Nigraha, Nigrāha: 25 definitions
Introduction:
Nigraha means something in Buddhism, Pali, Hinduism, Sanskrit, Jainism, Prakrit, the history of ancient India, Marathi, Hindi. If you want to know the exact meaning, history, etymology or English translation of this term then check out the descriptions on this page. Add your comment or reference to a book if you want to contribute to this summary article.
Nigraha has 23 English definitions available.
Languages of India and abroad
Sanskrit dictionary
[Deutsch Wörterbuch]
Source: Cologne Digital Sanskrit Dictionaries: Böhtlingk and Roth Grosses Petersburger WörterbuchNigraha (निग्रह):—(von grah mit ni) m.
1) nom. act. a) das Ergreifen, Packen, Festhalten, Festnehmen; = bandhana (bandhaka [Hemacandra’s Anekārthasaṃgraha]) [Medinīkoṣa Hemacandra’s Abhidhānacintāmaṇi 17.] [Hemacandra’s Anekārthasaṃgraha 3, 765. fg.] vegādahaṃ pravisṛtaṃ pavanaṃ nirundhyāṃ tvannigrahe tu varagātri na me prayatnaḥ [Mṛcchakaṭikā 10, 21.] tayoratha bhujāghātānnigrahapragrahāttathā . āsītsubhīmaḥ saṃpāto vajraparvatayoriva .. [Mahābhārata 2, 912. 7, 5920.] [Harivaṃśa 13289.] yadāśrauṣaṃ karṇaduryodhanābhyāṃ buddhiṃ kṛtāṃ nigrahe keśavasya [Mahābhārata 1, 174. 7, 462.] rakṣasā nigrahaṃ prāpya rāmasya mahiṣī priyā [4, 653.] muñcainaṃ hṛtasarvasvaṃ nāyamarhati nigraham er verdient es nicht, dass man ihn gefangen hält, [Bhāgavatapurāṇa 8, 22, 21.] jihvāmūlanigrahe grastametat das Hemmen, Zurückhalten in seiner Bewegung [Prātiśākhya zum Ṛgveda 14, 3.] — b) das Zurückhalten, Bändigen, im-Zaume-Halten: śravaṇādivyatiriktaviṣayebhyo manaso nigrahaḥ [Vedānta lecture No. 12.] nigrahaṃ prakṛtīnāṃ ca kuryādyo ribalasya ca [Manu’s Gesetzbuch 7, 175.] indriya [Manu’s Gesetzbuch 6, 92. 10, 63. 12, 31.] [Yājñavalkya’s Gesetzbuch 1, 222.] [Mahābhārata 3, 13691.] [Bhartṛhari 1, 65.] (manasaḥ) tasyāhaṃ nigrahaṃ manye vāyoriva suduṣkaram [Bhagavadgītā 6, 34.] prakṛtiṃ yānti bhūtāni nigrahaḥ kiṃ kariṣyati [3, 33.] samudra ([BURN.]: jeter un pont sur l'océan) [Bhāgavatapurāṇa 1, 3, 22.] — c) das Zurückhalten, Verhalten, Einhalten, Hemmen: prāṇasya [Manu’s Gesetzbuch 6, 71.] [Vedānta lecture No. 131.] māruta [Suśruta.1, 289, 16.] vega [2, 111, 4.] arthavṛṣṭinigrahakṛt [Varāhamihira’s Bṛhajjātaka S. 6, 10.] himanigrahaiḥ [Raghuvaṃśa 9, 25.] eṣa rājñaḥ paro dharmo hyārtānāmārtinigrahaḥ [Bhāgavatapurāṇa 1, 17, 11.] vyādhi das Einhaltthun einer Krankheit [Suśruta 2, 219, 8. 1, 4, 13.] nigraha = cikitsā [Rājanirghaṇṭa im Śabdakalpadruma] — d) Niederdrückung, Zufügung eines Leides, Züchtigung, Bestrafung; Gegens. α) anugraha [Amarakoṣa 3, 3, 13.] [Hemacandra’s Abhidhānacintāmaṇi 1508.] [Mahābhārata 1, 238. 3, 11303.] [Rāmāyaṇa 4, 16, 25. 6, 5, 5,] [Raghuvaṃśa 11, 90.] [Pañcatantra 29, 8.] [Prabodhacandrodaja 99, 17.] β) pragraha [Mahābhārata 3, 11306. 11313. 13, 4108.] [Harivaṃśa 4882.] γ) saṃgraha [Manu’s Gesetzbuch 8, 311.] [Mahābhārata 5, 968.] [Bhāgavatapurāṇa 7, 2, 39.] δ) parigraha [KĀM. NĪTIS. 13, 49.] ε) prasāda [Pañcatantra 24, 10.] ζ) trāṇa [Rāmāyaṇa 4, 61, 55.] η) pūjā [Prabodhacandrodaja 99, 7.] θ) pālana [Vetālapañcaviṃśati] in [Lassen’s Anthologie 27, 9.] — duṣṭanigraho daṇḍaḥ [Sāhityadarpana 37, 2.] sāmadānavidhibhedanigrahāḥ (also = daṇḍa) [Raghuvaṃśa 11, 55.] paramaṃ yatnamātiṣṭhetstenānāṃ nigrahe nṛpaḥ [Manu’s Gesetzbuch 8, 302. 343. 387.] daivike nāsti nigrahaḥ (= daṇḍaḥ) [409.] [Mahābhārata 1, 2238. 7415. 2, 2103. 5, 7530.] [Harivaṃśa 3647. 6432.] [Rāmāyaṇa 1, 57, 1. 2, 78, 3. 3, 42, 26.] [Raghuvaṃśa 12, 52. 63. 15, 6.] [Kumārasaṃbhava 5, 53.] [Kathāsaritsāgara 15, 51.] tatastasyāvinītasya padacchedena nigraham . kartuṃ gopālarājena vayamājñāpitāḥ [18, 36.] badha [22, 72. 26, 97. 240.] [Pañcatantra 37, 5. 38, 11. 41, 25. 172, 3.] [Hitopadeśa II, 137.] [Amaruśataka 34.] [Bhāgavatapurāṇa 6, 13, 9.] [Rājataraṅgiṇī 4, 112. 277. 280. 281.] — e) Zurechtweisung, Tadel; = bhartsana [Hemacandra’s Anekārthasaṃgraha] [Medinīkoṣa] svamatātpracyāvanamapanayo nigrahaḥ [Pāṇini’s acht Bücher 8, 2, 94,] [Scholiast] — f) im Nyāya ein Versehen im Beweise, Beweisfehler [Colebrooke I, 294.] Ungehörigkeit [MÜLLER] in [morgenländischen Gesellschaft 6, 4, 6] ([Madhusūdanasarasvatī’s Prasthānabheda] in [Weber’s Indische Studien 1, 18, 4 v. u.]). (nyāyaiḥ) sacchalajātinigrahamayaiḥ [Prabodhacandrodaja 111, 9.] —
2) Handgriff: sanigraho nigrahaśca saṃdaṃśau [Suśruta 1, 24, 11. 2, 353, 10.] —
3) Grenze [Hemacandra’s Anekārthasaṃgraha] [Medinīkoṣa] —
4) N. Viṣṇu’s oder Kṛṣṇa’s [Śabdakalpadruma] [Wilson’s Wörterbuch] pragraho nigraho vyāghro naikaśṛṅgo gadāgrajaḥ . iti tasya sahasranāma [Śabdakalpadruma] Eben so unter den Namen von Śiva [Mahābhārata 13, 1179.] Hat hier offenbar die Bed. Züchtigung. — Vgl. durnigraha .
--- OR ---
Nigrāha (निग्राह):—(von grah mit ni) m. Strafe, züchtigung (bei einer Verwünschung) [Pāṇini’s acht Bücher 3, 3, 45.] nigrāhaste bhūyāt möge die Strafe über dich kommen Sch. Einfach Züchtigung: nigrāho vo rthavānareḥ [Bhaṭṭikavya 7, 43.]
--- OR ---
Nigraha (निग्रह):—
1) b) upastha [Yājñavalkya’s Gesetzbuch 3, 314.] — d) θ) [Mahābhārata 12, 5454.] — ι) graha [Spr. 837.] — f) gewöhnlicher nigrahasthāna, urspr. eine Veranlassung —, ein Grund zur Niederlage in einer Disputation: parājayanimittaṃ nigrahasthānam [SARVADARŚANAS. 114, 13. 112, 18.] vipratipattirapratipattiśca nigrahasthānam [NYĀYAS. 1, 2, 60. 5, 1, 1. fgg. 2, 23.]
--- OR ---
Nigraha (निग्रह):—
1) f) [Spr. (II) 6997.]
Source: Cologne Digital Sanskrit Dictionaries: Sanskrit-Wörterbuch in kürzerer FassungNigraha (निग्रह):—m. —
1) das Ergreifen , Packen , Festhalten , Festnehmen. —
2) das Hemmen , Zurückhalten in seiner Bewegung. —
3) das Zurückhalten von (Abl.) , Bändigen , im Zaume Halten. —
4) das Zurückhalten , Verhalten , Einhalten , Unterdrückung , Hemmung , das Einhaltthun (einer Krankheit). —
5) Niederdrückung , Zufügung eines Leides , Züchtigung , Bestrafung. vadhā Todesstrafe [128,30.] —
6) Zurechtweisung , Tadel. —
7) eine Veranlassung — , ein Grund zur Niederlage einer Disputation. —
8) Handgriff. Am Ende eines adj. Comp. f. ā. —
9) *Grenze. —
10) Beiname Viṣṇu-Kṛṣṇa’s und Śiva's.
--- OR ---
Nigrāha (निग्राह):—m. Strafe , Züchtigung.
Sanskrit, also spelled संस्कृतम् (saṃskṛtam), is an ancient language of India commonly seen as the grandmother of the Indo-European language family (even English!). Closely allied with Prakrit and Pali, Sanskrit is more exhaustive in both grammar and terms and has the most extensive collection of literature in the world, greatly surpassing its sister-languages Greek and Latin.
See also (Relevant definitions)
Starts with: Nigrahacakra, Nigrahadharani, Nigrahaka, Nigrahakatva, Nigrahambadu, Nigrahamgey, Nigrahana, Nigrahanem, Nigrahanugraha, Nigrahanugrahasamartha, Nigrahartha, Nigrahasadhana, Nigrahashatka, Nigrahashtaka, Nigrahasthana, Nigrahasthanasutratika, Nigrahastotra, Nigrahavadisu.
Ends with (+27): Anigraha, Anugrahanigraha, Atmavinigraha, Balanigraha, Ciranigraha, Cittanigraha, Dashakanthanigraha, Dhvanigraha, Doshavinigraha, Durnigraha, Dushparshnigraha, Dutparshnigraha, Ekanigraha, Gadanigraha, Grahanigraha, Hatanigraha, Indriyanigraha, Kamanigraha, Khalanigraha, Kotta-nigraha.
Full-text (+63): Nigrahasthana, Upasthanigraha, Durnigraha, Balanigraha, Anigraha, Indriyanigraha, Niggaha, Sunigraha, Vadhanigraha, Prananigraha, Stenanigraha, Nigrahastotra, Nigrahasadhana, Nigrahasthanasutratika, Abhishaha, Vannigraha, Nigrahashtaka, Upanigraham, Anugraha, Anigrahasthana.
Relevant text
Search found 43 books and stories containing Nigraha, Nigrāha, Ni-graha, Ni-grāha; (plurals include: Nigrahas, Nigrāhas, grahas, grāhas). You can also click to the full overview containing English textual excerpts. Below are direct links for the most relevant articles:
Shrimad Bhagavad-gita (by Narayana Gosvami)
Verse 6.34 < [Chapter 6 - Dhyāna-yoga (Yoga through the Path of Meditation)]
Verse 3.33 < [Chapter 3 - Karma-yoga (Yoga through the Path of Action)]
Verse 2.61 < [Chapter 2 - Sāṅkhya-yoga (Yoga through distinguishing the Soul from the Body)]
Tiruvaymoli (Thiruvaimozhi): English translation (by S. Satyamurthi Ayyangar)
Pasuram 9.10.2 < [Section 10 - Tenth Tiruvaymoli (Malai nanni)]
Pasuram 3.1.9 < [Section 1 - First Tiruvaymoli (Mutic coti)]
Manusmriti with the Commentary of Medhatithi (by Ganganatha Jha)
Verse 7.175 < [Section XII - Daily Routine of Work]
Verse 8.409 < [Section XLVIII - Laws relating to Civic Misdemeanours]
Verse 8.302 < [Section XLIII - Theft (steya)]
Chaitanya Bhagavata (by Bhumipati Dāsa)
Verse 2.1.337 < [Chapter 1 - The Beginning of the Lord’s Manifestation and His Instructions on Kṛṣṇa-saṅkīrtana]
Verse 3.7.58 < [Chapter 7 - Pastimes in Śrī Gadādhara’s Garden]
Cidgaganacandrika (study) (by S. Mahalakshmi)
Verse 212 [Saṃhāra, Nigraha and Anugraha] < [Chapter 4 - Fourth Vimarśa]
Verse 291 [Eternal ascent of Śakti’s Pentad functions] < [Chapter 4 - Fourth Vimarśa]
Verse 298 [Cakranavaka] < [Chapter 4 - Fourth Vimarśa]
Manasara (English translation) (by Prasanna Kumar Acharya)