Yoga Vasistha [sanskrit]
223,437 words | ISBN-10: 8171101519
The Sanskrit edition of the Yoga-vasistha including English translation and grammatical analysis. The Yogavasistha is a Hindu spiritual text written by Valmiki (who also authored the Ramayana) dealing with the philosophical topics from the Advaita-vedanta school. Chronologically it precedes the Ramayana.
Chapter VII
śrīvālmīkiruvāca |
tacchrutvā rājasiṃhasya vākyamadbhutavistaram |
hṛṣṭaromā mahātejā viśvāmitro'bhyabhāṣata || 1 ||
[Analyze grammar]
sadṛśaṃ rājaśārdūla tavaivaitanmahītale |
mahāvaṃśaprasūtasya vasiṣṭhavaśavartinaḥ || 2 ||
[Analyze grammar]
yattu me hṛdgataṃ vākyaṃ tasya kāryavinirṇayam |
kuru tvaṃ rājaśārdūla dharmaṃ samanupālaya || 3 ||
[Analyze grammar]
ahaṃ dharmaṃ samātiṣṭhe siddhayarthaṃ puruṣarṣabha |
tasya vighnakarā ghorā rākṣasā mama saṃsthitāḥ || 4 ||
[Analyze grammar]
yadā yadā tu yajñena yaje'haṃ vibudhavrajān |
tadā tadā tu me yajñaṃ vinighnanti niśācarāḥ || 5 ||
[Analyze grammar]
bahuśo vihite tasminmayā rākṣasanāyakāḥ |
akiraṃste mahīṃ yāge māṃsena rudhireṇa ca || 6 ||
[Analyze grammar]
avadhūte tathābhūte tasminyāgakadambake |
kṛtaśramo nirutsāhastasmāddeśādupāgataḥ || 7 ||
[Analyze grammar]
na ca me krodhamutsraṣṭuṃ buddhirbhavati pārthiva |
tathābhūtaṃ hi tatkarma na śāpastasya vidyate || 8 ||
[Analyze grammar]
īdṛśī yajñadīkṣā sā mama tasminmahākratau |
tvatprasādādavighnena prāpayeyaṃ mahāphalam || 9 ||
[Analyze grammar]
trātumarhasi māmārtaṃ śaraṇārthinamāgatam |
arthināṃ yannirāśatvaṃ sattame'bhibhavo hi saḥ || 10 ||
[Analyze grammar]
tavāsti tanayaḥ śrīmāndṛptaśārdūlavikramaḥ |
mahendrasadṛśo vīrye rāmo rakṣovidāraṇaḥ || 11 ||
[Analyze grammar]
taṃ putraṃ rājaśārdūla rāmaṃ satyaparākramam |
kākapakṣadharaṃ śūraṃ jyeṣṭhaṃ me dātumarhasi || 12 ||
[Analyze grammar]
śakto hyeṣa mayā gupto divyena svena tejasā |
rākṣasā ye'pakartārasteṣāṃ mūrdhavinigrahe || 13 ||
[Analyze grammar]
śreyaścāsya kariṣyāmi bahurūpamanantakam |
trayāṇāmapi lokānāṃ yena pūjyo bhaviṣyati || 14 ||
[Analyze grammar]
na ca te rāmamāsādya sthātuṃ śaktā niśācarāḥ |
kruddhaṃ kesariṇaṃ dṛṣṭvā vaneraṇa ivaiṇakāḥ || 15 ||
[Analyze grammar]
teṣāṃ na cānyaḥ kākutsthādyoddhumutsahate pumān |
ṛte kesariṇaḥ kruddhānmattānāṃ kariṇāmiva || 16 ||
[Analyze grammar]
vīryotsiktā hi te pāpāḥ kālakūṭopamā raṇe |
kharadūṣaṇayorbhṛtyāḥ kṛtāntāḥ kupitā iva || 17 ||
[Analyze grammar]
rāmasya rājaśārdūla sahiṣyante na sāyakān |
anāratagatā dhārā jaladasyeva pāṃsavaḥ || 18 ||
[Analyze grammar]
na ca putrakṛtaṃ snehaṃ kartumarhasi pārthiva |
na tadasti jagatyasminyanna deyaṃ mahātmanām || 19 ||
[Analyze grammar]
hanta nūnaṃ vijānāmi hatāṃstānviddhirākṣasān |
nahyasmadādayaḥ prājñāḥ saṃdigdhe saṃpravṛttayaḥ || 20 ||
[Analyze grammar]
ahaṃ vedmi mahātmānaṃ rāmaṃ rājīvalocanam |
vasiṣṭhaśca mahātejā ye cānye dīrghadarśinaḥ || 21 ||
[Analyze grammar]
yadi dharmo mahattvaṃ ca yaśaste manasi sthitam |
tanmahyaṃ samabhipretamātmajaṃ dātumarhasi || 22 ||
[Analyze grammar]
daśarātraśca me yajño yasminrāmeṇa rākṣasāḥ |
hantavyā vighnakartāro mama yajñasya vairiṇaḥ || 23 ||
[Analyze grammar]
atrāpyanujñāṃ kākutstha dadatāṃ tava mantriṇaḥ |
vasiṣṭhapramukhāḥ sarve tena rāmaṃ visarjaya || 24 ||
[Analyze grammar]
nātyeti kālaḥ kālajña yathāyaṃ mama rāghava |
tathā kuruṣva bhadraṃ te mā ca śoke manaḥ kṛthāḥ || 25 ||
[Analyze grammar]
kāryamaṇvapi kāle tu kṛtametyupakāratām |
mahadapyupakāro'pi riktatāmetyakālataḥ || 26 ||
[Analyze grammar]
ityevamuktvā dharmātmā dharmārthasahitaṃ vacaḥ |
virarāma mahātejā viśvāmitro munīśvaraḥ || 27 ||
[Analyze grammar]
śrutvā vaco munivarasya mahānubhāvastūṣṇīmatiṣṭhadupapannapadaṃ sa vaktum |
no yuktiyuktakathanena vinaiti toṣaṃ dhīmānapūritamano'bhimataśca lokaḥ || 28 ||
[Analyze grammar]
Other editions:
Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the Yoga Vasistha Chapter VII
Yoga Vasistha English (four volumes)
by Vihari-Lala Mitra (1891)
Yoga Vasistha Maha Ramayana (Gujarati)
by Sahitya Sangam, Allahabad (0)
[યોગ વસિષ્ઠએ] 9788192776460.
Buy now!
Vasishtha Rama Samvadam (Telugu)
by Ramakrishna Math, Hyderabad (2019)
Set of 4 Volumes; 9789383972142.
Buy now!
The Yogavasistha (Hindi translation)
by Khemraj Shrikrishnadass (2009)
Set of 2 Volumes; Khemraj Edition.
Buy now!