Vidhi: 28 definitions

Introduction:

Vidhi means something in Buddhism, Pali, Hinduism, Sanskrit, Jainism, Prakrit, Marathi, Hindi. If you want to know the exact meaning, history, etymology or English translation of this term then check out the descriptions on this page. Add your comment or reference to a book if you want to contribute to this summary article.

Vidhi has 28 English definitions available.

Images (photo gallery)

Languages of India and abroad

Sanskrit dictionary

[Deutsch Wörterbuch]

Source: Cologne Digital Sanskrit Dictionaries: Böhtlingk and Roth Grosses Petersburger Wörterbuch

Vidhi (विधि):—1. (von 1. dhā mit vi) [Pāṇini’s acht Bücher 3, 3, 92, Scholiast]

1) m. a) Anordnung, Anweisung, positive Vorschrift; gesetzliches Verfahren; Regel, Methode; = niyoga [Hemacandra’s Abhidhānacintāmaṇi 1520.] = vidhivākya [Hemacandra’s Anekārthasaṃgraha 2, 249.fg.] = vidhāna [Amarakoṣa 3, 4, 18, 102.] [Hemacandra’s Anekārthasaṃgraha] [Medinīkoṣa dh. 17.] = kalpa [Amarakoṣa 2, 7, 39.] [Hemacandra’s Abhidhānacintāmaṇi 839.] [Hemacandra’s Anekārthasaṃgraha] [Medinīkoṣa] [Halāyudha 5, 40. -] [Pāṇini’s acht Bücher 3, 3, 161.] [Kātyāyana’s Śrautasūtrāṇi 1, 5, 17. 4, 3, 8.] savana [24, 7, 26.] mantra [LĀṬY. 1, 1, 2. 6, 3, 1. 10, 8, 9.] [Kauśika’s Sūtra zum Atuarvaveda 1.] [Pāraskara’s Gṛhyasūtrāṇi 2, 6.] svādhyāya [ĀŚV. GṚHY. 3, 2, 1.] [Kauśika’s Sūtra zum Atuarvaveda 141.] mantra, vidhi, arthavāda [MÜLLER, SL. 170.] vidhirvidhāyakaḥ [NYĀYAS. 2, 1, 62.] dharmārthasādhakavyāpāro vidhiḥ [SARVADARŚANAS. 77, 17.] Gegens. niṣedha [Bhāgavatapurāṇa 8, 20, 27.] [SARVADARŚANAS. 5, 11.] pratiṣedha [29, 13.] apavāda Nyāya zu [Pāṇini’s acht Bücher 3, 3, 20.] dvayorvibhāṣayormadhye vidhirnityaḥ [Vopadeva’s Grammatik 2, 5.] — āgama [SARVADARŚANAS. 28, 7.] [Rājataraṅgiṇī 1, 183. 186.] māṃsasya bhakṣaṇavarjane Vorschrift in Betreff [Manu’s Gesetzbuch 5, 26. 8, 188. 301, 9, 149.] [Yājñavalkya’s Gesetzbuch 1, 92. 178.] vratānāṃ vividho vidhiḥ [Manu’s Gesetzbuch 11, 161.] [Bhāgavatapurāṇa 2, 8, 21. 3, 7, 32.] saṃskāra [Manu’s Gesetzbuch 1, 111.] prāyaścitta [116. 5, 146. 8, 221. 278.] yathoditena vidhinā [4, 100.] anena vidhinā [3, 281. 5, 169. 6, 81. 8, 178.] vidhinā nach der Vorschrift, rite [Manu’s Gesetzbuch 2, 107. 4, 193.] [Rāmāyaṇa 1, 8, 16. 2, 25, 25. 72, 53.] [Raghuvaṃśa 3, 65.] [Amarakoṣa 2, 7, 8.] [Kathāsaritsāgara 26, 207.] avidhinā [Muṇḍakopaniṣad 2, 1, 7.] [Manu’s Gesetzbuch 5, 33.] [Spr. (II) 1682.] [Kathāsaritsāgara 14, 5. 103, 146.] huta [Śākuntala 1.] naityakaṃ vidhimāsthitaḥ [Manu’s Gesetzbuch 2, 104. 5, 36. 11, 86.] etameva vidhiṃ kṛtsnamācaredyavamadhye [217.] etameva vidhiṃ kuryāt [188.] vidhiṃ hitvā [5, 50. 9, 63.] śāstravidhimutsṛjya [Bhagavadgītā 16, 23. 17, 1.] tyaktavidhi adj. [Bhāgavatapurāṇa 9, 6, 9.] cyuto vidhiḥ [Raghuvaṃśa 3, 45.] nimittanaimittikayorayaṃ vidhiḥ Gesetz, Ordnung [Śākuntala 189, v. l.] eine grammatische Vorschrift, Regel [Pāṇini’s acht Bücher 1, 1, 57. 72.] vidhiṃ kar [57, Scholiast] sthāna [Prātiśākha zum Atharvaveda 1, 41.] [Pāṇini’s acht Bücher 1, 1, 56. 6, 13. 2, 1, 1. 8, 2, 2.] gaṇita mathematische Regel [Varāhamihira’s Bṛhajjātaka S. 11, 2.] — vidhayastrayaḥ (nach [Nīlakaṇṭha] der apūrvavidhi, niyama und parisaṃkhyā der Mīmāṃsaka) [Harivaṃśa 9490.] — b) Verfahren, Weise, Art; = prakāra [Hemacandra’s Anekārthasaṃgraha] [Bhāgavatapurāṇa 2, 10, 46.] prājāpatya [Manu’s Gesetzbuch 3, 30.] rākṣasa [33.] gāndharveṇa vivāhavidhinā [Śākuntala 110, 14.] gāndharvavidhinā [Kathāsaritsāgara 18, 220.] devatāḥ pūjayāmāsa pareṇa vidhinā [Mahābhārata 3, 2719.] vidhinā mantrayuktena [Spr. 2812.] ugreṇa vidhinā [Harivaṃśa 1857.] krīḍāratividhijña [Rāmāyaṇa 3, 42, 47.] vidhinā yena [Mahābhārata 3, 11943.] etena vidhinā [4, 59.] [Varāhamihira’s Bṛhajjātaka S. 40, 12.] [Pañcatantra 121, 18.] bhavadvidhinā [215, 8.] yathocitena vidhinā [Hitopadeśa 42, 3.] vṛthā nirarthakāvidhyoḥ nicht die rechte Weise [Amarakoṣa 3, 4, 32 (28), 9.] adbhutavidhi adj. auf eine wunderbare Weise verfahrend [Kathāsaritsāgara 18, 267.] asya ko vidhirbhūtātmano yena u.s.w. [MAITRYUP. 4, 1.] ko yaṃ vidhiḥ was ist das für eine Art? so v. a. wie geht das zu? [Vikramorvaśī 72.] ko yaṃ te nucito vidhiḥ [Rājataraṅgiṇī 3, 423.] kiṃ tvasminnarthe saṃdehapravṛttirna vidhiḥ ist nicht die Art [Hitopadeśa 10, 11, v. l. 89, 6. 94, 3.] guṇadoṣāvaniścitya vidhirna grahanigrahau [Spr. (II) 2115.] — c) Mittel, Weg zu Etwas: saṃbhāṣaṇārthaṃ ca mayā jānakyā niścito vidhiḥ [Rāmāyaṇa 5, 56, 96.] tasyādhigame [Kumārasaṃbhava 5, 59.] tvatkūlodbhūtaye [6, 82.] uddhāraṇa [Pañcatantra 138, 15.] sthale gacchataste ko vidhiḥ [Hitopadeśa 117, 7, v. l.] yadyevaṃ kurute vidhim wenn er diesen Weg einschlägt [Mārkāṇḍeyapurāṇa 116, 44.] kanakahariṇacchadmavidhinā [UTTARAR. 13, 6 (17, 14).] adhvavidhinā gomantamacalaṃ prāptāḥ mittels des Weges so v. a. indem sie den Weg entlang gingen [Harivaṃśa 5359.] — d) Act, Handlung, Ausführung, Veranstaltung, Geschäft; = karman [Trikāṇḍaśeṣa 3, 2, 1.] rātrāveṣa vidhiḥ kāryaḥ [Rājataraṅgiṇī 4, 104.] vyavahāravidhau [Yājñavalkya’s Gesetzbuch 2, 30.] maṇḍana [Śākuntala 133.] dugdhajalabhedavidhau (so v. a. bhede) [Spr. (II) 544.] vādidarpajvaraśamanavidhau [606.] kāṃścitpātavidhau karoti [1610.] abhyudgama [1876. 2054. (I) 1233. 1859.] alaṃkāravidhaye [3106.] [Varāhamihira’s Bṛhajjātaka S. 79, 19.] śiraḥkṛntana [Spr. 4147.] yoga [Raghuvaṃśa 8, 22.] sarga [Vikramorvaśī 9.] prasādhana [22.] [Mālavikāgnimitra 40.] [Śiśupālavadha 9, 78.] āhāranīhāra [Hemacandra’s Abhidhānacintāmaṇi 58.] yajña [Varāhamihira’s Bṛhajjātaka S. 44, 14.] [Gītagovinda 1, 13.] nirvāsana [Kathāsaritsāgara 12, 97.] rakṣā [34, 72.] vivāhavidhaye buddhiṃ vyadhādvatseśvarastayoḥ [?34, 104. Prabodhacandrodaja 8, 5 (pl.). Dhūrtasamāgama 83, 13. Pañcatantra 117, 11. 260, 17. Hitopadeśa 16, 14.] nepathya [Kumārasaṃbhava 7, 36.] śṛṅgāravidhiṃ vidhāya [Pañcatantra 36, 15.] sakalakāryavidhau samarthaḥ [Spr. (II) 1431.] vighneśa der von Gaṇeśa kommende Act so v. a. Hinderniss [Bhāgavatapurāṇa 8, 7, 8.] kiṃ nu svapno mayā dṛṣṭaḥ ko yaṃ vidhirihābhavat so v. a. Ereigniss [Mahābhārata 3, 2497.] sāmasiddhā hi vidhayo na prayānti parābhavam so v. a. facta [Spr. 3241.] taṃ vidhiṃ (= satkāraṃ Comm.) labdhvā so v. a. Behandlung [Rāmāyaṇa 2, 91, 58.] kartavyastadgato vidhiḥ so v. a. darauf bezügliche Vorbereitungen [52, 61.] — e) ein feierlicher Act, Cerimonie: vaivāhika [Manu’s Gesetzbuch 2, 67.] aupanāyanika [68.] [Raghuvaṃśa 1, 34. 2, 16.] sāyantana [1, 56.] sāṃdhya [2, 23.] homārtha [66.] godāna [3, 33.] paraloka (= piṇḍodakādikarman [Mallinātha]) [Kumārasaṃbhava 4, 38.] mālya [Varāhamihira’s Bṛhajjātaka S. 43, 56.] nīrājanā [Amarakoṣa 2, 8, 2, 62.] [Pañcatantra 158, 5.] [Hemacandra’s Abhidhānacintāmaṇi 789.] anaṅgotsava [Spr. 2792.] maṅgala [Daśakumāracarita 60, 10.fg.] — f) Schöpfung [Kirātārjunīya 7, 7] [?(pl.). Kumārasaṃbhava 3, 28:] — g) Schicksal [Amarakoṣa 1, 1, 4, 6. 3, 4, 18, 102.] [Hemacandra’s Abhidhānacintāmaṇi 1379.] [Hemacandra’s Anekārthasaṃgraha] [Medinīkoṣa] [Halāyudha 1, 86.] śubhāvaha [Amarakoṣa 1, 1, 4, 5.] aho mamopari vidheḥ saṃrambho dāruṇo mahān [Mahābhārata 3, 2562. 13, 343.] yama, mṛtyu, kāla, vidhi [Rāmāyaṇa 3, 69, 20.] vairin [Meghadūta 100.] [Spr. (II) 2060.] parāṅmukha [(I) 2028. 2813. fg.] [Śākuntala 43.] [Kathāsaritsāgara 18, 267. 32, 57.] [Rājataraṅgiṇī 2, 92.] [Mārkāṇḍeyapurāṇa 8, 183.] vidhervaśāt [Kathāsaritsāgara 25, 273.] vaśāt [Meghadūta 6.] [Spr. (II) 645]; vgl. daivo vidhiḥ ein Gebot der Götter [(I) 4487.] daivavidhiṣu [3256.] — h) die Zeit [Trikāṇḍaśeṣa 3, 3, 222.] [Hemacandra’s Anekārthasaṃgraha] [Medinīkoṣa] [Halāyudha 5, 40.] — i) Schöpfer: jagatām [PAÑCAR. 1, 2, 11. 10, 32. 14, 8.] jagadvidhi [10, 48. 56.] [BRAHMAVAIV. Pāṇini’s acht Bücher 2, 94.] ohne weiteren Beisatz der Schöpfer d. i. Brahman [Amarakoṣa 1, 1, 1, 12.] [Trikāṇḍaśeṣa] [Hemacandra’s Abhidhānacintāmaṇi 212.] [Hemacandra’s Anekārthasaṃgraha] [Medinīkoṣa] [Halāyudha 1, 6.] [Śākuntala 42.] [Spr. (II) 945. 1180. 1545. (I) 1970. 2858.] [Naiṣadhacarita 22, 47. 57.] [PAÑCAR. 1, 2, 13. 9, 39.] Viṣṇu [Halāyudha 1, 25.] — k) Arzt [RĀJA. im Śabdakalpadruma] — l) Elephantenspeise (vgl. vidhā, vidhāna) [Jaṭādhara im Śabdakalpadruma] —

2) f. Nomen proprium einer Göttin [Oxforder Handschriften 39,b,34.] — Vgl. durvidhi, yathā, loka, vāstu, hata .

--- OR ---

Vidhi (विधि):—2. (von 1. vidh) m. etwa Huldiger [Aitareyabrāhmaṇa 5, 25] (vgl. u. 1. vidh) . [Nalopākhyāna] Agni's beim Prāyaścitta [GṚHYAS. 1, 8.]

context information

Sanskrit, also spelled संस्कृतम् (saṃskṛtam), is an ancient language of India commonly seen as the grandmother of the Indo-European language family (even English!). Closely allied with Prakrit and Pali, Sanskrit is more exhaustive in both grammar and terms and has the most extensive collection of literature in the world, greatly surpassing its sister-languages Greek and Latin.

Discover the meaning of vidhi in the context of Sanskrit from relevant books on Exotic India

See also (Relevant definitions)

Relevant text

Related products

Like what you read? Consider supporting this website: