Kautilya Arthashastra [sanskrit]
37,100 words | ISBN-13: 9788171106417
The Sanskrit edition of Kautilya’s Arthashastra, an ancient encyclopedic treatise dealing with the ssience of politics, economics and warfare. Other topics include internal and foreign affairs, civil, military, commercial, fiscal, judicial, tables of weights, measures of length and divisions of time. Kautilya is also named Vishnugupta and Chanakya and his Artha-shastra can be dated to 321-296 B.C. Original title: Kauṭilya-Arthaśāstra (कौटिल्य-अर्थशास्त्र).
Chapter 9.3
[English text for this chapter is available]
alpaḥ paścātkopo mahānpurastāllābha iti alpaḥ paścātkopo garīyān || KAZ_09.3.01 ||
alpaṃ paścātkopaṃ prayātassya dūṣyāmitrāṭavikā hi sarvataḥ samedhayanti prakṛtikopo vā || KAZ_09.3.02 ||
labdhamapi ca mahāntaṃ purastāllāhamevaṃ bhūte bhṛtyamitrakṣayavyayā grasante || KAZ_09.3.03 ||
tasmātsahasraikīyaḥ purastāllābhasyāyogaḥ śataikīyo vā paścātkopa iti na yāyāt || KAZ_09.3.04 ||
sūcīmukhā hyanarthā iti lokapravādaḥ || KAZ_09.3.05 ||
paścātkope sāmadānabhedadaṇḍānprayuñjīta || KAZ_09.3.06 ||
purastāllābhe senāpatiṃ kumāraṃ vā daṇḍacāriṇaṃ kurvīta || KAZ_09.3.07 ||
balavānvā rājā paścātkopāvagrahasamarthaḥ purastāllābhamādātuṃ yāyāt || KAZ_09.3.08 ||
abhyantarakopaśaṅkāyāṃ śaṅkitānādāya yāyātbāhyakopaśaṅkāyāṃ vā putradārameṣām || KAZ_09.3.09 ||
abhyantarāvagrahaṃ kṛtvā śūnyapālamanekabalavargamanekamukhyaṃ ca sthāpayitvā yāyāt na vā yāyāt || KAZ_09.3.10 ||
abhyantarakopo bāhyakopātpāpīyānityuktaṃ purastāt || KAZ_09.3.11 ||
mantrapurohitasenāpatiyuvarājānāmanyatamakopo'bhyantarakopaḥ || KAZ_09.3.12 ||
tamātmadoṣatyāgena paraśaktyaparādhavaśena vā sādhayet || KAZ_09.3.13 ||
mahāparādhe'pi purohite samrodhanamavasrāvaṇaṃ vā siddhiḥ yuvarāje samrodhanaṃ nigraho vā guṇavatyanyasmin sati putre || KAZ_09.3.14 ||
putraṃ bhrātaramanyaṃ vā kulyaṃ rājagrāhiṇamutsāhena sādhayet utsāhābbhāve gṛhītānuvartanasaṃdhikarmabhyāmarisaṃdhānabhayāt || KAZ_09.3.15 ||
anyebhyastadvidhebhyo vā bhūmidānairviśvāsayedenam || KAZ_09.3.16 ||
tadviśiṣṭaṃ svayaṃ grāhaṃ daṇḍaṃ vā preṣayetsāmantāṭavikānvā tairvigṛhītamatisaṃdadhyāt || KAZ_09.3.17 ||
aparuddhādānaṃ pāragrāmikaṃ vā yogamātiṣṭhet || KAZ_09.3.18 ||
etena mantrasenāpatī vyākhyātau || KAZ_09.3.19 ||
mantryādivarjānāmantaramātyānāmanyatamakopo'ntaramātyakopaḥ || KAZ_09.3.20 ||
tatrāpi yathārhamupāyānprayuñjīta || KAZ_09.3.21 ||
rāṣṭramukhyāntapālāṭavikadaṇḍopanatānāmanyatamakopo bāhyakopaḥ || KAZ_09.3.22 ||
tamanyonyenāvagrāhayet || KAZ_09.3.23 ||
atidurgapratiṣṭabdhaṃ vā sāmantāṭavikatatkulīnāparuddhānāmanyatamenāvagrāhayet || KAZ_09.3.24 ||
mitreṇopagrāhayedvā yathā nāmitraṃ gacchet || KAZ_09.3.25 ||
amitrādvā sattrī bhedayedenaṃ ayaṃ tvā yogapuruṣaṃ manyamāno bhartaryeva vikramayiṣyati avāptārtho daṇḍacāriṇamamitrāṭavikeṣu kṛcchre vā prayāse yokṣyati viputradāramante vā vāsayiṣyati || KAZ_09.3.26 ||
pratihatavikramaṃ tvāṃ bhartary paṇyaṃ kariṣyati tvayā vā saṃdhiṃ kṛtvā bhartārameva prasādayiṣyati || KAZ_09.3.27 ||
mitramupakṛṣṭaṃ vāsya gaccha iti || KAZ_09.3.28 ||
pratipannamiṣṭābhiprāyaiḥ pūjayet || KAZ_09.3.29 ||
apratipannasya saṃśrayaṃ bhedayedasau te yogapuruṣaḥ praṇihitaḥ iti || KAZ_09.3.30 ||
sattrī cainamabhityaktaśāsanairghātayet gūḍhapuruṣairvā || KAZ_09.3.31 ||
sahaprasthāyino vāsya pravīrapuruṣānyathābhiprāyakaraṇenāvāhayet || KAZ_09.3.32 ||
tena praṇihitān sattrī brūyāt || KAZ_09.3.33 ||
parasya cainān kopānutthāpayet ātmanaśca śamayet || KAZ_09.3.35 ||
yaḥ kopaṃ kartuṃ śamayituṃ vā śaktastatropajāpaḥ kāryaḥ || KAZ_09.3.36 ||
yaḥ satyasaṃdhaḥ śaktaḥ karmaṇi phalāvāptau cānugrahītuṃ vinipāte ca trātuṃ tatra pratijāpaḥ kāryaḥ tarkayitavyaśca kalyāṇabuddhirutāho śaṭha iti || KAZ_09.3.37 ||
śaṭho hi bāhyo'bhyantaramevamupajapati bhartāraṃ cedd hatvā māṃ pratipādayiṣyati śatruvadho bhūmilābhaśca me dvividho lābho bhaviṣyati atha vā śatrurenamāhaniṣyatīti hatabandhupakṣastulyadoṣadaṇḍenodvignaśca me bhūyānakṛtyapakṣo bhaviṣyati tadvidhe vānyasminnapi śaṅkito bhaviṣyati anyamanyaṃ cāsya mukhyamabhityaktaśāsanena ghātayiṣyāmi iti || KAZ_09.3.38 ||
abhyantaro vā śaṭho bāhyamevamupajapati kośamasya hariṣyāmi daṇḍaṃ vāsya haniṣyāmi duṣṭaṃ vā bhartāramanena ghātayiṣyāmi pratipannaṃ bāhyamamitrāṭavikeṣu vikramayiṣyāmi cakramasya sajyatām vairamasya prasajyatām tataḥ svādhīno me bhaviṣyati tato bhartārameva prasādayiṣyāmi svayaṃ vā rājyaṃ grahīṣyāmiṇ baddhvā vā bāhyabhūmiṃ bhartṛbhūmiṃ cobhayamavāpsyāmi viruddhaṃ vāvāhayitvā bāhyaṃ viśvastaṃ ghātayiṣyāmi śūnyaṃ vāsya mūlaṃ hariṣyāmi iti || KAZ_09.3.39 ||
kalyāṇabuddhistu sahajīvyarthamupajapati || KAZ_09.3.40 ||
kalyāṇabuddhinā saṃdadhīta śaṭhaṃ tathā iti pratigṛhyātisaṃdadhyāt iti || KAZ_09.3.41 ||
evamupalabhya pare parebhyaḥ sve svebhyaḥ sve parebhyaḥ svataḥ pare || KAZ_09.3.42ab ||
rakṣyāḥ svebhyaḥ parebhyaśca nityamātmā vipaścitā || KAZ_09.3.42cd ||
Other editions:
Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the Arthashastra Chapter 9.3
The Kautiliya Arthasastra: 3 Volumes
by R.P. Kangle (2019)
[Publisher: Motilal Banarsidass Publishers Pvt. Ltd.]
Buy now!
A Dictionary of Technical Terms in Kautilya's Arthasastra
by Bijoya Goswami Dev And Debarchana Sarkar Dev (2005)
DSA (Sanskrit), Jadavpur University Series; [Publisher: Sanskrit Pustak Bhandar]
Buy now!
Kautilya's Arthasastra with Five Commentaris
by Acharya Vishnu Gupta (आचार्य विष्णु गुप्त) (1991)
1947 pages; Set of 4 Volumes; [Sampurnanand Sanskrit University]
Buy now!
The Arthasastra of Kautilya (Bengali Translation)
by Radhagovinda Basak (2015)
971 pages; Set of 2 Volumes; [Sanskrit Book Depot]
Buy now!
Arthasastra of Kautilya (Hindi Translation)
by Vachaspati Gairola (वाचस्पति गैरोला) (2017)
910 pages; कौटिलीय अर्थशास्त्रम् (संस्कृत एवम् हिन्दी अनुवाद); [Publisher: Chaukhambha Vidya Bhawan]
Buy now!
Kautiliya Arthasastra (Gujarati translation)
by Niteen R. Desai (નીતીન ર દેસાઈ) (2010)
359 pages; [Philosophical-Cultural Test] કૌટિલીય અર્થશાસ્ત્ર (દાર્શનિક -સાંસ્કૃતિક પરીક્ષણ); [Publisher: Lalbhai Dalpatbhai Bharatiya Sanskriti Vidyamandir, Ahemdabad]
Buy now!
Kautilya Arthashastra (Kannada translation)
by Ankita Pustaka, Bangalore (2010)
632 pages; ಕೌತಲಿಯ ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರ;
Buy now!
Kautilya Economics (Marathi)
by B R Hivargaonkar (0)
586 pages; कौटिलीय अर्थशास्त्र; [Publisher: Varada Books, Pune]
Buy now!
Arthasastram Kautilyan (Malayalam)
by K.V.M. (2016)
568 pages; कौटिलीय अर्थशास्त्र; [Publisher: Kerala Sahitya Akademi, Thrissur]; ISBN: 9788176903004
Buy now!