Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 11
trivṛtā triphalā śyāmā pippalī śarkarā madhu||10||
modakaḥ sannipātordhvaraktaśophajvarāpahaḥ||11||
trivṛtsamasitā tadvat pippalīpādasaṃyutā||11||
Commentary: Hemādri’s Āyurvedarasāyana
virecanāntaramāha-trivṛteti| sannipātastribhiḥ sambadhyate| virecanāntaramāha-trivṛtsamasiteti| saṅgrahe (ci. a. 3)- "trifalātrivṛtādhātrītrāyantyāragvadhābhayāḥ| gavākṣīkṣurasakṣīradrākṣāḥ kṣaudrasitotkaṭāḥ|| yathāsvaṃ kalpabihitā virekārthaṃ prayojayet|" iti| trifalādīni daśa virecanāni| pratyekaṃ madhusitotkaṭāni| gavākṣī-indravāruṇī|
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
tathā trivṛtādibhirmodako-vaṭakaḥ| śarkarāparimāṇaṃ ca padmakādyacūrṇavadavabodhyam| sa ca modakaḥ sannipātordhvaraktaśophajvarahṛdbhavati| pūrvoktasya lehasya viṣayanirdeśādeva viṣayo vedyaḥ| trivṛtsamas itā pippalīpādasaṃyutā tadvat-sannipātādi hṛdityarthaḥ|