Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 20
———————————————-'atra varjayet||32||
vinā kaphālliṅganāśān gambhīrāṃ hṛasvajāmapi||33||
ṣaṭ kācā nakulāndhaśca yāpyāḥ, śeṣāṃstu sādhayet||33||
dvādaśeti gadā dṛṣṭou nirdiṣṭāḥ saptaviṃśatiḥ||12|| 1/2||12|| 5
sthāne dṛṣṭirogavijñānīyo nāma dvādaśo'dhyāyaḥ||12||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
atra-eṣu madhye, kaphādvinā liṅganāśān-vātapittasaṃsargasannipātarak ṣaṭ, tathā gabhīrāṃ hrasvajāmapidṛṣṭimityaṣṭau varjayet| ṣaṭ kācāḥ-vātapittakaphasaṃsargasannipātaraktajāḥ, nakulāndhaśceti sapta yāpyāḥ| śeṣāṃśca dvādaśa sādhayet, tatra vātapittakapharaktasaṃsargasannipātaiḥ pṛthak timirāṇīti ṣaṭ, saptamaḥ kaphena ca liṅganāśaḥ, aṣṭamaḥ pittavidagdhā dṛṣṭiḥ, navamo doṣāndhaḥ, daśama uṣṇavidagdhā, ekādaśo vidagdhāmlā, dvādaśo dhūmaraḥ, iti| evaṃ dṛṣṭimaṇḍale rogāḥ saptaviṃśatisaṅkhyāḥ kathitāḥ| iti śrīmṛgāṅkadattaputraśrīmadaruṇadattaviracitāyāmaṣṭāṅgahṛdaya-ṭīkāyāṃ sarvāṅgasundarākhyāyāṃ ṣaṣṭhe uttarasthāne dṛṣṭiroga-vijñānīyo nāma dvādaśo'dhyāyaḥ samāptaḥ|| 12||