Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 2
pañcamūlajalairdhautaṃ vātikaṃ lavaṇottaraiḥ||2||
bhadrādivargayaṣṭyāhvatilairālepayedvraṇam||2||
vairecanikayuktena traivṛtena viṣodhya ca||3||
vidārīvargasiddhena traivṛtenaiva ropayet||3||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
vātikaṃ vraṇaṃ-vātavidradhāvarthājjātaṃ, pañcamūlajalaiḥ prakṣālitaṃ "bhadradāru nataṃ" (hṛ. sū. a. 15|5) ityādinā madhuyaṣṭikayā tilaiṣca lavaṇādyai(dhikai)rlepayet| vairecanikayuktena-"nikumbhakumbha"(hṛ. sū. a. 15|2) ityādivargoktena yuktena, traivṛtena-traivṛtākhyena snehena, viṣodhya-ṣodhayitvā, tato "vidāripañcāṅgula" (hṛ. sū.
a. 15|9) ityādidravyasiddhena traivṛtenaiva snehena vraṇaṃ ropayet|