Shruti, Sruti, Śruti, Śrutī: 42 definitions

Introduction:

Shruti means something in Buddhism, Pali, Hinduism, Sanskrit, the history of ancient India, Marathi, Hindi, Tamil. If you want to know the exact meaning, history, etymology or English translation of this term then check out the descriptions on this page. Add your comment or reference to a book if you want to contribute to this summary article.

Shruti has 42 English definitions available.

The Sanskrit terms Śruti and Śrutī can be transliterated into English as Sruti or Shruti, using the IAST transliteration scheme (?).

Languages of India and abroad

Sanskrit dictionary

[Deutsch Wörterbuch]

Source: Cologne Digital Sanskrit Dictionaries: Böhtlingk and Roth Grosses Petersburger Wörterbuch

Śruti (श्रुति):—1. (von 1. śru) f. [Pāṇini’s acht Bücher 3, 3, 95, Vārttika von Kātyāyana. 1] (karaṇe). [Vopadeva’s Grammatik 26, 183.]

1) das Hören, Vernehmen, Zuhören [Hemacandra’s Anekārthasaṃgraha 2, 203.] [Medinīkoṣa t. 65.] [The Śatapathabrāhmaṇa 14, 6, 5, 1. 7, 1, 27. 3, 20.] vedasya [Prātiśākhya zur Vājasaneyisaṃhitā 8, 41. fg.] samaye [Spr. (II) 5046.] dharma [5569.] iṣṭāniṣṭadarśanaśrutibhiḥ [Sāhityadarpana 175.] [Bhāgavatapurāṇa 5, 18, 11] (pl.). yannāmaśrutimātreṇa [9, 5, 16.] śrutimabhinīya thuend, als wenn er etwas hörte, [Śākuntala 31, 8.] aśrutimabhinīya [UTTARAR. 54, 4 (69, 11).] brūhi yadyasti te śrutiḥ sprich, wenn du es gehört hast, [Mahābhārata 13, 823.] śrutiṃ vaco nugāṃ (so zu lesen) katvā so v. a. auf die Rede hinhorchend [WEBER,] [PRATIJÑĀS. 111.] —

2) Ohr (Gehör) [Amarakoṣa 2, 6, 2, 45. 3, 4, 14, 76.] [Trikāṇḍaśeṣa 3, 3, 188.] [Hemacandra’s Abhidhānacintāmaṇi 573.] [Hemacandra’s Anekārthasaṃgraha] [Medinīkoṣa] [Halāyudha 2, 361.] [Vikramorvaśī 56.] [Varāhamihira’s Bṛhajjātaka S. 51, 39.] [Kathāsaritsāgara 18, 82.] du. [SARVADARŚANAS. 176, 17.] viṣayaguṇā [Śākuntala 1.] gocarā [WEBER, Rāmatāpanīya Upaniṣad 336.] tena śabdena mahatā pūrṇaśrutiḥ [Mahābhārata 1, 5360.] yadi te śrutimāgataḥ zu Ohren gekommen [Rāmāyaṇa 3, 18, 6.] śrutiṃ gatam [66, 8.] śrutiṃ cakārācyutasatkathodaye [Bhāgavatapurāṇa 9, 4, 18.] pakṣaśabdaiḥ śrutiṃ ghnantaḥ [Rājataraṅgiṇī 3, 400.] śrutiṃ chindan [5, 346.] sarvaśrutimanohara [Rāmāyaṇa 1, 3, 7.] śrotṛśrutisukhāvaha [4, 5.] hārin [Ṛtusaṃhāra 2, 14.] [Mārkāṇḍeyapurāṇa 61, 24.] sukhada [Varāhamihira’s Bṛhajjātaka S. 104, 64.] sukha adj. [Bhāgavatapurāṇa 7, 9, 25.] dūṣaka [Lassen’s Anthologie (III) 89, 20.] kaṭu [Kāvyacandrikā im Śabdakalpadruma] —

3) Hypotenuse, Diagonale (wie alle Wörter für Ohr) [Algebra 59.] [GOLĀDHY.] [TRIPRAŚN. 42. fgg.] —

4) Laut, Klang, Geräusch [Ṛgveda 8, 85, 3.] [Atharvavedasaṃhitā 11, 7, 20.] [Chāndogyopaniṣad 3, 13, 8.] [Prātiśākhya zum Ṛgveda 3, 3. 6, 5. 9. 13, 4. 16.] [Prātiśākha zum Atharvaveda 3, 71.] [Taittirīyasaṃhitā] [Prātiśākhya 21, 10. 15,] Comm. procyamānaśrutibhiḥ [Bhāgavatapurāṇa 5, 2, 4.] gīta [Kathāsaritsāgara 12, 32.] samāna adj. gleichlautend [Pāṇini’s acht Bücher 4, 3, 100, Scholiast] —

5) in der Musik ein Viertelton oder Intervall (deren 22 angenommen werden) [Hemacandra’s Anekārthasaṃgraha] [Asiatick Researches 3, 69. 9, 461] [?(nach Haughton). Oxforder Handschriften 200], b, [5. 6. 10.] jātiviśārada [Yājñavalkya’s Gesetzbuch 3, 115.] [Śiśupālavadha 1, 10. 11, 1.] [PAÑCAR. 3, 12, 9.] [Pañcatantra ed. Bomb. IV. V. Notes, S. 14.] —

6) Lautcomplex (ohne Rücksicht darauf, ob es ein Wort für sich oder nur einen Bestandtheil desselben bildet) [Taittirīyasaṃhitā] [Prātiśākhya 4, 35] (wir lesen patīśrutiḥ). [12, 7. 13, 12.] —

7) Kunde, Nachricht, Gerücht, Sage; = vārttā [Trikāṇḍaśeṣa] [Hemacandra’s Anekārthasaṃgraha] [Medinīkoṣa] āgatā [Rāmāyaṇa 3, 63, 25.] śrutau taskaratā sthitā so v. a. kennt man nur von Hörensagen [Raghuvaṃśa 1, 27.] ikṣvākuvaṃśasadṛśaṃ vyāhṛtaṃ bharata tvayā . anurūpaṃ guṇānāṃ ca śruteśca yaśasaśca te [Rāmāyaṇa Gorresio 2, 93, 2.] sītā Nachrichten von [4, 61, 31.] rāmasyābhyudayaśrutiḥ [Raghuvaṃśa 12, 3.] abhīṣṭavara [Kathāsaritsāgara 16, 67.] iti śrutiḥ so lautet die Sage [Mahābhārata 1, 3552.] dve cāsya bhārye garbhiṇyau babhūvaturiti śrutiḥ [Rāmāyaṇa 2, 110, 18.] [Rājataraṅgiṇī 6, 112. 306.] pl. : itihāsāḥ savaiyākhyā vividhāḥ śrutayo pi ca [Mahābhārata 1, 50.] eṣa me kṛṣṇa saṃdeśaḥ śrutibhiḥ (= vedaiḥ [Nīlakaṇṭha]) khyātimeṣyati . devatānāṃ diviṣṭhānāṃ jagataśca so v. a. durch Weitererzählen [Harivaṃśa 4345.] —

8) Ausspruch: itīyaṃ prathitā śrutiḥ [Mahābhārata 1, 7067. 8344] (iti zu ergänzen). paurvikī [14, 524.] śrutirhi śrūyate puṇyā brāhmaṇānāṃ yaśasvinām [Rāmāyaṇa 2, 29, 17.] antakāle hi bhūtāni muhyantīti purā śrutiḥ . rājñaivaṃ kurvatā loke pratyakṣā sā śrutiḥ katā [106, 12 (113, 7] [Gorresio). 107, 11.] laukikī [Spr. 3039.] loke hi prathitā nanu śrutiriyaṃ nāryo pi gāyanti yām [?(II)4161.] iti satyavatī śrutiḥ [Bhāgavatapurāṇa 4, 21, 45. 10, 74, 31.] insbes. ein überlieferter Ausspruch in heiligen Dingen, eine religiöse Vorschrift, ein heiliger Text; = veda, āmnāya [Amarakoṣa 1, 1, 5, 3. 2, 7, 40. 3, 4, 14, 76.] [Hemacandra’s Abhidhānacintāmaṇi 249.] [Hemacandra’s Anekārthasaṃgraha] [Medinīkoṣa] [Halāyudha 1, 9. 5, 10.] śrutistu vedo vijñeyo dharmaśāstraṃ tu smṛtiḥ [Manu’s Gesetzbuch 2, 10. 9.] śrutiḥ saṃhitāsvarūpā brāhmaṇasvarūpā ca smṛtirdharmasmārakā manvādiḥ Comm. zu [Śāṅkhāyana’s Gṛhyasūtrāṇi 2, 7.] śrutiśca dvividhā vaidikī tāntrikī ca [Kullūka] zu [Manu’s Gesetzbuch 2, 1.] [Aitareyabrāhmaṇa 7, 9.] [Yāska’s Nirukta 13, 13.] [ANUPADA 2, 10] in [Weber’s Indische Studien 1, 44.] [WEBER, Jyotiṣa 111.] śrutyukta im Gegens. zu smārta [Manu’s Gesetzbuch 1, 108.] dharmaṃ jijñāsamānānāṃ pramāṇaṃ paramaṃ śrutiḥ [2, 13.] smṛtyudita [4, 155. 9, 96. 12, 109.] [Bhagavadgītā 2, 53.] imāṃ śrutimudāharet [Mahābhārata 13, 3670.] [SĀṂKHYAK. 5] (nach dem Comm. wohl āptaśrutī zu lesen). [Oxforder Handschriften 65,a,9. 10. 276,b,4.] [Raghuvaṃśa.2,2.] mukharamukhānāṃ paṇḍitānām [Spr. (II) 5904.] vyasanaṃ śrutau [6147.] [Varāhamihira’s Bṛhajjātaka S. 43, 59.] [BṚH. 1, 1.] nirdoṣa [SARVADARŚANAS. 45, 20. 48, 20. 49, 4. 103, 6.] [Lassen’s Anthologie (III) 90, 22.] akhilaśrutisāra [Bhāgavatapurāṇa 1, 2, 3. 3, 9, 5.] paramārthaṃ ca śruterna jānāti [Pañcatantra 167, 1.] gaṇaḥ [Bhāgavatapurāṇa 8, 24, 61.] gaṇāḥ [14, 4.] rūpamantrāḥ [Mahīdhara] zu [Vājasaneyisaṃhitā 24, 1.] sāmarthyāt [Kātyāyana’s Śrautasūtrāṇi 1, 6, 26.] śrutyānarthakyam [8, 5.] śrutyarthābhāvāt [10, 1.] prāmāṇyatas [Manu’s Gesetzbuch 2, 8.] codanāt [35. 169.] nidarśanāt [11, 45.] dvaidha [2, 14. 9, 32.] vaidikī [2, 15. 7, 97.] sanātanī [3, 284.] sādhvī [Lassen’s Anthologie (III) 87, 6.] sātvatī [Bhāgavatapurāṇa 1, 4, 7.] vikrāyaka [Mahābhārata 5, 1401.] iti śruteḥ weil es so in der Schrift heisst [LĀṬY. 4, 10, 7.] [Kātyāyana’s Śrautasūtrāṇi 1, 3, 10] (upāṃśuprayogaḥ śruteḥ). [?3, 8, 31. Vedānta lecture No. 8. SARVADARŚANAS. 55, 1. 3.] dīkṣitasyāgnihomapratiṣedhaśruteḥ weil vorgeschrieben ist, gelehrt wird [Kātyāyana’s Śrautasūtrāṇi 7, 1, 34.] tūṣṇīṃ [4, 10, 4.] bahu [LĀṬY. 4, 10, 18.] sarvakarmaphalopasaṃhāra [] zu [Bṛhadāranyakopaniṣad] [S. 15.] tatra prāptavivekasyānāvṛttiśrutiḥ [Kapila 1, 84.] pl. : tathā ca śrutayo bahvayo nigītā nigameṣvapi [Manu’s Gesetzbuch 9, 19.] śraddhāṃ śrutiṣu saṃdadhe [Lassen’s Anthologie (III) 91, 3.] vividhāstvaṃ śrutīrvettha vedāṅgāni ca sarvaśaḥ [Mahābhārata 1, 4150.] vividhāścaupaniṣadīḥ śrutīḥ [Manu’s Gesetzbuch 6, 29.] atharvāṅgirasīḥ [11, 33.] śrutayo vibhinnāḥ [Spr. (II) 2505.] ityevamādiśrutibhyaḥ [] zu [Bṛhadāranyakopaniṣad] [?S. 147. SARVADARŚANAS. 57, 2. 58, 9. 65, 18. 72, 5.] śrutayaḥ so v. a. vedoktāni karmāṇi (nach dem Comm.) [Bhāgavatapurāṇa 5, 2, 21.] der heilige Text personificirt [Harivaṃśa 14036.] —

9) Benennung, Titel: bibhratyananyaviṣayāṃ lokapāla iti śrutim [kāvyādarśa 2, 331.] —

10) Gelehrsamkeit (wohl nur fehlerhaft für śruta): mahant (v. l. śruta) [Śākuntala 194.] kulajātikhyātāḥ (v. l. śruta) [Varāhamihira’s Bṛhajjātaka S. 32, 18.] —

11) angeblich Synonym von buddhi [Sânkhya Philosophy 8.] —

12) das Nakṣatra Śravaṇā [Śabdaratnāvalī im Śabdakalpadruma] —

13) Nomen proprium einer Tochter Atri's und Gattin Kardama's [Viṣṇupurāṇa 83,] [Nalopākhyāna 4.] — Vgl. a (aśrutīpathaṃ yā in Vergessenheit gerathen [Mahābhārata 12, 321]), cakṣuḥ, jana, bahu, mantra, mahā, yathā, loka, veda (in der 2ten Bed. auch [Mahābhārata 1, 6158. 3, 1760. 12, 12969.] śrutī [2, 1574]), śūrpa, śrauta .

--- OR ---

Śruti (श्रुति):—2. (wie eben) m. Nomen proprium eines Fürsten [Mahābhārata 1, 232.] könnte auch a oder ā heissen.

--- OR ---

Śruti (श्रुति):—

--- OR ---

Śruti (श्रुति):—4. [Hiouen-Thsang 1, 60] fehlerhaft für truṭi .

--- OR ---

Sruti (स्रुति):—

context information

Sanskrit, also spelled संस्कृतम् (saṃskṛtam), is an ancient language of India commonly seen as the grandmother of the Indo-European language family (even English!). Closely allied with Prakrit and Pali, Sanskrit is more exhaustive in both grammar and terms and has the most extensive collection of literature in the world, greatly surpassing its sister-languages Greek and Latin.

Discover the meaning of shruti or sruti in the context of Sanskrit from relevant books on Exotic India

See also (Relevant definitions)

Relevant text

Related products

Like what you read? Consider supporting this website: