Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 3
——————————viśeṣeṇa tu vāmayet||1||
navajvarātisārādhaḥpittāsṛgrājayakṣmiṇaḥ||2||
kuṣṭhamehāpacīgranthiślīpadonmādakāsinaḥ||2||
śvāsahṛllāsavīsarpastanyadoṣordhvarogiṇaḥ||3||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
viśeṣeṇa punarnavajvarātisārādīn ūrdhvarogaparyantān vāmayet| [ navajvarādīnāṃ yakṣmāntānāṃ dvandva iniḥ| evaṃ ca kuṣṭhādīnāṃ kāsāntānāṃ śvāsādīnāmūrdhvarogāntānāṃ ca dvandve inī kāryau|
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
vamanasya viśeṣato viṣayamāha-viśeṣeṇeti, navajvareti, kuṣṭhameheti, śvāseti| ūrdhvarogāḥ-jatrūrdhvarogāḥ| saṅgrahe tu (sū. a. 27) - "viṣapītadaṣṭadigdhaviddhaviruddhājīrṇānnaviṣūcikālasakāvipākārocakārbudamedogadāpasmārapāṇḍurogā doṣabhedīyoktāśca śleṣmavyādhayaḥ|" 5 ityadhikāḥ| yuktiśca, (saṃ. sū. a. 27) -"ete hi paraṃ vamanena nāśamupayānti, salilāpagamādaniṣpannaśālyādivat|" iti|