Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 88
sūtikā kṣudvatī tailāddhṛtādvā mahatīṃ pibet||94||
pañcakolakinīṃ mātrāmanu coṣṇaṃ guḍodakam||94||
vātaghnauṣadhatoyaṃ vā, tathā vāyurna kupyati||95||
viśudhyati ca duṣṭāsraṃ dvitrirātramayaṃ kramaḥ||95||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
sūtikā kṣudvatī-bubhukṣitā satī, tailādathavā ghṛtānmahatīṃ mātrāṃ pibet| kimbhūtām? pañcakolakaṃ vidyate yasyā mātrāyāstāṃ pañcakolakinīm| sūkṣmacūrṇīkṛtapañcakolakayuktāṃ tāṃ mātrāṃ pibedityarthaḥ| aṣṭābhiryāmairyā jarāṃ gacchati sā sneha mātrā mahatī| 5 anu coṣṇaṃ guḍodakaṃ pibediti yojyam| vātaharadravyakvāthaṃ vā paścātpibet| tathā-evaṃ kṛte sati, vāryuna kupyati-na kopaṃ yāti śūnyaṃ koṣṭhaṃ prāpya| duṣṭaṃ raktaṃ ca viśudhyati| ayaṃ-eṣaḥ, kramo dvirātraṃ trirātraṃ vā yathāyogaṃ kāryaḥ|10