Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 16
pittāsrakopatṛṇmūrcchāsvarāṅgasadanabhramāḥ||16||
sandhipīḍā jvaraḥ śyāvaraktamaṇḍaladarśanam||16||
svedātiyogācchardiśca, tatra stambhanamauṣadham||17||
viṣakṣārāgnyatīsāracchardimohātureṣu ca||17||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
svedasyātiyogāt raktapittakopādayo bhavanti, chardiśca| mūrcchā-mohaḥ| svarāṅgayoḥ sadanena sambandhaḥ| bhramaḥ-ajñānam| śyāvāni ca raktāni ca śyāvaraktāni, tānyevaṃbhūtāni yāni maṇḍalāni teṣāṃ darśanaṃupalambhaḥ| tatra-svedātiyoge, stambhanaṃ-vakṣyamāṇamauṣadhaṃ kāryam| tathā, viṣādyātureṣvapi stambhanamevauṣadhaṃ kāryam| tathā, viṣādyātureṣvapi stambhanamevauṣadhaṃ nyāyyamityarthaḥ|
Commentary: Hemādri’s Āyurvedarasāyana
atisvinnalakṣaṇamāha-pittāsrakopeti| atisvinnasyauṣadhamāhatatra stambhanamiti| prasaṅgādviṣādiṣvapi stambhanamauṣadhamāhaviṣetyādi| kṣārāgnyāturaḥ-kṣārāgnidagdhaḥ| mohāturomūrcchāvān|
Commentary: Hemādri’s Āyurvedarasāyana
svedanadravyamāha-svedanamiti| stambhanadravyamāhastambhanamiti| anyathā-laghumandaśītam, tiktādirasaṃ ca| §4128