Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 52
śītāḥ pradehā maṇayaḥ sekā vyajanamārutāḥ||101||
sitā drākṣekṣukharjūrakāśmaryasvarasāḥ payaḥ||101||
siddhaṃ madhuravargeṇa rasā yūṣāḥ sadāḍimāḥ||102||
ṣaṣṭikāḥ śālayo raktā yavāḥ sarpiśca jīvanam||102||
kalyāṇakaṃ mahātiktaṃ ṣaṭpalaṃ payasā'gnikaḥ||103||
pippalyo vā śilāhvaṃ vā rasāyanavidhānataḥ||103||
triphalā vā prayoktavyā saṛtakṣaudraśarkarā||104||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
śītāḥ pradehāḥ| payo madhuravargeṇa-drākṣādinā, siddham| tathā,rasāḥ-māṃsarasādayaḥ| yūṣāśca dāḍimānvitāḥ| tathā, śālayo-raktaśālaya ityarthaḥ| ṣaṣṭikādayaśca| tathā, ghṛtaṃ kalyāṇakādikam| [kalyāṇakaṃ-] unmādapratiṣedhoktam (hṛ.u.a.)| mahātiktaṃ-kuṣṭacikitsitoktam (hṛ.u.a.6/26)| mahātiktaṃ-kuṣṭhacikitsitoktam (hṛ.ci.a.19/8)| ṣaṭpalaṃ-rājayakṣmacikitsitoktam (hṛ.ci.a.5/22)| tathā, kṣīreṇa citrakam| tathā, pippalyo rasāyanavidhānena| athavā, śilājatu rasāyanavidhānena| athavā, triphalā saghrutakṣaudraśarkarā prayoktavyā|