Brihat-samhita [sanskrit]
26,560 words
The Sanskrit text of the Brihat-samhita from the 6th-century authored by Varaha Mihira in present-day Ujjain, India. It primarily deals with astrology and astronomy but is presented as an encyclopedia of knowledge.
Chapter 74 - saubhāgyakaraṇādhyāyaḥ [saubhāgyakaraṇa-adhyāya]
[English text for this chapter is available]
jātyaṃ manobhavasukhaṃ subhagasya sarvamābhāsamātramitarasya manoviyogāt |
cittena bhāvayati dūragatāpi yaṃ strī garbhaṃ bibharti sadṛśaṃ puruṣasya tasya || 1 ||
[Analyze grammar]
bhaṅktvā kāṇḍaṃ pādapasyoptamurvyāṃ bījaṃ vāsyāṃ nānyatāmeti yadvat |
evaṃ hyātmā jāyate strīṣu bhūyaḥ kaścittasmin kṣetrayogādviśeṣaḥ || 2 ||
[Analyze grammar]
ātmā sahaiti manasā mana indriyeṇa svārthena cendriyamiti krama eṣa śīghraḥ |
yogo'yameva manasaḥ kimagamyamasti yasminmano vrajati tatra gato'yamātmā || 3 ||
[Analyze grammar]
ātmāyamātmani gato hṛdaye'tisūkṣmo grāhyo'calena manasā satatābhiyogāt |
yo yaṃ vicintayati yāti sa tanmayatvaṃ yasmādataḥ subhagameva gatā yuvatyaḥ || 4 ||
[Analyze grammar]
dākṣiṇyamekaṃ subhagatvaheturvidveṣaṇaṃ tadviparītaceṣṭā |
mantrauṣadhādyaiḥ kuhakaprayogairbhavanti doṣā bahavo na śarma || 5 ||
[Analyze grammar]
vāllabhyamāyāti vihāya mānaṃ daurbhāgyamāpādayate'bhimānaḥ |
kṛcchreṇa saṃsādhayate'bhimānī kāryāṇyayatnena vadanpriyāṇi || 6 ||
[Analyze grammar]
tejo na tad yatpriyasāhasatvaṃ vākyaṃ na cāniṣṭamasatpraṇītam |
kāryasya gatvāntamanuddhatā ye tejasvinaste na vikatthanā ye || 7 ||
[Analyze grammar]
yaḥ sārvajanyaṃ subhagatvamicchedguṇān sa sarvasya vadetparokṣam |
prāpnoti doṣānasato'pyanekānparasya yo doṣakathāṃ karoti || 8 ||
[parokṣe]
[Analyze grammar]
sarvopakārānugatasya lokaḥ sarvopakārānugato narasya |
kṛtvopakāraṃ dviṣatāṃ vipatsu yā kīrtiralpena na sā śubhena || 9 ||
[Analyze grammar]
tṛṇairivāgniḥ sutarāṃ vivṛddhimāchādyamāno'pi guṇo'bhyupaiti |
sa kevalaṃ durjanabhāvameti hantuṃ guṇānvāñchati yaḥ parasya || 10 ||
[Analyze grammar]
Other editions:
Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the saubhāgyakaraṇādhyāyaḥ [saubhāgyakaraṇa-adhyāya]
Brihata Samhita (Sanskrit Text with Hindi Translation)
by Pandit Achyutananda Jha (2001)
Title: बृहत्संहिता (संस्कृत एवम् हिन्दी अनुवाद); Author: वराह मिहिर (Varaha Mihir); Publisher: Chaukhambha Vidya Bhawan
Buy now!
Brhatsamhita with the Commentary of Bhattotpala
by Krishna Chandra Dwivedi (2016)
Publisher: Sampurnanand Sanskrit University; 1229 pages;
Buy now!
Brihat Samhita with the Commentary of Utpalapatimala of Yogisvara
by K. V. Sharma (2012)
Publisher: Rashtriya Sanskrit Sansthan, Janakpuri; 754 pages; ISBN-10; 8186111360; ISBN-13: 9788186111369
Buy now!
Brihat Samhita (Hindi Translation)
by K. V. Sharma (2002)
Publisher: Sampurnanand Sanskrit University; 2359 pages; ISBN-13: 9789387890008.
Buy now!
Brhat Samhita (English translation)
by N. Chidambaram Iyer (2022)
Publisher: Parimal Publication Pvt. Ltd.; 801 pages; Edited by Dr. Shrikrishna Jugnu; ISBN-10: 8171104215; ISBN-13: 9788171104215.
Buy now!
Brhat Samhita (English with notes)
by M. Ramakrishna Bhat (2010)
Publisher: Motilal Banarsidas Publishers Pvt. Ltd.; 1155 pages; ISBN-10: 8120810600; ISBN-13: 9788120810600.
Buy now!
Brhat Samhita (Telugu translation)
by Sishtla Umamaheswara Sharma (2020)
Publisher: Mohan Publications, Andhra Pradesh; 846 pages.
Buy now!
Brhat Samhita (Gujarati translation)
by - (2000)
Publisher: Shree Harihar Pustakalay, Surat; Author: Shri Varahamihira Acharya (શ્રી વરાહમિહીરાચાર્ય); 432 pages.
Buy now!
Brhat Samhita (Kannada translation)
by Sripada Raghunatha Kulkarni (2021)
Publisher: Srinidhi Publications, Bangalore; 668 pages with illustrations.
Buy now!