Vishama, Viṣama, Visama: 24 definitions

Introduction:

Vishama means something in Hinduism, Sanskrit, Jainism, Prakrit, Buddhism, Pali, Marathi, Hindi. If you want to know the exact meaning, history, etymology or English translation of this term then check out the descriptions on this page. Add your comment or reference to a book if you want to contribute to this summary article.

Vishama has 24 English definitions available.

The Sanskrit term Viṣama can be transliterated into English as Visama or Vishama, using the IAST transliteration scheme (?).

Languages of India and abroad

Sanskrit dictionary

[Deutsch Wörterbuch]

Source: Cologne Digital Sanskrit Dictionaries: Böhtlingk and Roth Grosses Petersburger Wörterbuch

Viṣama (विषम):—(2. vi + sama) [Pāṇini’s acht Bücher 8, 3, 88.] = sthapuṭa [Trikāṇḍaśeṣa 3, 1, 2.] [Hārāvalī 124.] viṣamam adv. [Pāṇini’s acht Bücher 6, 2, 121, Scholiast] gaṇa tiṣṭhadgvādi zu [2, 1, 17.]

1) adj. (f. ā) uneben: kālaḥ samaviṣamakaraḥ [Spr. (II) 1693.] samaṃ ca viṣamaṃ caiva na prājñāyata (so ed. Bomb.) kiṃ ca na [Mahābhārata 6, 5644.] Boden [3, 651. fg. 7, 1954.] [Harivaṃśa 360. 362.] [KĀM. NĪTIS. 15, 6. 19, 14.] [Varāhamihira’s Bṛhajjātaka S. 51, 4.] adhvan [Suśruta 1, 198, 3.] [Rāmāyaṇa] [Gorresio 2, 86, 17.] kāpatha [Rāmāyaṇa] [SCHL. 2, 108, 7.] laṅkā (su) [5, 9, 27.] upalaviṣame vindhyapāde [Meghadūta 19.] [Bhāgavatapurāṇa 5, 9, 12.] nadyā iva pravāho viṣamaśilāsaṃkaṭaskhalitavegaḥ [Spr. 1403.] [Pañcatantra 188, 9] (śilā st. śīla zu lesen). Brust [Varāhamihira’s Bṛhajjātaka S. 68, 29.] Hände [70, 22]. Perlen [81, 4. 6. 19.] — b) ungleich, unähnlich, verschiedenartig, wechselnd [Yāska’s Nirukta 6, 23.] [Aitareyabrāhmaṇa 2, 26. 6, 13.] [Taittirīyabrāhmaṇa 1, 8, 7, 1.] raśanāḥ [The Śatapathabrāhmaṇa 6, 2, 1, 19.] stomāḥ [12, 2, 2, 3.] viṣamarca [Śāṅkhāyana’s Gṛhyasūtrāṇi 1, 8.] ṛtavaḥ [Suśruta 1, 23, 8.] Augen [115, 7.] grāhin [25, 21.] vraṇa [68, 6. 2, 6, 11.] mā kṛḍhvaṃ viṣamaṃ samam [Manu’s Gesetzbuch 4, 225.] putrabhāga [9, 215.] [Sūryasiddhānta 2, 30.] vṛṣṭi [Varāhamihira’s Bṛhajjātaka S. 8, 50.] nābhi [68, 22.] viṣamavalayo manuṣyāḥ [25. 27.] dantāḥ [70,21.] [Weber’s Indische Studien 8,180. 309. 326. 468.] [Oxforder Handschriften 54,b,16.] [ 78.] svaśivikāyāṃ viṣamagatāyām [Bhāgavatapurāṇa 5, 10, 7. 2.] viṣamamuhyate yānam [ebend. 8, 23, 8. 1, 8, 29. 3, 15, 32. 6, 16, 41.] [Daśakumāracarita 91, 3.] rūpa [Yāska’s Nirukta 11, 23. 12, 17.] rāgatā [Prātiśākhya zum Ṛgveda 14, 4.] a (dṛṣṭi) [Bhāgavatapurāṇa 3, 15, 29.] — c) unpaar, ungerade (der Zahl nach) [Spr. 1357.] [Varāhamihira’s Bṛhajjātaka S. 50, 1. 20. 78, 23. 96, 9. 102, 7. 104, 51.] [BṚH. 4, 11.] [LAGHUJ. 1, 9] in [Weber’s Indische Studien 2, 279.] [Hemacandra’s Abhidhānacintāmaṇi 15.] was nicht mehr ohne Bruch getheilt werden kann [?(z. B. 1 unter 2, 2 unter 3, 3 unter 4 u.s.w.):] ajāvikaṃ saikaśaphaṃ na jātu viṣamaṃ bhajet . ajāvikaṃ tu viṣamaṃ jyeṣṭhasyaiva vidhīyate .. [Manu’s Gesetzbuch 9, 119.] — d) worüber man nicht glatt hinwegkommen kann, beschwerlich, schwierig, schlimm, gefährlich, bösartig: daśā [Spr. (II) 962. (I) 2862.] [Kathāsaritsāgara 24, 137. 101, 132.] kāla [Rāmāyaṇa 2, 88, 15.] grīṣmaviṣamaḥ kālaḥ [Rājataraṅgiṇī 8, 1634.] amitraviṣame mārge [2052.] rājopasevana [2188.] nayanaviṣamairvidyududayaiḥ [1558.] viṣamā vāmā vidhervṛttayaḥ [Spr. 1240.] roga [Suśruta 1, 171, 16.] viṣa [Spr. 2866.] [Mārkāṇḍeyapurāṇa 41, 3.] vāyu [Mahābhārata 7, 8622.] vajrāvapātaviṣamaṃ bhayam [Harivaṃśa 5024.] yuddha [8871.] vyasana [Mārkāṇḍeyapurāṇa 99, 20.] aṭavī [Kathāsaritsāgara 20, 39.] bhāvaḥ parvatasūkṣmamārgaviṣamaḥ strīṇām [Spr. (II) 75.] viṣaviṣamabāṇa [1129.] viṣavallībījaviṣamāḥ kleśāḥ [1312.] śokadahana [(I) 4270.] karmormīṇāṃ viṣamavalanaiḥ [(II) 1909.] asidhārāvrata [(I) 1859.] virahaviṣamaḥ kāmaḥ [2834.] pravṛtti eine schlimme Nachricht [Rāmāyaṇa 5, 33, 42.] kāntāviśleṣaduḥkhavyatikaraviṣamo yauvane copabhogaḥ [Spr. (II) 1851.] vidyā guruvinayavṛttyātiviṣamā [1871.] ativiṣamaviṣayaviṣajalāśaya [Bhāgavatapurāṇa 5. 1, 22. 38.] lakṣmī so v. a. Unglück [Varāhamihira’s Bṛhajjātaka S. 81, 27.] kaṭhinaviṣamāmekaveṇīm unbequem [Meghadūta 89.] schwer zu verstehen: viṣamoktayaḥ [GOLĀDHY. Anf.] [Hemacandra’s Abhidhānacintāmaṇi 256, Scholiast] nayane grässlich, fürchterlich [Rāmāyaṇa 5, 24, 18.] von bösen, gefährlichen Thieren und Menschen: yoṣitsarpa [Spr. (II) 410.] hayāḥ [1357.] jihmagāḥ und khalāḥ [(I) 2864.] nakra [2865.] Fürsten und Berge [1176] (su) . [2863.] [Manu’s Gesetzbuch 7, 27.] [Spr. (II) 55.] jñātayaḥ [2443.] striyaḥ [(I) 1393.] viṣadharato pyativiṣamaḥ khalaḥ [2860.] vākyavajraviṣame jane [2928. 3298.] [Rājataraṅgiṇī 4, 358. 6, 280.] viṭairasūyāviṣamaiḥ [8, 2032.] [Varāhamihira’s Bṛhajjātaka S. 5, 41.] suhṛtsu viṣamaḥ [BṚH. 18, 5. 21 (19), 8.] [Bhāgavatapurāṇa 7, 1. 1. 13, 42.] dhī feindselig [PAÑCAR. 3, 9, 22.] samaviṣamamati [Bhāgavatapurāṇa 6, 9, 36.] cetas [Spr. 1333.] viṣamāśayā [Rājataraṅgiṇī 6, 198.] nṛśaṃsaviṣamakriya schlecht, gemein [5, 350.] viṣamācāra [Rāmāyaṇa 3, 76, 28.] aviṣamamabhisamīkṣamāṇayoḥ so v. a. freundlich [Bhāgavatapurāṇa 5, 1, 21.] — e) unpassend, falsch, unrichtig: upacāra [Suśruta 1, 117, 7.] upanyāsa [SARVADARŚANAS. 50, 9.] dṛṣṭānta [] zu [BRAHMAS. 1, 1, 5.] — f) unehrlich: vyavahārāśca viṣamāścaiva vṛddhiṣu . lābheṣu viṣamāścaiva te vai nirayagāminaḥ .. [Mahābhārata 13, 1640.] samairhi viṣamaṃ yastu caret [Manu’s Gesetzbuch 9, 287.] —

2) n. a) Unebenheit, rauher —, unwegsamer Boden, schlechter Weg [Vājasaneyisaṃhitā 30, 16.] [Taittirīyasaṃhitā 2, 1, 3, 1.] sad [The Śatapathabrāhmaṇa 6, 7, 3, 11.] laṅghana [Pāraskara’s Gṛhyasūtrāṇi 2, 7.] [GOBH. 2, 4, 2.] [Aśvalāyana’s Śrautasūtrāni 12, 6, 8.] samāni viṣamāṇi ca [Manu’s Gesetzbuch 1, 24.] [Mahābhārata 1. 4650. 5888. 3, 13069. 14, 181.] [Harivaṃśa 361.] [Rāmāyaṇa 2, 52, 91. 79, 13.] [Rāmāyaṇa] [Gorresio 2, 87, 4. 3, 45, 12. 4, 41, 12.] [Suśruta 1, 134, 18.] viṣamāvatāra [Vikramorvaśī 10, 9.] [Spr. (II) 2177.] viṣamaṃ ca pade pade [(I) 2484. 5179.] [Bhāgavatapurāṇa 4, 17, 4.] so v. a. Abgrund [Manu’s Gesetzbuch 8, 232.] [Mahābhārata 3, 2545.] tyakṣye viṣame dehamātmanaḥ [Rāmāyaṇa 3, 51, 40. 4, 60, 22.] parvataṃ ghoram [Spr. 1740. 2731.] gartāviṣame vā prapatitaḥ [Pañcatantra 142, 6.] rauhe Pfade bildlich so v. a. Noth, Bedrängniss, Ungemach: durgeṣu viṣameṣu ca [Rāmāyaṇa Gorresio 2, 21, 18.] [Spr. 3078.] [Kathāsaritsāgara 123, 339.] viṣame [Bhagavadgītā 2, 2.] [Mahābhārata 5, 1037.] viṣame samupasthite [Spr. 2567. 2574.] viṣame sthitaḥ [Rāmāyaṇa 2, 74, 19.] sthita [Spr. 1312. 2720.] patita [2396.] — b) in der Rhetorik Incongruenz, Unvereinbarkeit (zweier Begriffe, der Ursache und Wirkung u.s.w.) [PRATĀPAR. 91,b,9.] [KUVALAY. 101.] — c) bharadvājasya viṣamam Name eines Sāman [Weber’s Indische Studien.3,227,b.] — Vgl. vaiṣamya .

context information

Sanskrit, also spelled संस्कृतम् (saṃskṛtam), is an ancient language of India commonly seen as the grandmother of the Indo-European language family (even English!). Closely allied with Prakrit and Pali, Sanskrit is more exhaustive in both grammar and terms and has the most extensive collection of literature in the world, greatly surpassing its sister-languages Greek and Latin.

Discover the meaning of vishama or visama in the context of Sanskrit from relevant books on Exotic India

See also (Relevant definitions)

Relevant text

Related products

Like what you read? Consider supporting this website: