Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 5
prasaktavamathoḥ pūrve prāyeṇāmajvaro'pi ca||7||
dhūmāntaiḥ karmabhirvarjyāḥ, sarvaireva tvajīrṇinaḥ||7||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
prasaktavamathoḥ pūrve-pūrvasthitā durbalāntā ekādaśāturāḥ, tathā''amajvaraśca| te sarve dhūmāntaiḥ karmabhiḥ prāyeṇa varjyāḥ, na kevalaṃ vamanenaiva| dhūmagrahaṇaṃ gaṇḍūṣādikarmaṇaḥ parihārārtham| prāyograhaṇamaṣṭamāsāyā garbhiṇyā nirūhā na varjyā iti sūcanārtham| tathā, sadyobhuktasya jvaritasya sato vamanānujñānārtham| tu-punaḥ, ajīrṇinaḥ puruṣāḥ sarvairevavamanādibhirgaṇḍūṣādibhiśca varjyāḥ| āmadoṣabhayāttairvamanādayo na sevyā ityarthaḥ| atrāpi prāyograhaṇamanuvartate| sadyo'jīrṇināṃ hi vamanamanujñātameva| §4197
Commentary: Hemādri’s Āyurvedarasāyana
prasaṅgādgarbhiṇyādiṣvekādaśasu navajvare ca virecanabastinasyadhūm prasaktavamathoriti| ajīrṇināṃ sarvāṇi karmāṇi niṣedhatisarvaireveti| sarvaiḥ-virecanādyairgaṇḍūṣāntaiśca| vamanaṃ tu viśeṣato vidhānāt kartavyam| saṅgrahe tu (sū.
a. 27) -"ajīrṇī tu sarvaireva vamanavarjyairāmadoṣabhayāt, 5 navajvaraśca doṣastambhabhayāditi|" iti|