Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 83
(candanośīramadirākuṇapadhvāṅkṣagandhayaḥ||1||
śaivālakukkuṭaśikhākuṅkumālamaṣīprabhāḥ||1||
antardāhā nirūṣmāṇaḥ prāṇanāśakarā vraṇāḥ||115||
) yo vātajo na śūlāya marmajaśca ruje na yaḥ||115||
acūrṇaścūrṇakīrṇābho yatrākasmācca dṛśyate||115||
rūpaṃ śaktidhvajādīnāṃ sarvāṃstānvarjayedvraṇān||116||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
yo vraṇo vātajo liṅgānumitaḥ śūlāya na bhavati, pittajo na dāhāya, kaphajaśca na pūyāya, marmajaśca na pīḍāyai| tathā, yasmin vraṇe'cūrṇaścūrṇenākīrṇābhaḥ-cūrṇavyāpta iva dṛśyate| tathā yasmin vraṇe kāraṇaṃ vinā-akasmāt, rūpaṃ śaktidhvajādīnāṃ dṛśyate| ādiśabdena śalyatomarādiparigraḥ| tān sarvān vraṇān varjayet|