Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 27
svarasaḥ saptaparṇasya puṣpāṇāṃ vā śiśīṣataḥ||33||
hidhmāśvāse madhukaṇāyuktaḥ pittakaphānuge||33||
utkārikā tugākṛṣṇāmadhūlīghṛtanāgaraiḥ||34||
pittānubandhe yoktavyā, pavane tvanubandhini||34||
śvāvicchaśāmiṣakaṇāghṛtaśalyakaśoṇītaiḥ||35||
suvarcalārasavyoṣasarpirbhiḥ sahitaṃ payaḥ||35||
anu śālyodanaṃ peyaṃ vātapittānubandhini||36||
caturguṇāmbusiddhaṃ vā chāgaṃ saguḍanāgaram||36||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
saptaparṇasya-ayugmacśadasya svarasaḥ, śirīṣāt puṣpāṇāṃ vā svarasaḥ, etau madhukaṇāyutau pittakaphānuge hidhmāśvāse sati pāyayet| pittānubandhini hidhmāśvāse tugādibhirutkārikā yojyā| madhūlī-jalajā madhuyaṣṭī, godhūmaviśeṣo vā| pavane punaranubandhini śvāvidādibhirutkārikā niṣpāditā yojyā| hidhmāśvāse vātapittānubandhini sati suvarcalārasādibhiḥ siddhaṃ payo'nu śālyodanaṃ bhuktvā paścāt kṣīraṃ peyam, gavyaṃ śāgaṃ vā deśasātmyādivaśāt| athavā caturguṇāmbusiddhaṃ vā payaṣśāgaṃ saguḍanāgaraṃ pibet|