Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 47
abhyāsātprāpyate dṛṣṭiḥ karmasiddhiprakāśinī||56||
ratnādisadasajjñānaṃ na śāstrādeva jāyate||56||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
abhyāsāt-muhurmuhuścikitsitakarmaṇi pravartanāt, dṛṣṭiḥdarśanaṃ cikitsāvijñānaṃ jāyate, na kevalaṃ-kevalaccikitsāśāstrāvagamāt|
kimbhūtā dṛṣṭiḥ? karmaṇi siddhistāṃ prakāśayituṃ śīlaṃ yasyāḥ sā karmasiddhiprakāśinī| atra dṛṣṭāntamāharatnādītyādi| ādiśabdena suvarṇarūpyādīnāṃ grahaṇam| teṣāṃ yatsadasajjñānaṃ-idaṃ śobhanamidaṃ na śobhanamityavagamaḥ tanna śāstrādeva jāyate| kiṃ tarhi? abhyāsācca| evakāro'vadhāraṇārthaḥ| na śāstrāvabodhānna ca kevalādabhyāsādityevakāreṇa bodhayati| kila yathā ratnaparīkṣā tacchāstrāvabodhadarśanābhyāsābhyāṃ samyagjāyate, tathaiva cikitsā śāstrāvabodhānnityamāturadarśanāccāvagamyata ityarthaḥ|