Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 13
kṣāre sudagdhe gajaliṇḍaje ca gajasya mūtreṇa parisrute ca||14||
droṇapramāṇe daśabhāgayuktaṃ dattvā pacedbījamavalgujānām||14||
śvitraṃ jayeccikkaṇatāṃ gatena tena pralimpan bahuśaḥ praghṛṣṭam||15||
kuṣṭhaṃ maṣaṃ vā tilakālakaṃ vā yadvā vraṇe syādadhimāṃsajātam||15||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
gajapurīṣaje kṣāre sudagdhe droṇapramāṇe yathāpramāṇaṃ gajasya mūtreṇa kṣāravidhinā parīsrute'smin bākucībījaṃ dattvā pacet| kimbhūtam? daśabhāgayuktam,daśabhirbhāgaiḥ prakṛtatvāt kṣārasya sambandhibhirmiśritam| tena cikkaṇatāṃ-madanarūpatāṃ, gatena puruṣo bahuśaḥ praghṛṣṭaṃ śvitraṃ pralimpan jayet, kuṣṭhādīṃśca| adhimāṃsarūpato yacca syāttacca jayet| upajātī|