Phal: 8 definitions

Introduction:

Phal means something in Hinduism, Sanskrit. If you want to know the exact meaning, history, etymology or English translation of this term then check out the descriptions on this page. Add your comment or reference to a book if you want to contribute to this summary article.

Phal has 7 English definitions available.

Images (photo gallery)

Languages of India and abroad

Sanskrit dictionary

[Deutsch Wörterbuch]

Source: Cologne Digital Sanskrit Dictionaries: Böhtlingk and Roth Grosses Petersburger Wörterbuch

Phal (फल्):—1. , phalati; paphāla, phelatus, phelitha [Pāṇini’s acht Bücher 6, 4, 122.] [Vopadeva’s Grammatik 8, 52. 71.]

1) bersten, entzweispringen (vgl. sphuṭ) [DHĀTUP. 15, 9.] śatadhāsya phalenmūrdhā [Mahābhārata 3, 16564. 7, 6265.] [Daśaratha’s Tod 2, 21. 23.] hṛdayam [Rāmāyaṇa 2, 61, 9. 6, 78, 23.] muṣkamehanavastibhiḥ . phaladbhiriva [Suśruta 2, 529, 6.] tasya mūrdhānamāsādya paphālāsivaro hi saḥ [Mahābhārata 3, 1603.] [Mārkāṇḍeyapurāṇa 83, 7.] nabhaḥ paphāleva [Mahābhārata 8, 4944. 13, 7472.] —

2) zurückprallen, zurückstrahlen: evameva khalu mahadabhicārātikramaḥ kārtsnyenātmane phalati [Bhāgavatapurāṇa 5, 9, 20.] bhāsaḥ [Kirātārjunīya 5, 38.] — phulla s. besonders. — intens. pamphulyate, pamphulīti, pamphulti [Pāṇini’s acht Bücher 7, 4, 87. 88.] [Vopadeva’s Grammatik 20, 10.] — ud simpl. s. utphāla, utphulla . — caus. aufreissen, aufsperren (die Augen): utphālya vipule netre [Mahābhārata 1, 5977. 2, 2392. 5, 5817.] — prod s. protphulla . — ni s. niphālana (fehlerhaft für nibhālana). — pra s. praphulta, praphulti, praphulla . — prati zurückprallen, zurückstrahlen: kanduko bhittinikṣipta iva pratiphalanmuhuḥ [Spr. 3863.] grīṣme hi sikatāsvarkakarāḥ pratiphalitā jalatvenābhānti [Hemacandra’s Abhidhānacintāmaṇi 101,] [Scholiast] meghapratiphalitā hi sūryaraśmayo dhanurākāreṇa dṛśyante [KṢĪRASVĀMIN] beim Schol. zu [Hemacandra’s Abhidhānacintāmaṇi 179.] [Śiśupālavadha 4, 67. 9, 37.] [Naiṣadhacarita 4, 13.] mohātīto viśuddho munibhirabhihito mohasaṃkrāntamūrtiḥ sākṣī svānte tadutthe pratiphalitavapurityādi muktivādagādādharī .. [Śabdakalpadruma] u. pratiphalitaṃ — Vgl. pratiphala fgg. — vi bersten, entzweispringen: nabhaśca vipaphāla ha [Mahābhārata 12, 13280.] — sam s. saṃphulla .

--- OR ---

Phal (फल्):—2. (von phala), phalati Früchte bringen, geben, reifen, Folge haben, in Erfüllung gehen [DHĀTUP. 15, 23.] drumāḥ phalanti [Harivaṃśa 12799.] paropakārāya phalanti drumāḥ [Spr. 1734. 921.] [Bhaṭṭikavya 3, 42.] yathā ca veṇuḥ kadalī nalo vā phalatyabhāvāya na bhūtaye tmanaḥ [Duaupadīpramātha 5, 9.] arthināṃ prārthitāḥ pūrve (kalpadrumāḥ) phalantyanye (santaḥ) svayaṃ yataḥ [Spr. 3883. 3768.] phalati dānamahīruhaḥ [Rājataraṅgiṇī 4, 234.] śaradyeva phalatyāśu śāliḥ [Spr. 3000.] bījāni [929.] puṇyabījam [Kathāsaritsāgara 27, 121.] nadyaḥ samudrā girayaḥ savanaspativīrudhaḥ . phalantyoṣadhayaḥ sarvāḥ kāmamanvṛtu tatra vai .. [Bhāgavatapurāṇa 1, 10, 5.] nādharmaścarito loke sadyaḥ phalati gauriva [Spr. 1529.] vyavasāyaṃ vinā karma (das Schicksal) na phalati [Pañcatantra 133, 17.] phaliṣyati na te vidyā [Mahābhārata 1, 3275. 12, 12359.] svakṛtaṃ karma [3, 12635. 13, 304.] [Spr. 1932.] [Vopadeva’s Grammatik 2, 47.] evaṃ kukarma sarvasya phalatmātmani sarvadā [Kathāsaritsāgara 17, 148.] [Mahābhārata 5, 1700.] [Harivaṃśa 965.] [?ad. Meghadūta 18.] dhātuḥ phalati lāvaṇyanirmāṇaṃ tadidaṃ tvayi [Kathāsaritsāgara 30, 34.] khalaḥ karoti durvṛttaṃ nūnaṃ phalati sādhuṣu so v. a. Gute müssen es büssen [Spr. 799.] amoghaṃ hi maharṣīṇāṃ vīryaṃ phalati tatkṣaṇam [Kathāsaritsāgara 32, 103.] naivākṛtiḥ phalati naiva kulaṃ na śīlam [Spr. 1648.] nītiḥ [2301.] anyathā viruddhaṃ te phaliṣyati [Hitopadeśa 58, 18.] phaliṣyanti dhruvaṃ tāni (nimittāni) rāvaṇasya nibarhaṇāt werden in Erfüllung gehen [Rāmāyaṇa 6, 74, 31.] vedoktamāyurmartyānāmāśiṣaścaiva karmaṇām . phalantyanuyugaṃ loke prabhāvaśca śarīriṇām .. [Manu’s Gesetzbuch 1, 84.] yadā na pheluḥ kṣaṇadācarāṇāṃ manorathāḥ [Bhaṭṭikavya 14, 113.] Mit dem instr. der Frucht: nānāphalaiḥ phalati kalpalateva bhūmiḥ [Spr. 2602.] mit dem acc.: kāṅkṣitāni phalanti sma te drumāḥ [Harivaṃśa 8253.] sarvakāmānphalanti (nagāḥ) [Rāmāyaṇa 4, 44, 94. 97. 100. fg.] [Spr. 2154. 2755.] [Kathāsaritsāgara 27, 122.] seyaṃ nītimahāvallī kiṃ nāma na phaletphalam [33, 85.] [Bhaṭṭikavya 12, 66.] med. mit einem acc.: ācāraḥ phalate dharmamācāraḥ phalate dhanam [Mahābhārata 5, 3887.] phalita (adj. von phala und partic. von phal) gaṇa tārakādi zu [Pāṇini’s acht Bücher 5, 2, 36.] [Vopadeva’s Grammatik 7, 80.] Früchte tragend, mit Früchten versehen: vanaspati [Mahābhārata 1, 5884.] latā [3, 10042. 5, 1117] (st. dessen phalavant [?1, 5608. 12, 5277). Spr. 3706. Raghuvaṃśa 13, 53. Kathāsaritsāgara 42, 5.] was Früchte gebracht hat, Erfolg gehabt hat: vrata [3, 23. 21, 101.] śvaśrūkṛtā vyāpadihāpi phalitā mama [29, 109.] kārya [Spr. 2430.] tava sunītiḥ [Daśakumāracarita] in [Benfey’ Chrestomathie aus Sanskritwerken 196, 1.] kāmāḥ in Erfüllung gegangen [Raghuvaṃśa 13, 59.] tadutpattiphalitasvamanoratha [Kathāsaritsāgara 42, 71.] śāṃbhavaṃ vākyam [46, 84.] evaṃ ca sūtraṃ na kāryamiti phalitam so v. a. dieses ergiebt sich als Folge davon [Patañjali] zu [Pāṇini’s acht Bücher 4, 3, 133.] evaṃ cātra śāstre samāsādisaṃjñārahitatvaṃ guṇavacanatvaṃ phalitam [Pāṇini’s acht Bücher 1, 4, 1, Vārttika von Kātyāyana. 6,] [Scholiast] phalitam impers.: phalitaṃ vṛkṣaistatkṣaṇaropitaiḥ die Bäume trugen Früchte [Rājataraṅgiṇī 2, 15.] phalitaṃ tā vadasmākaṃ kapaṭaprabandhena [Hitopadeśa 21, 13.] [Kullūka] zu [Manu’s Gesetzbuch 1, 4.] phalitā adj. f. menstruirend [NIGH. PR.] — Statt sa phalayan [Rājataraṅgiṇī 2, 142] ist mit der Calc. Ausg. saphalayan zu schreiben. — vi Früchte ansetzen, zur Reife gelangen: bhavyamukhyāḥ samārambhāḥ pratyavekṣāniratyayāḥ . garbhaśālisadharmāṇastasya gūḍhaṃ viphelire (vipecire [STENZLER][?) || Raghuvaṃśa ed. Calc. 17, 52.]

--- OR ---

Phal (फल्):—3. , phalati v.l. für pal gehen, sich bewegen [KAVIKALP. im Śabdakalpadruma]

--- OR ---

Phal (फल्):—2. auch der Frucht —, des Lohnes theilhaftig werden: na ca phalati vikarmā jīvaloke [Mahābhārata 13, 341.]

--- OR ---

Phal (फल्):—2. [Z. 12 lies] phalatyātmani .

Source: Cologne Digital Sanskrit Dictionaries: Sanskrit-Wörterbuch in kürzerer Fassung

Phal (फल्):—1. , phalati

1) bersten , entzweispringen.

2) zurückprallen , -strahlen , entzweispringen. — Caus. phālita aufgeblüht (nach [Nīlakaṇṭha]). [Mahābhārata 13,98,42.] v.l. *Intens. pamphulyate , pamphulīti , pamphulti. — Mit ud

1) aufspringen [Bālarāmāyaṇa 16,39.] —

2) hervorbrechen (vom Baut) [Pracaṇḍapāṇḍava 141.] Vgl. utphāla und utphulla — Caus. utphālayati aufreissen , aufsperren (die Augen). — Mit prod in protphulla. — Mit samud in samutphāla und samutphulla. — Mit pra in praphulla. — Mit prati zurückprallen , strahlen. — Mit vi bersten , entzweispringen. — Mit sam dass. [R.ed.Bomb.6,22,6.] Vgl. saṃphulla.

--- OR ---

Phal (फल्):—2. , phalati te (metrisch) Früchte bringen , — tragen , reifen , Folgen haben , in Erfüllung gehen ; sich ergeben , resultiren (Comm. zu [Jaiminiyanyāyamālāvistara 10,1,17]) ; der Frucht — , des Lohnes theilhaftig werden ; Etwas (Acc.) zur Reife bringen , so v.a. erfüllen (Wünsche) , spenden ; ausnahmsweise auch mit Instr. der Frucht. phalita

1) Adj. — a) Früchte tragend , mit Früchten versehen ; Früchte gebracht — , Erfolg gehabt habend ; in Erfüllung gegangen ; vollständig zur Entwickelung gekommen ([Kād. (1872) 59,19]) ; als Folge sich ergebend. — b) *f. ā menstruirend.

2) n. impers. mit Instr. des Subjects. — Mit prati Frucht tragen , Lohn bringen [Indische studien von Weber 14,389.] — Mit vi Früchte ansetzen , zur Reife gelangen.

--- OR ---

Phal (फल्):—3. , phalati ( gatau).

--- OR ---

Phal (फल्):—4. (vor einem Vocal) Interj. = phaṭ [Atharvaveda 20,135,3.]

context information

Sanskrit, also spelled संस्कृतम् (saṃskṛtam), is an ancient language of India commonly seen as the grandmother of the Indo-European language family (even English!). Closely allied with Prakrit and Pali, Sanskrit is more exhaustive in both grammar and terms and has the most extensive collection of literature in the world, greatly surpassing its sister-languages Greek and Latin.

Discover the meaning of phal in the context of Sanskrit from relevant books on Exotic India

See also (Relevant definitions)

Relevant text

Related products

Like what you read? Consider supporting this website: