārata 3, 15297.] Häufig am Ende eines comp.: śmaśāna [The Śatapathabrāhmaṇa 13, 8, 1, 7. 9.] karambhapātra [Kātyāyana’s Śrautasūtrāṇi 5, 3, 2. 2, 6, 10.] muṣṭi [7, 4, 4.] ārtyaśru [25, 4, 28.] ahita [Bhartṛhari 1, 87.] prahāra [Pañcatantra 245, 12.] śeṣa [Rāmāyaṇa 4, 17, 56.] svādhyāya [1, 13, 51.] traikālyasaṃdhyā [Yājñavalkya’s Gesetzbuch 3, 308.] svātantrya [62.] nāṭaka [Vetālapañcaviṃśati 39, 9.] bhikṣā [Dhūrtasamāgama 74, 5.] nyāya [89, 4.] virūpa das Verunstalten [Rāmāyaṇa 1, 3, 19. 5, 56, 136.] — b) Handlung, insbes. eine religiöse: ekoddiṣṭaṃ daivahīnamekārghaikapavitrakam . āvāhanāgnau karaṇarahitaṃ hyapasavyavat .. [Yājñavalkya’s Gesetzbuch 1, 250.] samarthāḥ karaṇeṣu [Rāmāyaṇa 1, 11, 17.] Nach den Lexicographen: eine bestimmte Handlung (kriyābheda) [Medinīkoṣa] Beschäftigung, Gewerbe (wie Handel u.s.w.) [Hemacandra’s Anekārthasaṃgraha] [Medinīkoṣa] die jeder Kaste eigenthümliche Beschäftigung (varṇānāṃ spaṣṭatādau) [Hemacandra’s Anekārthasaṃgraha] Insbes. das Schmieren mit der Hand (hastalepa) [Medinīkoṣa] die Beschäftigung des Schreibers (kāyasthakarman) [Trikāṇḍaśeṣa 3, 3, 122.] Statt dessen hat [Medinīkoṣa] kāyastha Schreiber, [Hemacandra’s Anekārthasaṃgraha] kāyasthasaṃhati die Zunft der Schreiber. Vgl. 2,b. — c) That [Hemacandra’s Anekārthasaṃgraha] [Medinīkoṣa] pra te.pūrvāṇi.karaṇāni viprāvi.vā~ āha vi.uṣe.karāṃsi [Ṛgveda 4, 19, 10. 5, 31, 6. 7.] pra ghā.nvasya maha.o ma.āni sa.yā sa.yasya.karaṇāni vocam [2, 15, 1.] pra tatte a.yā karaṇaṃ kṛ.aṃ bhūt [6, 18, 13. 8, 15, 11.] — d) Werkzeug, Mittel, Organ [Amarakoṣa 3, 4, 13, 57.] [Trikāṇḍaśeṣa 3, 3, 122.] [Hemacandra’s Abhidhānacintāmaṇi 1383.] [Hemacandra’s Anekārthasaṃgraha] [Medinīkoṣa] Die Lexicographen führen Werkzeug und Sinnesorgan als verschiedene Bedeutt. auf. na tasya kāryaṃ karaṇaṃ ca vidyate [ŚVETĀŚV. Upakośā 6, 8.] karaṇādhipādhipa [9.] karaṇairanvitasyāpi pūrvajñānaṃ kathaṃ ca na [Yājñavalkya’s Gesetzbuch 3, 130. 148.] [Bhagavadgītā 18, 14.] [SĀṂKHYAK. 18. 29. 31. 32. 33. 35. 43. 47.] bhiṣakkartātha karaṇaṃ rasā doṣastu kāraṇam [Suśruta 2, 562, 4. 474, 17. 477, 17.] ātmanyātmānameva vyapagatakaraṇaṃ paśyatastattvadṛṣṭyā [Mṛcchakaṭikā 1, 3.] vapuṣā karaṇojjhitena [Raghuvaṃśa 8, 38. 42.] paṭukaraṇaiḥ prāṇibhiḥ [Meghadūta 5.] karaṇavigama [56.] kṣayiṣu karaṇeṣu [99.] Von den Sprachwerkzeugen: nirastaṃ sthānakaraṇāpakarṣe [Prātiśākhya zum Ṛgveda 14, 2.] mukhanāsikākaraṇo nunāsikaḥ [Prātiśākhya zur Vājasaneyisaṃhitā 1, 76. 77.] [Pāraskara’s Gṛhyasūtrāṇi 3, 15.] In der Grammatik das was eine Handlung unmittelbar zu Wege bringt, der im instr. stehende oder gedachte Begriff, die Kategorie des instr.: sādhakatamaṃ karaṇam [Pāṇini’s acht Bücher 1, 4, 42. 2, 1, 32. 3, 18. 33. 51. 63. 3, 2, 45.] Vgl. antaḥkaraṇa . — e) Körper [Amarakoṣa 3, 4, 13, 57.] [Hemacandra’s Abhidhānacintāmaṇi 563.] [Anekārthasaṃgraha 3, 194.] [Medinīkoṣa ṇ. 39.] [Kumārasaṃbhava 4, 5.] — f) in der Rechtsspr. Instrument, Document, Urkunde: karaṇena vibhāvitam artham [Manu’s Gesetzbuch 8, 51.] abhiyoktā diśeddeśyaṃ karaṇaṃ vānyaduddiśet [52.] karaṇaṃ parivartayet [154.] — g) Ursache [Medinīkoṣa] — h) Haltung, Stellung; der Asketen [Hemacandra’s Abhidhānacintāmaṇi 82.] [Hemacandra’s Anekārthasaṃgraha] die Stellung beim coitus [Hemacandra’s Anekārthasaṃgraha] [Medinīkoṣa] yoṣitāṃ karaṇam [Hemacandra’s Anekārthasaṃgraha 3, 54. 156. 167. 193. 282. 627. 4, 140.] [Medinīkoṣa ṇ. 35. l. 63.] — i) Aussprache, Articulation: mukhe viśeṣāḥ karaṇasya [Prātiśākha zum Atharvaveda 1, 18.] spṛṣṭaṃ sparśānāṃ karaṇam [29.] — k) das Setzen, Hinzufügen eines Lautes, Wortes u.s.w.; das hinzugefügte Wort selbst: vatkaraṇaṃ (im Sūtra sthānivadādeśo nalvidhau) [Kāśikīvṛtti] zu [Pāṇini’s acht Bücher 1, 1, 56.] ā vṛtkaraṇāt (im [DHĀTUPĀṬHA]) svapādiḥ [Pāṇini’s acht Bücher 6, 1, 188,] [Scholiast] itikaraṇa [Prātiśākhya zum Ṛgveda 1, 19. 10, 6.] [Śāṅkhāyana’s Śrautasūtrāṇi 1, 2, 25.] itikaraṇaḥ (m.!) [Patañjali] zu [Pāṇini’s acht Bücher 6, 1, 129.] [Scholiast] zu [3, 1, 41] in der Calc. Ausg. — l) Rhythmus, Tact: vyajyante yatra veśmanām . anugarjitasaṃdigdhāḥ karaṇairmurajasvanāḥ [Kumārasaṃbhava 6, 40.] [Mallinātha] : karaṇaiḥ = pāṭākṣaravyavasthāpitaistāḍanaviśeṣaiḥ Ist diese Bedeutung mit gītanṛtyabheda [Trikāṇḍaśeṣa] [Medinīkoṣa] gītāṅgahārabhid [Hemacandra’s Anekārthasaṃgraha] gemeint? — m) eine astrolog. Eintheilung der Tage; es werden 11 Karaṇa unter folgenden Namen unterschieden: vava, vālava, kaulava, taitila, gara, baṇija, viṣṭi, śakuni, catuṣpada, kiṃtughna, nāga . Zwei Karaṇa bilden einen lunaren Tag; die sieben ersten füllen in achtmaliger Wiederholung die Zeit von der 2ten Hälfte des 1sten Tages des zunehmenden Mondes bis zur 1sten Hälfte des 14ten Tages des abnehmenden Mondes; die vier letzten bilden die 4 Halbtage von der zweiten Hälfte des 14ten Tages des abnehmenden Mondes bis zur ersten Hälfte des 1sten Tages des zunehmenden Mondes. Wegen ihrer Beweglichkeit heissen die 7 ersten adhruvāṇi, wegen ihrer Unbeweglichkeit die 4 letzten — dhruvāṇi . [Śabdakalpadruma] praśasteṣu tithikaraṇamuhūrtanakṣatreṣu [Suśruta 1, 15, 5. 2, 165, 5.] [Weber’s Verzeichniss No. 862.] — n) Titel einer Abhandlung von [VARĀHAMIHIRA] über die Bewegungen der Planeten [Colebrooke II, 478.] [Weber’s Verzeichniss 251, 5. 256, 14.] Vgl. karaṇapaddhati [Bibliothecae sanskritae 515.] karaṇasūtra aus der [LĪLĀVATĪ] [Weber’s Verzeichniss No. 831.] — o) Feld [Amarakoṣa] [Hemacandra’s Anekārthasaṃgraha] [Medinīkoṣa -] [WILSON] kennt noch zwei Bedd.: p) the mind or heart (vgl. antaḥkaraṇa). — q) grain.

4) f. karaṇī a) f. zu 2, b; s. das. — b) a surd or irrational number, a surd root [Algebra 145. 324.]

--- OR ---

Kāraṇa (कारण):—1. (vom caus. von 1. kar)

1) n. a) Bewirkung, Veranlassung, Ursache, Grund [Amarakoṣa 1, 1, 4, 6.] [Trikāṇḍaśeṣa 3, 3, 125.] [Hemacandra’s Abhidhānacintāmaṇi 1513.] [Anekārthasaṃgraha 3, 198.] [Medinīkoṣa ṇ. 43.] [Kātyāyana’s Śrautasūtrāṇi 9, 11, 15. 18. 13, 24.] [LĀṬY. 10, 3, 9.] [Śāṅkhāyana’s Śrautasūtrāṇi 2, 14, 9. 3, 19, 18.] [ŚVETĀŚV. Upakośā 1, 3. 6, 9. 13.] [Manu’s Gesetzbuch 1, 11.] kauravāṃkāraṇaṃ kṛtvā [Mahābhārata 1, 299.] [Rāmāyaṇa 2, 69, 20.] yeṣāṃ dharmo na kāraṇam [Pañcatantra III, 99.] [SĀṂKHYAK. 14-16.] sarvabhūtānāṃ kāraṇamakāraṇam der Grund aller Dinge ist selbst ohne Grund [Suśruta 1, 310, 4.] nataṃ ca pūrveṇa parasya kāraṇam [Prātiśākhya zum Ṛgveda 11, 2. 1. 3.] garbhasrāve māsatulyā niśāḥ śuddhestu kāraṇam [Yājñavalkya’s Gesetzbuch 3, 20.] kiṃ virakteḥ kāraṇam [Pañcatantra 114,] [?3.II, 157. Śākuntala 186. Hitopadeśa I, 24.] vipatteḥ kāraṇaṃ mahat [48.] Statt des gen. sehr häufig der loc.: nāśramaḥ kāraṇaṃ dharme [Yājñavalkya’s Gesetzbuch 3, 65.] kāraṇaṃ guṇasaṅgo sya sadasadyonijanmasu [Bhagavadgītā 13, 21.] [Rāmāyaṇa 4, 24, 4.] [Suśruta 1, 249, 12.] daivameva hi nṛṇāṃ vṛddhau kṣaye kāraṇam [Bhartṛhari 2, 82.] [Vikramorvaśī 79, 6.] papraccha haime vapuṣi kāraṇam [Kathāsaritsāgara 3, 31.] brahmātraiva hi kāraṇam [Manu’s Gesetzbuch 11, 84.] [Rāmāyaṇa 3, 13, 12.] [Hitopadeśa 27, 19.] [Śākuntala 21, 20.] In comp.: svāmyakāraṇa [Manu’s Gesetzbuch 5, 152.] tasyāgamanakāraṇam [Nalopākhyāna 21, 23.] [Viśvāmitra’s Kampf 6, 24.] naitadviśvāsakāraṇam [Hitopadeśa I, 70. 77. 27, 9.] [Pañcatantra 257, 4.] [Raghuvaṃśa 1, 74.] kāraṇāt auf einen Grund hin [Prātiśākhya zum Ṛgveda 3, 13.] [Manu’s Gesetzbuch 8, 355.] kāraṇānmitratāṃ yāti kāraṇādeti śatrutām [Pañcatantra II, 32.] kasmātkāraṇāt aus welchem Grunde [20, 1.] etasmātkāraṇāt [I, 8.] Häufig mit einem gen. in Veranlassung von, wegen: mama kāraṇāt [Rāmāyaṇa 5, 56, 135. 6, 8, 11.] [Nalopākhyāna 4, 4.] [Mṛcchakaṭikā 34, 15.] [Pañcatantra 144, 1.] In comp.: ātmakāraṇāt [Manu’s Gesetzbuch 3, 118.] mitra [8, 347.] [Rāmāyaṇa 1, 11, 20. 4, 46, 12.] prajārakṣaṇa [1, 27, 17. 4, 24, 14. 5, 38, 15.] [Viśvāmitra’s Kampf 9, 6.] [Yājñavalkya’s Gesetzbuch 2, 203.] [Pañcatantra I, 27.] kaikeyyāḥ priyakāraṇāt [Rāmāyaṇa 1, 1, 24.] kāraṇāntarāt aus einer besonderen Ursache [4, 9, 28.] Nach einem Vārtt. zu [Pāṇini’s acht Bücher 2, 3, 23] werden alle casus von kāraṇa auf diese Weise gebraucht, wir können jedoch ausser dem abl. nur den instr., acc. u. loc. belegen: na kaścitkasyacinmitraṃ na kaścitkasyacidripuḥ . kāraṇena (in Folge irgend einer Veranlassung) hi jānāti mitrāṇi ca ripūṃstathā .. [Cāṇakya 23.] yena kāraṇena weil [Pañcatantra 175, 10.] vraṇinaḥ saṃprataptasya kāraṇairevamādibhirbhuktaṃ na jīryati [Suśruta 1, 70, 17. 2, 497, 3.] [Manu’s Gesetzbuch 8, 57.] [Rāmāyaṇa 3, 2, 1.] [Viśvāmitra’s Kampf 3, 15.] akāraṇena ohne Grund [Yājñavalkya’s Gesetzbuch 2, 234.] kiṃ punaḥ kāraṇam aus welchem Grunde aber? [Patañjali] zu [Pāṇini’s acht Bücher 7, 3, 69.] [Kāśikīvṛtti] zu [1, 2, 54.] [Mahābhārata 1, 3600.] yatkāraṇam weil [Pañcatantra 30, 25.] akāraṇam ohne Grund [Vikramorvaśī 54.] yavīyāṃkena me bhrātā hataḥ kasmiṃśca kāraṇe bei welcher Veranlassung? weshalb? [Rāmāyaṇa 5, 32, 26.] mama kāraṇe meinetwegen [28, 9. 47, 14.] kāraṇāntare bei einer besonderen Veranlassung [3, 54, 4.] kasmiṃścitkāraṇāntare [Nalopākhyāna 13, 34.] Am Anf. eines comp. ohne Flexionszeichen: kāraṇasūkara ein Eber in Folge einer bestimmten Veranlassung [Bhāgavatapurāṇa 3, 13, 33.] kāraṇa mit hetu und artha verbunden: hetubhiḥ kāraṇaiścaiva [Mahābhārata 1, 1602.] kāryasya kāraṇārthāya [Rāmāyaṇa 4, 16, 48.] bhayakāraṇārtham [3, 53, 62.] putrārthakāraṇāt [1, 15, 22.] apatyārthakāraṇāt [3, 4, 19.] — b) Grundursache, Element: kāraṇānyevamādāya tāsu tāsviha yoniṣu . sṛjatyātmānamātmā ca saṃbhūya karaṇāni ca .. [Yājñavalkya’s Gesetzbuch 3, 148.] pañcemāni mahābāho kāraṇāni nibodha me . sāṃkhye kṛtānte proktāni siddhaye sarvakarmaṇām .. adhiṣṭhānaṃ tathā kartā karaṇaṃ ca pṛthagvidham . vividhāśca pṛthakceṣṭā daivaṃ caivātra pañcamam .. [Bhagavadgītā 18, 13. fg.] — c) worauf man ein Urtheil gründet, Anzeichen, Beleg, Beweisgrund: jñeyāni tatra bhiṣajā suviniścitāni pittaprakopajanitāni ca kāraṇāni [Suśruta 2, 479, 4.] tarkayāmāsa bhaimīti kāraṇairupapādayan [Nalopākhyāna 16, 8.] evaṃ vimṛśya vividhaiḥ kāraṇairlakṣaṇaiśca tām [23.] na liṅgaṃ dharmakāraṇam [Manu’s Gesetzbuch 6, 66.] āgamaḥ kāraṇaṃ tatra na saṃbhoga iti sthitiḥ [8, 200.] na tatra kāraṇaṃ bhuktirāgamena vinākṛtā [Yājñavalkya’s Gesetzbuch 2, 29.] [Bṛhaspati] in [Vyavahāratattva 19, 17.] kāraṇottara = pratyavaskandana [20, 6.] svatantrā tvaṃ kathaṃ bhadre brūhi kāraṇamatra vai [Mahābhārata 13, 1505.] na yonirnāpi saṃskāro na śrutaṃ na ca saṃtatiḥ . kāraṇāni dvijatvasya vṛttameva tu kāraṇam .. [6644.] [Hitopadeśa I, 15.] duṣṭo gṛhītastatkārī tajjñairdṛṣṭaḥ sakāraṇaḥ [Mahābhārata 2, 239.] — d) Mittel (karaṇa) [Hemacandra’s Anekārthasaṃgraha] [Medinīkoṣa] bahubhiḥ kāraṇairdevi viśvāmitro mahāmuniḥ . lobhitaḥ krodhitaścaiva [Rāmāyaṇa 1, 65, 10.] Statt kāraṇaiḥ hat [Gorresio 1, 67, 4] upāyaiḥ . Werkzeug, Sinnesorgan [Ratnamālā] bei [Bharata] zu [Amarakoṣa] [Colebrooke I, 408.] tanuṃ kāraṇamānuṣīm [Raghuvaṃśa 16, 22. -] [Ratnamālā a. a. O.] führt noch folgg. Bedd. auf: e) Handlung (karman). — f) Körper. — g) ein best. musik. Instrument. — h) eine Art Gesang. — i) = kāyastha, a number of scribes [Wilson’s Wörterbuch] — Letzterer hat noch die Bedeutung k) the origin of a story (of a play or poem). — Vgl. karaṇa . —

2) f. kāraṇā [Pāṇini’s acht Bücher 3, 3, 107,] [Scholiast] [Vopadeva’s Grammatik 26, 194.] a) Marter [Amarakoṣa 1, 2, 2, 3.] [Hemacandra’s Abhidhānacintāmaṇi 1358.] [Hemacandra’s Anekārthasaṃgraha] [Medinīkoṣa] aṣṭādaśānāṃ kāraṇānām [Daśakumāracarita 85, 16.] — b) an astronomical period [Wilson’s Wörterbuch]

--- OR ---

Kāraṇa (कारण):—2. (von 5. kar) n. Verletzung, Tödtung [Trikāṇḍaśeṣa 3, 3, 125.] [Hemacandra’s Anekārthasaṃgraha 3, 198.] [Medinīkoṣa ṇ. 43.]

--- OR ---

Karaṇa (करण):—2.

2) b) [Oxforder Handschriften 22,a,9. fg.] stehen unter den Schreibern oben an [342,a,6. fgg.] —

3) d) (gayām) yatrāsau prathito lokeṣvakṣayyakaraṇo vaṭaḥ der Feigenbaum mit den unvergänglichen Organen [Mahābhārata 13, 4253.] Zaubermittel: prayoga [Kathāsaritsāgara 44, 151. 49, 147.] — i) dve karaṇe (nämlich saṃvṛtavivṛte) [Prātiśākhya zur Vājasaneyisaṃhitā 1, 11.] tristhānakaraṇānvita [Rāmāyaṇa 7, 71, 15.] trīṇi sthānāni uraḥkaṇṭhaśirāṃsi teṣu karaṇaṃ mandramadhyatārabhedenoccāraṇam Schol. — k) itikaraṇa ist masc.; vgl. [Scholiast] zu [Prātiśākhya zum Ṛgveda 1, 10. 14] und nāmakaraṇa . — m) vgl. [WEBER, Jyotiṣa 27.] [Colebrooke] [?II,364. Varāhamihira’s Bṛhajjātaka S. 96,1. 99,3. fgg. Oxforder Handschriften 332,a,21.] — n) Berechnung [Varāhamihira’s Bṛhajjātaka S. 2, S. 4. 6.] [BHAṬṬOTP.] zu [Varāhamihira’s Bṛhajjātaka S. 8, 10.] insbes. astronomische Berechnung, mathematische Astronomie [Varāhamihira’s Bṛhajjātaka S. 1, 10. 5, 18. 17, 1. 24, 5.] Varāhamihira’s Werk ist ein karaṇaṃ grahāṇām; das Wort karaṇa hat an allen angeführten Stellen die Bed. Berechnung; vgl. [KERN] in [Weber’s Indische Studien 10, 161] und in Pref. zu [Varāhamihira’s Bṛhajjātaka S. 24.] — r) Titel eines zum Śaivadarśana gehörigen Werkes [HALL 163.] [SARVADARŚANAS. 84, 8] (vgl. kiraṇa) . —

4) b) [Sūryasiddhānta 3, 30.] — c) Bez. einer best. Fingerstellung [Oxforder Handschriften 235,a,23.] — d) ein best. Maass [Scholiast] zu [Kātyāyana’s Śrautasūtrāṇi 5, 3, 33. 19, 2, 2.] — e) Winkel (vgl. karaṇa im Zend) [Mahīdhara] zu [Vājasaneyisaṃhitā 35, 1.]

--- OR ---

Kāraṇa (कारण):—1.

1) a) füge noch Motiv hinzu. dharmaścedasti kāraṇam [Spr. 2410.] yasyātmāpi na kāraṇam [2566.] [Sp. 234, Z. 28] füge noch bei matsya [Bhāgavatapurāṇa 10, 40, 17.] mātaṅgī [Kathāsaritsāgara 112, 87.] In der Medicin der Grund —, die Veranlassung einer Krankheit, = nimitta, hetu, āyatana, pratyaya, utthāna [Oxforder Handschriften 305,b,18. 312,a,18.] akāraṇaka adj. keine Ursache habend [SARVADARŚANAS. 120, 7.] — c) amitraṃ naiva muñceta vadantaṃ kāraṇānyapi [Spr. 3556.] (kalau) dharmanyāyavyavasthāyāṃ kāraṇaṃ balameva hi [Bhāgavatapurāṇa 12, 2, 2.] — d) yena tasya vayaṃ kurmo nirṇayaṃ kāraṇaṃ tathā Mittel [Spr. 1013.] — k) in der Dramatik der eigentliche Anfang der Haupthandlung [Sāhityadarpana 349.] — l) Bedingung [Kathāsaritsāgara 112, 178.] —

2) c) Handlung (= kriyā Schol.): adharmakāraṇābhiḥ [Mahābhārata 12, 12070.] —

3) adj. machend; vgl. pūrṇa .

--- OR ---

Karaṇa (करण):—2.

3) a) Berechnung [Sūryasiddhānta 3, 11.] — d) [Sp. 107, Z. 3] und [2] von unten. Dieses und i) gehören zusammen; die Bed. ist hervorbringendes Organ; vgl. [WHITNEY] zu [Prātiśākha zum Atharvaveda 1, 18.] — f) dharma pl. Urkunden des Gesetzes (bei den Jaina) [Spr. (II) 4518.] — m) [Sūryasiddhānta 2, 68. fg. 14, 13.]

--- OR ---

Kāraṇa (कारण):—1.

1) a) am Ende eines adj. comp. f. ī [Spr. (II) 511.]

Source: Cologne Digital Sanskrit Dictionaries: Sanskrit-Wörterbuch in kürzerer Fassung

Karaṇa (करण):—1. Adj. kunstfertig.

--- OR ---

Karaṇa (करण):—2. —

1) Adj. (f. ī) machend , bewirkend ; in Comp. mit seinem Object. —

2) m. — a) Helfer , Gehülfe — b) eine best. Mischlingskaste ; nach Einigen der Sohn eines ausgestossenen Kriegers , nach Andern der Sohn eines Vaiśya von einer Śūdrī , oder auch der Sohn eines Kriegers und einer Vaiśyā. — c) Lautcomplex , Wort.

3) f. karaṇī — a) f. zu 2)b). — b) eine irrationale Zahl , — Wurzel. — c) die Seite eines Quadrats [Śulbasūtra 1,50.] [Mahīdhara] zu [Vājasaneyisaṃhitā 35,1.] — d) ein best. Maass. — e) eine best. Fingerstellung.

4) n. — a) das Machen , Anfertigen , Hervorbringen , Bewirken , Thun , Vollziehen. — b) Berechnung , insbes. astronomische — , mathematische Astronomie. — c) das Aussprechen — , Setzen eines Wortes. — d) Haltung , Stellung , Pose. — e) That , Handlung (insbes. eine religiöse) , Beschäftigung , Gewerbe. — f) Werkzeug [Rāmāyaṇa 2,80,5.] — g) Organ , Sinnesorgan. — h) Zaubermittel. — i) das hervorbringende Organ eines Lautes. — k) der im Instrumental gedachte Begriff , die Kategorie des Instrumentals. — l) in der Rechtsprache Instrument , Beweismittel , Urkunde. — m) Körper [Meghadūta 55,98.] [KĀD.II.134,4.] — n) eine astrologische Eintheilung der Tage ; zwei Karaṇa bilden einen lunaren Tag. Es sind ihrer 11 , von denen die 7 ersten sich achtmal wiederholen ; die Zählung beginnt mit der zweiten Hälfte des ersten Tages des zunehmenden Mondes. — o) *Feld. — p) * = kāraṇa Ursache. — q) Titel eines zum Śaivadarśana gehörigen Werkes.

--- OR ---

Kāraṇa (कारण):—1. —

1) Adj. am Ende eines Comp. machend u.s.w. tatkāraṇa dieses verschuldend , — zu verantworten habend [120,13.] —

2) f. ā — a) Handlung , Begehung. — b) *Marter. — c) *an astronomical period.

3) n. (adj. Comp. f. ī) — a) Veranlassung , Ursache , Grund , Motiv ; mit Gen. , Loc. oder am Ende eines Comp. ṇāt , ṇena , ṇe , ṇa ([Raghuvaṃśa 16,22]) aus irgend einem Grunde , in Folge irgend einer Veranlassung. kasmātkāraṇāt , kena ṇena , kiṃ ṇam , kasmiṃkāraṇe , kasmai ṇāya , kasya ṇasya weshalb? warum? kenāpi ṇena aus irgend einem Grunde [150,17.] etasmātkāraṇāt deshalb , yatkāraṇam weil , mama ṇāt meinetwegen , mitra. des Freundes wegen , kāraṇairevamādibhiḥ aus diesem und andern Gründen , mama ṇe meinetwegen. — b) in der Med. Veranlassung — , Grund einer Krankheit. — c) Grundursache , Element. — d) worauf man ein Urtheil gründet , Anzeichen , Beleg , Beweisgrund. — e) Mittel. — f) Werkzeug , Sinnesorgan. — g) Bedingung. — h) in der Dram. der eigentliche Anfang der Haupthandlung. — i) *Handlung. — k) *Körper. — l) *ein best. musik. Instrument. — m) *eine Art Gesang. — n) *eine Anzahl von Schreibern.

--- OR ---

Kāraṇa (कारण):—2. n. Tödtung.

context information

Sanskrit, also spelled संस्कृतम् (saṃskṛtam), is an ancient language of India commonly seen as the grandmother of the Indo-European language family (even English!). Closely allied with Prakrit and Pali, Sanskrit is more exhaustive in both grammar and terms and has the most extensive collection of literature in the world, greatly surpassing its sister-languages Greek and Latin.

Discover the meaning of karana in the context of Sanskrit from relevant books on Exotic India

See also (Relevant definitions)

Relevant text

Related products

Like what you read? Consider supporting this website: