Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 38
tā apyasamyagvamanāt pratataṃ ca nipātanāt||39||
sīdantīḥ salilaṃ prāpya raktamattā iti tyajet||39||
1.26.107
grāhyāsvapi mattā varjyā ityāha-tā iti| pratataṃ nipātanātaviśramayya prayogāt| sīdantīḥ-śramamatyajantīḥ| raktamattā iti-raktamattatvāddhetoḥ|
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
nirviṣā api jalaukaso raktamattā iti tyajet| na kevalaṃ saviṣā iti pratipādanārtho'piśabdaḥ| raktamattatve hetudvayamāha-asamyagvamanāt, duṣṭaraktasyeti śeṣaḥ| pratataṃ ca lāganāt, duṣṭaraktavāsitvena raktamattā ityuktāḥ| tāśca kathaṃ lakṣyante? ityāha-sīdantīrityādi| jalaṃ (salilaṃ) prāpyatoyapūrṇabhāṇḍamāsādya, sīdantīḥna tathā ceṣṭamānāḥ, iti jñātvā tyajet|