Vigraha: 28 definitions

Introduction:

Vigraha means something in Buddhism, Pali, Hinduism, Sanskrit, Jainism, Prakrit, Marathi, Hindi. If you want to know the exact meaning, history, etymology or English translation of this term then check out the descriptions on this page. Add your comment or reference to a book if you want to contribute to this summary article.

Vigraha has 27 English definitions available.

Images (photo gallery)

Languages of India and abroad

Sanskrit dictionary

[Deutsch Wörterbuch]

Source: Cologne Digital Sanskrit Dictionaries: Böhtlingk and Roth Grosses Petersburger Wörterbuch

Vigraha (विग्रह):—1. (von grah mit vi) m. am Ende eines adj. comp. f. ā .

1) Trennung, Sonderstellung [Yāska’s Nirukta 1, 4.] bāhvaṅghryādyaṅga beim zweimonatlichen Fötus [Bhāgavatapurāṇa 3, 31, 3.] —

2) Trennung, Eintheilung; = pravibhāga [Trikāṇḍaśeṣa 3, 3, 460.] = vibhāga [Medinīkoṣa Hemacandra’s Abhidhānacintāmaṇi 23] (statt vibhāge tā ist vi nā zu lesen). kalpalakṣaṇa (= avāntarakalpa Comm.) [Bhāgavatapurāṇa 2, 10, 47.] —

3) Vertheilung, namentlich von Flüssigem [?(z. B. Soma) Weber’s Indische Studien 10, 381. Kātyāyana’s Śrautasūtrāṇi 9, 4, 13. 16. 12, 5, 16. 22, 10, 3.] —

4) in der Gramm. Sonderstellung eines Wortes, Selbständigkeit desselben (Gegens. zur Composition) [Prātiśākhya zum Ṛgveda 4, 15. 5, 16. 25. 7, 2.] vigraha eṣvapṛkta ukāraḥ plavate u, wenn es ein eigenes Wort ist, wird gedehnt [8, 1. 4, 12] (a). [Prātiśākha zum Atharvaveda 4, 3.] Comm. in der Einl. zu [4]. zu [4, 27. S. 262 (9. 10).] grammatische Auflösung eines zusammengesetzten Wortes: vṛttyarthabodhakaṃ vākyaṃ vigrahaḥ [Scholiast] zu [Pāṇini’s acht Bücher 2, 1, 3. 1, 2, 44.] [] zu [Chāndogyopaniṣad S. 14.] avigraho nityasamāsaḥ [Scholiast] zu [Pāṇini’s acht Bücher 2, 1, 3.] = vyāsa, vistāra [Amarakoṣa 3, 3, 22.] [Trikāṇḍaśeṣa] [Hemacandra’s Abhidhānacintāmaṇi 1432,] [Scholiast] [Medinīkoṣa] [Halāyudha 5, 19.] —

5) Uneinigkeit, Zwist, Hader, Streit, Krieg [Amarakoṣa 2, 8, 1, 18. 2, 73.] [Trikāṇḍaśeṣa] [Hemacandra’s Abhidhānacintāmaṇi 735. 796.] [Medinīkoṣa] [Halāyudha 2, 299.] [Manu’s Gesetzbuch 7, 160. fgg. 164.] tadā kurvīta vigraham einen Krieg eröffnen [170.] ṛṣīṇāṃ devatānāṃ ca sadā bhavati vigrahaḥ [Mahābhārata 13, 319.] [Harivaṃśa 2865.] [Rāmāyaṇa] [Gorresio 1, 46, 32. 3, 74, 12.] [Raghuvaṃśa 9, 47] [?(pl.). 19, 38.] akāraṇa [Spr. 3 (II). 864 (II). 3202.] [Varāhamihira’s Bṛhajjātaka S. 30, 9. 46, 76. 47, 7. 86, 63.] [Bhāgavatapurāṇa 3, 15, 32. 4, 2, 2.] [Mārkāṇḍeyapurāṇa 69, 26.] yadupuṃgavaiḥ [Harivaṃśa 15875.] [Rāmāyaṇa 3, 41, 3. 6, 87, 7.] [Spr. 4086. 4617.] vigraho yaṃ kṛto nena tvayā saha mayāpi ca [Rāmāyaṇa Gorresio 2, 18, 16.] [Varāhamihira’s Bṛhajjātaka S. 87, 38.] [Pañcatantra 78, 20. 149, 14.] taiḥ sārdham [Rāmāyaṇa 6, 82, 51.] strībhiḥ sākam [Varāhamihira’s Bṛhajjātaka S. 89, 11.] asyopari vigrahaṃ kartum [Pañcatantra 78, 21.] karoti vigrahaṃ kāmī kāmiṣu [Bhāgavatapurāṇa 3, 31, 29.] vālisugrīva zwischen [Rāmāyaṇa 1, 3, 23.] [Varāhamihira’s Bṛhajjātaka S. 104, 21.] suradānava [Bhāgavatapurāṇa 9, 14, 5.] asuragaṇa mit [Mahābhārata 1, 1185.] [Suśruta 1, 89, 16. 290, 5.] [Kathāsaritsāgara 19, 79.] [Pañcatantra ed. orn. 56, 1.] sthala ein Kampf auf festem Lande [Spr. 4611.] nijajane baddhvā vacovigraham Wortstreit [Sāhityadarpana 73, 10.] Gegens. saṃdhi [Manu’s Gesetzbuch 7, 56.] [Yājñavalkya’s Gesetzbuch 1, 346.] [Mahābhārata 17, 87.] [Rāmāyaṇa 1, 7, 11.] [Rājataraṅgiṇī 4, 142. 6, 189.] [Daśakumāracarita 65, 5.] [Bhāgavatapurāṇa 8, 6, 28.] [Hitopadeśa 4, 3.] [Vetālapañcaviṃśati] in [Lassen’s Anthologie (III) 29, 12.] Gegens. anugraha [Amarakoṣa 3, 3, 13.] [Rājataraṅgiṇī 5, 247.] Kampf der Planeten [Sūryasiddhānta 7, 22.] avigraheṇa dharmeṇa so v. a. unbestreitbar [Rājataraṅgiṇī 4, 76.] Nach den Lexicographen (in [Medinīkoṣa] ist striyāṃ zu lesen) in dieser Bed. auch n., welches wir nur durch [Rāmāyaṇa 6, 34, 19] belegen können. —

6) individuelle Form, - Gestalt; Leib, Körper [Amarakoṣa 2, 6, 2, 21.] [Trikāṇḍaśeṣa] [Hemacandra’s Abhidhānacintāmaṇi 563.] [Medinīkoṣa] [Halāyudha 2, 355.] [MAITRYUP. 6, 7.] [WEBER, Rāmatāpanīya Upaniṣad 288. 298. 337. 354.] [Nīlakaṇṭha 67.] [Rājataraṅgiṇī 2, 105. 4, 647.] [Bhāgavatapurāṇa 4, 9, 33. 5, 12, 1. 17, 22.] vikṛta [8, 10, 12.] [PAÑCAR. 1, 3, 45.] devīṃ trividhavigrahām [Oxforder Handschriften 210,a, No. 495.] rājñyāḥ (so ist zu lesen) paṅgvyā vigrahavāhinī [Rājataraṅgiṇī 6, 308.] vigrahaṃ grah eine Gestalt annehmen [Bhāgavatapurāṇa 4, 7, 24. 30, 23.] grahaṇa [SARVADARŚANAS. 129, 2.] parigraha [13.] mānuṣaṃ vigrahaṃ kṛtvā menschliche Gestalt annehmend [Rāmāyaṇa 5, 2, 15.] [Mahābhārata 1, 3903.] pramadāvigrahaṃ kṛtvā [Rāmāyaṇa 2, 91, 49 (100, 48 Gorresio). 5, 81, 46.] upāttavigraha [Bhāgavatapurāṇa 1, 9, 10.] nṛkesari adj. [NṚS. TĀP. Upakośā] in [Weber’s Indische Studien 9, 84.] puruṣa [Mahābhārata 13, 850. 14, 2771.] [Harivaṃśa 5954. 15559.] [Rāmāyaṇa 2, 30, 3.] [Suśruta 2, 393, 20. 394, 3.] [Spr. 2513.] [PAÑCAR. 4, 1, 17.] tripādavigrahe dharme adharme pādavigrahe so v. a. dreifüssig, einfüssig [Harivaṃśa 2626. 11305. 11318. 14025] (unter 2. pādavigraha ungenau wiedergegeben). divyaśarīrāste na ca vigrahamūrtayaḥ [Mahābhārata 3, 15461.] kālapāśena sītāvigraharūpiṇā [Rāmāyaṇa 5, 47, 35.] vigrahayorabhedam Leiber [Spr. 190 (II).] nalinīpattreṇa -āvṛtavigrahā [Vikramorvaśī 102.] [Raghuvaṃśa 3, 39. 9, 52.] [Kathāsaritsāgara 13, 104.] tasyai dātuṃ svavigrahāt . anujñāṃ pradadau bhoktuṃ yadā [Rājataraṅgiṇī 1, 133.] śvāsāpūrita sich aufgeblasen habend [4, 574.] visarpaklinna [653. 5, 240.] nagna [433.] [Bhāgavatapurāṇa 2, 1, 38.] pulakāñcita [Brahmapurāṇa] in [Lassen’s Anthologie (III) 53, 7.] muktākeśa Körper einer Statue [Rājataraṅgiṇī 4, 201.] Form, Gestalt eines Regenbogens [Kirātārjunīya 5, 43.] —

7) im Sāṃkhya unter den Synonymen der Elemente [Sânkhya Philosophy 16.] —

8) Verzierung, Schmuck: mahāsirhemavigrahaḥ [Rāmāyaṇa 3, 18, 39.] [Mahābhārata 4, 1338.] gadayā hemavigrahayā [7, 9240.] mahārhamaṇi (ābharaṇa) [Rāmāyaṇa 5, 45, 3.] devyāḥ putro bhavet taptakuṇḍalavigrahaḥ [Mahābhārata 3, 5027.] —

9) unter den Beiww. Śiva’s [Mahābhārata 13, 1017.] = viśiṣṭānubhavarūpa, niṣkalajñaptimātra [Nīlakaṇṭha] —

10) Nomen proprium eines Wesens im Gefolge Skanda's [Mahābhārata 9, 2552.] — Die [Hemacandra’s Anekārthasaṃgraha 3, 770] dem Worte vigraha gegebenen Bedeutungen kommen saṃgraha zu. Vgl. tantuvigrahā, padavigraha, pra, mahāsaṃdhi, sa und vaigrahi .

--- OR ---

Vigraha (विग्रह):—2. (2. vi + graha) adj. von Rāhu befreit: śaśāṅka [Rāmāyaṇa 6, 39, 16.]

context information

Sanskrit, also spelled संस्कृतम् (saṃskṛtam), is an ancient language of India commonly seen as the grandmother of the Indo-European language family (even English!). Closely allied with Prakrit and Pali, Sanskrit is more exhaustive in both grammar and terms and has the most extensive collection of literature in the world, greatly surpassing its sister-languages Greek and Latin.

Discover the meaning of vigraha in the context of Sanskrit from relevant books on Exotic India

See also (Relevant definitions)

Relevant text

Related products

Like what you read? Consider supporting this website: