Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 16
——————————kuryādaṅguliśastrakam||13||
mudrikānirgatamukhaṃ phale tvardhāṅgulāyatam||14||
yogato vṛddhipatreṇa maṇḍalāgreṇa vā samam||14||
tatpradeśinyagraparvapramāṇārpaṇamudrikam||15||
sūtrabaddhaṃ galasrotorogacchedanabhedane||15||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
aṅguliśastrakaṃ kuryāt| kīdṛśam? mudrikayā-ūrmikayā, nirgataṃ-niṣkrāntaṃ, mukhaṃ yasya tanmudrikānirgatamukham| phale tu-tasminmukhe, ardhāṅguladīrgham| yogataḥ-saṃsthānena, vṛddhipatreṇa maṇḍalāgreṇa vā tulyam| kiyatpramāṇā'sya mudrikā kāryā? ityāhatatpradeśinyagretyādi| tasya-vaidyasya, yā pradeśinī tasyā yadagraparva tasya yatpramāṇaṃ tenārpyata iti tatpradeśinyagraparvapramāṇārpaṇī-bhiṣaktarjanyagraparvapraveśāgrac mudrikā yasmin tat tatpradeśinyagraparvapramāṇārpaṇamudrikam| tathā, sūtreṇa baddhaṃ-sūtrabaddham, sūtreṇa baddhvā maṇibandhe yojyamityarthaḥ| galasrotorogāṇāṃ chedane bhedane ca tadyojyam|
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
aṅguliśastrakamāha-kuryāditi| mudrikānirgatamukhaṃkaṇṭhasthamudrikam| yogataḥ-sthānarogayogyatānusāreṇa vikalpya|