Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 113
arucau mātuluṅgasya kesaraṃ sājyasaindhavam||128||
dhātrīdrākṣāsitānāṃ vā kalkamāsyena dhārayet||128||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
arucau satyāṃ bījapūrakasya kesaraṃ saṅṛtasaindhavamāsyena dhārayediti sambandhaḥ| athavā dhātryādīnāṃ kalkaṃ dhārayet|
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
arucau kavala(kalka)dvayamāha-arucāviti| vaṅgasene tu (jvarādhikāre ślo. 231)-"śarkarādāḍimābhyāṃ ca drākṣādāḍimayostathā| vairasye dhārayetkalkaṃ gaṇḍūṣaṃ ca tathā ghṛtam|| (ślo. 259)-harītakī priyaṅguśca pippalī lodhrameva ca| dārvī haridrā tejohvā sakṣaudraṃ mukhadhāvanam|| etena kaṭubhāvaśca mukharogaśca śāmyati| vaktraṃ viśadatāmeti bhaktacśandaśca jāyate|| (ślo. 280)-ajājīśarkarāyuktodāḍimasvarasena tu| ruciṣyo madhunā yuktaḥ kartavyaḥ kavalagrahaḥ||" iti|