Par, Pār: 9 definitions

Introduction:

Par means something in Hinduism, Sanskrit, the history of ancient India, Hindi, Tamil. If you want to know the exact meaning, history, etymology or English translation of this term then check out the descriptions on this page. Add your comment or reference to a book if you want to contribute to this summary article.

Par has 8 English definitions available.

Images (photo gallery)

Languages of India and abroad

Sanskrit dictionary

[Deutsch Wörterbuch]

Source: Cologne Digital Sanskrit Dictionaries: Böhtlingk and Roth Grosses Petersburger Wörterbuch

Par (पर्):—

--- OR ---

Par (पर्):—

--- OR ---

Par (पर्):—3. (pṛ), priyate vyāyāme [DHĀTUP. 28, 109.] — ā, partic. āpṛta beschäftigt: (gokulam) ahnyāpṛtaṃ niśi śayānamatiśrameṇa ([BURNOUF]None; le jour enveloppés par le fils de Maya; nach unserer Meinung ist mayasūnunā mit pihitān zu verbinden) [Bhāgavatapurāṇa 2, 7, 31.] ahnyāpṛtārtakaraṇā niśi niḥśayānāḥ (BURNOUF: fatigués et tourmentés pendant le jours dans leurs organes) [3, 9, 10]; vgl. āpra . Die Form āpṛṇoti haben wir in der folgenden Stelle: nūnaṃ pramattaḥ kurute vikarma yadindriyaprītaya āpṛṇoti sich beschäftigen mit, nachgehen [Bhāgavatapurāṇa 5, 5, 4.] [BURNOUF] : lorsqu'il trouve du plaisir aux jouissances des sens; vgl. par (pṛ), pṛṇoti prītau [DHĀTUP. 27, 12.] — vyā (vyāpriyate) mit Etwas (loc., artham, hetos) beschäftigt sein: kulālādiṣu vyāpriyamāṇeṣu ghaṭārtham [] zu [Bṛhadāranyakopaniṣad] [S. 38.] vyāpṛta beschäftigt mit, bei (vorübergehend und zufällig oder von Amtswegen), = karmasaciva [Hemacandra’s Abhidhānacintāmaṇi 719. -] [Bhāgavatapurāṇa 3, 12, 50.] mā vyāpṛtaḥ parakāryeṣu bhūstvam kümmere dich nicht um fremde Angelegenheiten [Mahābhārata 2, 2126.] goṣu [4. 597.] vittasaṃcaye [Rāmāyaṇa 2, 39, 14.] tatra [23, 30.] idamanyasmiṃkarmaṇi vyāpṛtaṃ dhanuḥ [Śākuntala 159.] [Mālavikāgnimitra 10, 4. 39.] kuṭumba [Hemacandra’s Abhidhānacintāmaṇi 478.] śilīpadavyāpṛtadakṣiṇāṅghri [Dhūrtasamāgama 94, 10.] vaivasvato vyāpṛtaḥ sattrahetoḥ [Mahābhārata 1, 7281.] Vgl. vyāpāra, pṛti . — caus. Jmd beschäftigen an, bei, mit (loc., selten instr.; auch mit artham), Jmd mit Etwas beauftragen: parijanaṃ vyāpārayantyāntike [Spr. 524.] ekaṃ vyāpārayāmāsa karaṃ kirīṭe [Raghuvaṃśa 6, 19.] sa dakṣiṇaṃ tūṇamukhena vyāpārayaṃhastam [7, 54.] [morgenländischen Gesellschaft 6, 93, 17.] umāmukhe vyāpārayāmāsa vilocanāni [Kumārasaṃbhava 3, 67.] [Raghuvaṃśa 13, 25.] [Rājataraṅgiṇī 1, 211.] [Śatruṃjayamāhātmya 1, 161.] [Sāhityadarpana 53, 9.] yadasyāmākṛtau śastraṃ vyāpārayitumicchasi [Geschichte des Vidūṣaka 105.] vanadvipānāṃ trāsārtham vyāpāritaḥ śūlabhṛtā [Raghuvaṃśa 2, 38.] āyukta = vyāpārita [Pāṇini’s acht Bücher 2, 3, 40,] [Scholiast] Vgl. vyāpāraṇa .

--- OR ---

Par (पर्):—1. , [?Z. 4 Scholiast zu Bhāgavatapurāṇa 4, 19, 38] : pipīpṛhi (nach [BENFEY] pi = api) ārṣaḥ prayogaḥ. priyāsam [Atharvavedasaṃhitā 3, 5, 4. 5]) pūrṇa befriedigt [Bhāgavatapurāṇa 10, 87, 45.] Vgl. auch pūrṇa . — 2. caus.

1) vervollständigen, ergänzen [Spr. 2712.] [Sp. 473, Z. 12. fgg.] kṛṣṇapūrita (eine Muschel) [Bhāgavatapurāṇa 6, 8, 23.] —

3) [Bhāgavatapurāṇa 8, 8, 6.] — abhi caus. füllen, vermehren, steigern: tejastasyābhipūrayan [Rāmāyaṇa 7, 63, 18.] reichlich beschenken mit (instr.) [Kathāsaritsāgara 120, 80.] vollbringen, ausführen [Rāmāyaṇa 7, 35, 14.] — ava, khātvāvaṭaṃ proktajalāvapūrṇam angefüllt [Varāhamihira’s Bṛhajjātaka S. 55, 24.] — ā

2) [Z. 4] lies āpūri; [Z. 11] lies rāpūryamāṇena . — ni vgl. oben niparaṇa . — pari, pūrṇa angefüllt mit, voll von: payaḥ [Varāhamihira’s Bṛhajjātaka S. 19, 16.] dhānya [51, 18.] vollkommen: paripūrṇānanda [WEBER, Rāmatāpanīya Upaniṣad 344.] — caus. füllen, verstopfen: chidraṃ ca paripūrayet [KĀM. NĪTIS. 12, 40.] pūrita erfüllt von [BHĀM. 1, 69] (s. oben u. kaṭutā). reichlich: saritaḥ paripūritāmbhasaḥ [Spr. 4831.] — pra caus. pūrita gefüllt mit, voll von [Oxforder Handschriften 72,a,25.] [Kathāsaritsāgara 67,40.] Jmd (acc.) reichlich beschenken mit (instr.) [58, 139.] — prati caus. vollbringen, ausführen [Rāmāyaṇa 7, 55, 11.] Jmd befriedigen [Spr. 4883.] — sam, pūrṇa voll so v. a. nicht mager [Varāhamihira’s Bṛhajjātaka S. 69, 20. 32. 101, 14.] asaṃpūrṇa unvollständig [Halāyudha 4, 28.]

--- OR ---

Par (पर्):—2.

1) parṣaṇi infin. in der Bed. eines imperat. (vgl. u. 1. bhū mit abhipra) [Ṛgveda 10, 126, 3.] —

2) [Sp. 477, Z. 2] pipṛhi gegen das Metrum die ed. Bomb.; [Scholiast] : pipṛhi vaitaraṇīmuttārya pālaya . —

5) im Stande sein, vermögen (mit infin.): pipruḥ [Bhāgavatapurāṇa 7, 9, 8.] na pipruḥ na pūrṇāḥ (also zu 1. par) na śaktā ityarthaḥ . — caus. [Z. 2] vom Schluss nach [5, 316] hinzuzufügen [SARVADARŚANAS. 99, 20. 124, 7. 150, 1.] — ati caus. vgl. oben atipāraya .

--- OR ---

Par (पर्):—3. , āpṛta erklärt der [Scholiast] durch vyāpṛta, āpṛṇoti durch vyāpriyate . — vyā caus.: yatraitā laharīcalācaladṛśo vyāpārayanti bhruvau wo sie die Brauen beschäftigen so v. a. wohin sie sie richten [Spr. 2297.]

--- OR ---

Par (पर्):—1. mit ā intens. āpopūryate [Patañjali] [?a. a. O.1,266,b.] — ni, nipūrtāḥ piṇḍāḥ ebend. [6,13,a.b.] intens. nipopūryate ebend.

--- OR ---

Par (पर्):—3. mit ā [Z. 7], āpṛṇoti erklärt der Comm. wie wir durch vyāpriyate . — vyā, vyāpṛṇvāna = vyāpriyamāṇa [?(Comm.) Bhāgavatapurāṇa ed. Bomb. 1, 11, 37.]

Source: Cologne Digital Sanskrit Dictionaries: Sanskrit-Wörterbuch in kürzerer Fassung

Par (पर्):—1. —

1) piparti , pṛṇāti , pṛṇati , pūrdhī , pipipṛhi (! [Bhāgavatapurāṇa] ) auch Med. — a) füllen , Med. sich anfüllen. — b) Luft anfüllen , blasen in (Acc.) — c) voll machen , so v.a. sich ansammeln lassen. — d) sättigen , nähren , laben. — e) Jmd (Dat.) Etwas (Acc.) reichlich spenden , — verleihen. pṛṇant reichlich schenkend , so v.a. freigebig , uneigennützig. — f) Jmd (Acc.) beschenken mit (Instr.). — g) erfüllen (einen Wunsch , ein verlangen). —

2) pūryate (pūryate [Śatapathabrāhmaṇa 14,4,2,5.episch] auch pūryati) — a) sich füllen , — mit (Instr.) — b) voll werden (von einer Zahl). —

3) pūrta

1) — a) gefüllt , voll von (Gen.) [Bhāgavatapurāṇa .ed.Bomb.3,24,32] ( śriyā bei [BURNOUF.] Fehlerhaft). — b) *verdeckt , verhüllt. — c) in der Verbindung iṣṭaśca pūrtaśca dharmau so v.a. iṣṭāpūrta. pūrṇadharmān [Mārkaṇḍeyapurāṇa 66,34.wohl] fehlerhaft für pūrta

4) pūrṇa — a) angefüllt , voll (auch vom Monde , erfüllt — , voll von (Instr. , Gen. oder im Comp. vorangehend). veda mit dem Veda vollständig vertraut [Hemādri’s Caturvargacintāmaṇi 1,456,20.] — b) vollständig , vollzählig , voll (von einer Zahl). — c) in Fülle vorhanden [86,17.173,15] — d) von einem Bogen oder einem Pfeile so v.a. vollkommen gespannt , — angezogen. — e) abgelaufen (Zeit). — f) vollbracht , beendigt (ein Gelübde). — g) erfüllt , in Erfüllung gegangen. — h) abgemacht , geschlossen (Vertrag , Verbindung) , — i) befriedigt — k) in der Auguralkunde vom Geschrei der Vögel und Thiere volltönend. so v.a. Glück bringend [Varāhamihira’s Bṛhatsaṃhitā 88,10.] Auch vom Thiere selbst gesagt , wenn es solche Töne von sich giebt , [47.] — l) *im Stande seiend. — m) * = svasukhecchāvadānya. — Caus. —

1) pārayati

1) *füllen.

2) erfüllen (einen Wunsch). Nur pīparat zu belegen. —

3) pūrayati , te — a) füllen , voll machen , anfüllen , -mit (Instr.). — b) mit Geräusch (Instr.) erfüllen ; auch vom Geräusch selbst gesagt. — c) einen Laut voll machen , so v.a. verstärken. — d) mit Luft anfüllen , blasen in (Acc.). — e) einen Bogen vollkommen spannen , einen Pfeil — anziehen. — f) vervollständigen , ergänzen (einen Satz , eine Rede). — g) voll machen , so v.a. vollkommen bedecken , überziehen , bestecken , überschütten , mit (Instr.) — h) mit Gaben (Instr.) überschütten , — überhäufen , beschenken. — i) erfüllen einen Wunsch , ein verlangen , eine Hoffnung , ein Versprechen u.s.w. — k) einen Zeitraum voll machen , so. v.a. ablaufen lassen. — *Desid. pupūrṣati. - ati (pūryati) sich stark anfüllen , stark anschwellen. Mit. anu Caus. ( pūrayati) erfüllen (einen Wunsch u.s.w.) — Mit abhi

1) voll machen. Nur pṛṇīhi. —

2) pūryate sich füllen , voll werden ; mit Gen. [Indische sprüche 5270.] pūrṇa voll , — von (Instr. , Gen. oder im Comp. vorangehend). — Caus. pūrayati

1) füllen , anfüllen , voll machen , durch Zugiessen ergänzen [Mānavaśrautasūtra 1,3,4.] —

2) beladen.

3) überschütten mit (Instr.). —

4) reichlich beschenken , — mit (Instr.). —

5) Jmd erfüllen , so v.a. sich Jmds ganz bemächtigen (von einem Schmerze). —

6) füllen. so. v.a. vermehren , steigern.

7) vollbringen , ausführen. — Mit samabhi Caus. pūrayati) füllen , anfüllen mit (Instr.). — Mit ava, avapūrṇa voll von , angefüllt mit.evāvapūryate [Bṛhadāraṇyakopaniṣad 1,5,14.] Druckfehler für evā (eva-ā) ca pū — Mit ā

1) āpiparti u.s.w. — a) füllen , ausfüllen , ergänzen ; Med. sich füllen , sich sättigen , — mit (Instr.). — b) erfüllen einen Wunsch. —

2) āpūryate — a) sich füllen , voll werden , sich anfüllen mit (Instr. oder Gen.). — b) an Umfang zunehmen (vom Körper). — c) ganz gespannt werden (vom Bogen). — d) reichlich versehen sein mit (Instr.) —

3) āpūrṇa — a) gefällt , voll (auch vom Monde) , — von , gefüllt mit (Instr. oder im Comp. vorangehend) — b) von einem Gerausch (Instr.) erfüllt. — c) gesättigt. — Caus. āpūrayati

1) füllen , anfüllen , voll machen.

2) mit Geräusch (Instr.) erfüllen ; auch vom Geräusch selbst gesagt. —

3) mit Luft anfüllen , blassen in (Acc.) —

4) vollkommen bedecken , bestecken , überschütten , — mit (Instr.) — Intens. āpopūryate. — Mit samā, pūryate sich füllen mit , voll werden von (instr.) samāpūrṇa vollganz (Jahr). — Caus. pūrayati

1) voll machen mit (Instr.). —

2) vollkommen spannen (einen Bogen). — Mit ud Caus. ( utpupūryās) auffüllen. — Mit upa .(.pṛṇadhvam) auffüllen. — Mit ni .(.pṛṇāṭi , pṛṇuyāt) niedergiessen , -setzen , ausschütten (technischer Ausdruck beim Manenopfer). Partic. nipṛta und nipūrta — *Intens. nipopṛryate — Mit nis, niṣpūrta ausgegossen [Mahābhārata 7,59,16.] — Mit pari

1) pūryate sich füllen , voll werden durch (Instr.). —

2) paripūrṇa — a) angefüllt , voll , — von (im Comp. vorangehend). — b) überdeckt , überzogen mit (im Comp. vorangehend). — c) vollständig , vollzählig [214,20.] [Hemādri’s Caturvargacintāmaṇi 1,592,20.21.] vollkommen , woran Nichts fehlt (eig. und übertr.). — d) der es vollauf hat [Indische sprüche 5911.] — e) erfüllt , in Erfüllung gegangen , erreicht. — Caus. pūrayati

1) füllen , anfüllen , voll machen. paripūrita erfüllt von.

2) mit Geräusch (Instr.) erfüllen ; auch vom Geräusch selbst gesagt. —

3) füllen so v.a. verstopfen.

4) voll machen so v.a. vollkommen erfüllen , vollbringen ([Kāraṇḍavyūha 68,19.82,9]). vom Anfang bis zu Ende durchmachen. pūrita [Gītagovinda 2,16.] —

5) pūrita in reichlichstem Maasse vorhanden. — Mit saṃpari, pūrṇa

1) erfüllt in Erfüllung gegangen , erreicht.

2) vollendet (wissen). — Mit pra

1) pṛṇāti füllen , ergänzen.

2) pūryate — a) sich füllen , sich anfüllen , voll werden. — b) vollständig werden. — c) sich erfüllen , in Erfüllung gehen. — Caus. prapūrayati

1) füllen , voll machen , anfüllen mit (Instr.) prapūrita gefüllt mit , voll von [Hemādri’s Caturvargacintāmaṇi 1,64713.] —

2) mit Geräusch (Instr.) erfüllen.

3) vervollständigen.

4) Jmd reich machen , Jmd reichlich beschenken mit. — Mit abhipra (pūryate) sich füllen. — Mit prati dagegen schenken [Ṛgveda (roth). 7,65,4.] — pratipūrṇa

1) voll (auch vom Monde) , — von , angefüllt mit (Instr. oder im Comp. vorangehend). —

2) befriedigt. — Caus. pūrayati

1) füllen , anfüllen , voll machen.

2) erfüllen (von einem Geräusche gesagt). —

3) sattmachen , zufriedenstellen , befriedigen.

4) vollbringen , ausführen. — Mit sam

1) saṃpūryate sich füllen , voll werden.

2) saṃpūrṇa — a) gefüllt , voll (auch vom Monde) , angefüllt mit , voll von , vollständig versehen mit (instr. Gen. oder im Comp. vorangehend). — b) voll , so v.a. nicht mager. — c) voll , ganz , vollständig , voll der Zahl nach , woran Nichts fehlt. — d) in reichlichem Maasse vorhanden. — e) vollauf habend. — f) erfüllt , in Erfüllung gegangen. — Caus. saṃpūrayati

1) anfüllen , vollmachen.

2) eine Zahl voll machen.

3) mit Geräusch (Instr.) erfüllen.

4) erfüllen ein Verlangen.

--- OR ---

Par (पर्):—2. , piparti (pīpṛhi [Bhāgavatapurāṇa] ), pṛṇāti

1) hinüberführen , -bringen über oder zu (Acc.). —

2) hinausführen , erretten aus (Abl.). —

3) geleiten , beschützen.

4) vorwärts bringen , fördern , unterstützen.

5) Jmd überbieten , — treffen.

6) vermögen , im Stande sein ; mit Infin. — Caus. pārayati (episch und ausnahmsweise auch in der prosa Med.) —

1) übersetzen , hinüberführen , hindurchgeleiten.

2) hinausführen , retten , — aus (Abl.) —

3) beschützen , insbes. am Leben erhalten.

4) über Etwas hinwegkommen , Etwas zu Ende bringen , überwinden.

5) Stand halten , Widerstand leisten ; mit Acc. —

6) im Stande sein , vermögen , können ; mit Infin. Das passiv ist durch können mit einem Infin. pass. wiederzugeben. — Mit ati

1) hinüberführen , hindurchgeleiten , übersetzen über (Acc.). —

2) übersetzen (intrans.). —

3) hinüberkommen über , so v.a. erfüllen (ein Versprechen). — Caus. —

1) hinüberführen , hindurchgeleiten , übersetzen über.

2) Med. erretten — , befreien von (Abl.) — Mit pra ati hinüberschaffen über [Ṛgveda (roth). 1,174,9.] = [6,20.12.] — Mit apa wegschaffen. — Mit ā helfen zu (Loc.) [Ṛgveda (roth). 10,143,4.] — Mit ud Caus. —

1) hinausführen (an’s Ufer). —

2) erretten — , befreien von (Abl.) — Mit nis

1) herausschaffen , — helfen aus (Abl.). —

2) etwa herauskommen. — Caus. herausschaffen , — helfen aus (Abl.). — Mit sam caus. zum Ende — , zum Ziele führen.

--- OR ---

Par (पर्):—3. , priyate (vyāyāme) , — Mit ā, āpṛṇoti sich beschäftigen mit , nachgehen ; mit Dat. āpṛta beschäftigt. -Mit. vyā , priyate und pṛṇute beschäftigt sein mit ( artham ). vyāpṛta beschäftigt mit oder bei (Loc. , artham , hetos oder im Comp. vorangehend) [296,13.] — Caus. vyāpārayati Jmd beschäftigen an , bei oder mit , Jmd oder Etwas gebrauchen bei oder zu (Loc. , Instr. oder artham) , hastam so v.a. mit der Hand eine Bewegung machen [Bālarāmāyaṇa 142,17.] vaṇīm so. v.a. seine Stimme ertönen lassen [Harṣacarita 212,16.]

context information

Sanskrit, also spelled संस्कृतम् (saṃskṛtam), is an ancient language of India commonly seen as the grandmother of the Indo-European language family (even English!). Closely allied with Prakrit and Pali, Sanskrit is more exhaustive in both grammar and terms and has the most extensive collection of literature in the world, greatly surpassing its sister-languages Greek and Latin.

Discover the meaning of par in the context of Sanskrit from relevant books on Exotic India

See also (Relevant definitions)

Relevant text

Related products

Like what you read? Consider supporting this website: