Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 16
gudaśvayathuśūlārtho mandāgnirgaulmikān pibet||32||
hiṅgvādīnanutakraṃ vā khādeṅguḍaharītakīm||33||
takreṇa vā pibetpathyāvellāgnikuṭajatvacaḥ||33||
kaliṅgamagadhājyotiḥsūraṇān vāṃ'aśavardhitān||34||
koṣṇāmbunā vā tripaṭuvyoṣahiṅgvamlavetasam||34||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
gude śvayathuśūlārtho mandāgnirnaro gaulmikān-gulmacikitsābhavān, hiṅgvādīn cūrṇān (hṛ. ci. a. 14139) pibet| iha dravānirdeśādanantaraṃ ca mathitaśabdaśravaṇāt arśovikāre ca hiṅgvādīn cūrṇān takreṇa vā pibediti yojyam| anutakraṃ vā-takṛanupānāt, guḍaharītakīṃ bhakṣayet| athavā, pathyādīṃstakreṇa pibet| athavā, kaliṅgādīn aṃśavardhitān mūladravyāpekṣayā bhāgena yathottaraṃ vardhitān, takreṇa pibet| jyotiḥ-citrakaḥ| athavā, uṣṇajalena tripaṭvādi pibet| §14452