Mangala, Maṅgalā, Maṅgala, Mamgala, Maṅgāla: 48 definitions

Introduction:

Mangala means something in Buddhism, Pali, Hinduism, Sanskrit, Jainism, Prakrit, the history of ancient India, Marathi, Hindi, biology. If you want to know the exact meaning, history, etymology or English translation of this term then check out the descriptions on this page. Add your comment or reference to a book if you want to contribute to this summary article.

Mangala has 47 English definitions available.

Images (photo gallery)

Languages of India and abroad

Sanskrit dictionary

[Deutsch Wörterbuch]

Source: Cologne Digital Sanskrit Dictionaries: Böhtlingk and Roth Grosses Petersburger Wörterbuch

Maṅgala (मङ्गल):—[Uṇādisūtra 5, 70.] m. n. gaṇa ardharcādi zu [Pāṇini’s acht Bücher.2,4,31.] [Siddhāntakaumudī 250,b,8.]

1) n. a) Glück, Heil, Segen; = kalyāṇa, śubha u.s.w. [Amarakoṣa.1,1,4,3.] [Trikāṇḍaśeṣa.3,3,404.] [Hemacandra’s Abhidhānacintāmaṇi 86.] [Anekārthasaṃgraha.3,676.] [Medinīkoṣa l. 119.] [Halāyudha.1,122.] [Oxforder Handschriften 24,b. 26.] maṅgalopepsā [The Śatapathabrāhmaṇa 13, 8, 1, 16.] maṅgalārtham [Manu’s Gesetzbuch 5, 152.] maṅgalāya ca lokānāṃ kṣemāya ca bhavāya ca [Bhāgavatapurāṇa 1, 14, 35.] yathā cāhaṃ samānītā sudevenāśu bāndhavān . tenaiva maṅgalenāśu sudevo yātu māciram .. [Mahābhārata 3, 2760.] yanmaṅgalaṃ sahasrākṣe sarvadevanamaskṛte . vṛtranāśe samabhavattatte bhavatu maṅgalam .. [Rāmāyaṇa 2, 25, 30. fgg. (24 fg. Gorresio).] maṅgalecchu [Spr. 3660.] kṛtāgaso pi yadrājanmaṅgalāni samīhase [Bhāgavatapurāṇa 9, 5, 14.] vidhehi vighnādhipa maṅgalāni [Trikāṇḍaśeṣa 1, 1, 1.] lakṣaṇaṃ caritaṃ cāpi gavāṃ yaccāpi maṅgalam [Mahābhārata 4, 70.] śrīrmaṅgalātprabhavati [Spr. 5087.] (nāmadheyam) jagatprathamamaṅgalam [Raghuvaṃśa 10, 68.] lokamaṅgalam . yatkṛtaḥ kṛṣṇasaṃpraśnaḥ [Bhāgavatapurāṇa 1, 2, 5.] maṅgalānāṃ ca maṅgalam (pañcarātram) [PAÑCAR. 2, 1, 9.] kavacaṃ ca dadau tasmai jaganmaṅgalamaṅgalam [1, 4, 23. 81.] tajjanmacaritaṃ nṝṇāṃ sarvamaṅgalamaṅgalam [Oxforder Handschriften 25,b,12.] manurvikhyātamaṅgalaḥ [Bhāgavatapurāṇa 3, 21, 25.] maṅgalyaṃ maṅgalārhaṃ ca maṅgalaṃ maṅgalālayam (viṣṇum) [PAÑCAR.1,1,6.2,1,8.] [Oxforder Handschriften 20,a,4 v. u.] maṅgalyaṃ maṅgalaṃ viṣṇuṃ vareṇyamanaghaṃ śucim [Mahābhārata 1, 24.] a adj. unheilvoll, Unheil bringend: yadā na kurute bhāvaṃ sarvabhūteṣvamaṅgalam [Spr. 4807.] [Raghuvaṃśa 12, 43.] (kṛkalāsaḥ) dṛṣṭo pyamaṅgalaḥ [] zu [Bṛhadāranyakopaniṣad] [S. 299.] paulomīmaṅgalā bhava habe das Glück der Paulomī [Śākuntala 187, v. l.] hareradbhutavīryasya kathā lokasumaṅgalāḥ [Bhāgavatapurāṇa 2, 8, 2.] diṣṭyā (svasti) syānmaṅgalādiṣu [Halāyudha 5, 86. 106.] — b) Alles was zum Glück, zu einem glücklichen Ausgang einer Sache verhilft, ein gutes Omen für das Gelingen einer Sache ist: Glückwunsch, ein glückbringendes Gebet, ein solcher Anzug, Schmuck oder anderer Gegenstand; eine bei einem wichtigen Ereigniss stattfindende Feier, eine feierliche Cerimonie; = sarvārtharakṣaṇa [Medinīkoṣa] maghāsu hanyante gāvaḥ phalgunīṣu vyuhyata ( [Atharvavedasaṃhitā 14, 1, 13]) iti vijñāyate maṅgalaṃ ca [Kauśika’s Sūtra zum Atuarvaveda 75] in [Weber’s Indische Studien 5, 378.] (nṛpatiḥ) prāviśannagarīṃ śrīmānarcitaḥ sarvamaṅgalaiḥ [Rāmāyaṇa 1, 18, 18.] purodhasā vasiṣṭhena maṅgalairabhimantritaḥ [24, 2.] vāstusaṃśamanīyāni maṅgalāni pravartayan [2, 56, 27.] sūtamāgadhāḥ . tuṣṭuvurvāgviśeṣajñāḥ stavairmaṅgalasaṃhitaiḥ (maṅgalasaṃstavaiḥ ed. Bomb.) [81, 1.] maṅgalāśīḥpraṇāmaiḥ [Varāhamihira’s Bṛhajjātaka S. 43, 59.] āśīrmaṅgalaiḥ [Rājataraṅgiṇī 5, 482.] āśvāsya tāmāśīrvādaiḥ samaṅgalaiḥ [Nalopākhyāna 18, 19.] maṅgalaiḥ stutibhiścāpi vijayapratisaṃhitaiḥ . cāraṇaiḥ stūyamānau tau jagmatuḥ paramayā mudā .. [Mahābhārata 1, 7655.] maṅgalādyaprayoga [2, 243.] sūtamāgadhavandibhyo bodhito stutimaṅgalaiḥ [Harivaṃśa 5964.] [Spr. 4578.] idaṃ viviktaṃ japtavyaṃ pavitraṃ maṅgalaṃ param [Bhāgavatapurāṇa 4, 24, 31.] gāyati maṅgalāni [Scholiast] zu [Jaimini 1, 31.] pragetanāni maṅgalānyanuṣṭhāya [Daśakumāracarita] in [Benfey’ Chrestomathie aus Sanskritwerken 188, 22.] pramuditapikakaṇṭhaprocchalanmaṅgalaśrīḥ (vasantaḥ) [Dhūrtasamāgama] in [Lassen’s Anthologie 69, 9.] pravāsaṃ yadi me yāti bhartā kāryeṇa kenacit . maṅgalairbahubhiryuktā bhavāmi niyatā tadā .. mit Amuleten u.s.w. [Mahābhārata 13, 5873.] bahavaḥ saṃpradṛśyante tulyanakṣatramaṅgalāḥ . mahattu phalavaiṣamyaṃ dṛśyate karmasaṃsiṣu .. [3, 13862.] hasto janaḥ (= mantrādivitpurohitādiḥ [Scholiast][) 2, 235.] paurairmaṅgalapāṇibhiḥ [Rāmāyaṇa 1, 77, 7.] maṅgalairabhiṣiñcasva (= abhiṣekasādhanaiḥ [Scholiast][) 2, 23, 30.] tathaiva puṇyatīrthebhyo mṛdāpo maṅgalāni ca [Rāmāyaṇa Gorresio 2, 12, 8. 6, 97, 20.] [Varāhamihira’s Bṛhajjātaka S. 43. 12. 48. 42.] [Suśruta 1, 21, 19. 30, 5. 70, 21.] udakapūrṇaghaṭādimaṅgalopetaḥ [Oxforder Handschriften 268,a,25.] saṃbhṛtāni vijayaprayāṇamaṅgalāni [Prabodhacandrodaja 78, 7.] maṅgalāni kramecca sā [Weber’s Indische Studien 5, 333, 1.] mama yuddhāyotthitasya sarvaṃ maṅgalādi sajjaṃ kriyatām . ityukte kṛtamaṅgalavidhiḥ u.s.w. [Pañcatantra ed. orn. 57. 11.] yatraiva prabhavedvatsa tannāmaguṇakīrtanam . tatra sarvāṇi tīrthāni puṇyāni maṅgalāni ca .. [PAÑCAR. 1, 10, 69.] viprā maṅgalapūjitāḥ (maṅgala = dakṣiṇā [Scholiast]) [Bhāgavatapurāṇa 5, 4, 7.] maṅgalālaṃkṛtā [Mālavikāgnimitra 13.] sitāṃśukā maṅgalamātrabhūṣaṇā [Vikramorvaśī 53.] yameva divasaṃ rājā cakre godānamaṅgalam (so ist zu lesen) Feier [Rāmāyaṇa Gorresio 1, 75, 1.] nirānandā nirutsāhā nirvaṣaṭkāramaṅgalā (purī) [2, 59, 17.] maṅgalaṃ cāparaṃ nāsti yadasmād (puṣyasnānāt) atiricyate [Varāhamihira’s Bṛhajjātaka S. 48, 84.] tūryasvane mūrchati maṅgalārthe [Raghuvaṃśa 6, 9.] janmadineṣu puṇyadineṣu cotsavottaro maṅgalavidhiḥ [Daśakumāracarita] in [Benfey’ Chrestomathie aus Sanskritwerken 180, 5.] vivāha [Kathāsaritsāgara 32, 3.] [SOM. NALA 42.] udvāha [Kathāsaritsāgara 44, 114.] saṃdhyāmaṅgaladīpikā eine zur Abendfeier dienende Lampe [Vikramorvaśī 43.] upaspṛśya jalaṃ śuci . cakāra mātā rāmasya maṅgalāni so v. a. sprach den Segen über ihn [Rāmāyaṇa 2, 25, 1.] svairevāvayavaiḥ priyasya viśatastanvyā kṛtaṃ maṅgalam bereitete einen feierlichen Empfang [Spr. 1168.] kṛtamaṅgala adj. f. ā der ein Gebet gesprochen hat, über den ein Gebet gesprochen worden ist, zu einem bevorstehenden Unternehmen mit glückverheissenden Gegenständen angethan [Śāṅkhāyana’s Gṛhyasūtrāṇi 1. 12.] [Suśruta 2, 165, 6.] [Kathāsaritsāgara 42, 83.] [Mārkāṇḍeyapurāṇa 21, 62.] [Prabodhacandrodaja 78, 17.] kṛtavalimaṅgalasvastivācana [Suśruta 1, 15, 6.] śvaśrūracitamaṅgala [Kathāsaritsāgara 43, 235.] die acht glückverheissenden Dinge an den Füssen Buddha's [Lot. de Lassen’s Anthologie b. l. 647.] [WILSON, Sel. Works II, 15.] — c) hergebrachte Sitte: yathāmaṅgalaṃ vā sarveṣām [Pāraskara’s Gṛhyasūtrāṇi 2, 1] in [morgenländischen Gesellschaft 7, 532.] yadveṣṭaṃ maṅgalaṃ kule [Manu’s Gesetzbuch 2, 34.] — d) ein gutes Werk: anasūyā dayā kṣāntiranāyāsaṃ ca (lies anāyāsaśca Unermüdlichkeit; vgl. [Mahābhārata 5, 1166. fg.]) maṅgalam . akārpaṇyaṃ tathā śaucamaspṛhā ca sind die acht ātmaguṇāḥ [Oxforder Handschriften 30,b. 13.] aho ācaritaṃ kiṃ me maṅgalam [Bhāgavatapurāṇa 4, 22, 7.] —

2) adj. = maṅgalya heilbringend: maṅgalaṃ marutāṃ janma [Bhāgavatapurāṇa 6, 18, 77.] maṅgalānāṃ und amaṅgalānāṃ karmaṇām [4, 6, 45.] maṅgala voc. (rudra) ebend. taṃ kṣaṇaṃ maṅgalaṃ manye [PAÑCAR. 2, 2, 27.] taddinaṃ saphalaṃ manye sarvamaṅgalam [1, 10, 71.] Statt maṅgalānpakṣiṇaḥ [Mahābhārata 7, 2932] liest die ed. Bomb. richtiger maṅgalyānpa . —

3) m. a) Name des Agni beim Simanta [Gṛhyasaṃgrahapariśiṣṭa 1, 3.] — b) der Planet Mars [Trikāṇḍaśeṣa.1,1,92.3,3,404.] [Hemacandra’s Abhidhānacintāmaṇi 116.] [Hemacandra’s Anekārthasaṃgraha] [Medinīkoṣa] [Oxforder Handschriften 24,b. 28.] śānti [86,b,42.] [Weber’s Verzeichniss No. 1268.] pūjā [1270.] vrata ebend. — c) Nomen proprium eines Fürsten aus Manu's Geschlecht [Oxforder Handschriften 24,b,29.] eines Buddha [Rgva tch’er rol pa ed. Calc. 5, 15.] eines Dichters [Verz. d. Tüb. H. 13, 6.] eines Anführers der Cālukya [HALL] in [Journ. of the Am. S. 6, 520, Pāṇini’s acht Bücher] —

4) f. ā a) weissblühende Dūrvā [Hemacandra’s Anekārthasaṃgraha] [Medinīkoṣa] blaublühende Dūrvā und Gelbwurz [Rājanirghaṇṭa im Śabdakalpadruma] eine Art Karañja [Śabdacandrikā im Śabdakalpadruma] — b) Beiname der Umā [Medinīkoṣa] Name der Dākṣāyaṇī in Gayā [Oxforder Handschriften 39,b,8.] — c) Nomen proprium der Mutter des 5ten Arhant's der gegenwärtigen Avasarpiṇī [Hemacandra’s Abhidhānacintāmaṇi 39.] — d) eine treue Gattin [Śabdaratnāvalī im Śabdakalpadruma] —

5) f. ī gaṇa gaurādi zu [Pāṇini’s acht Bücher 4, 1, 41.] —

6) n. Nomen proprium der Hauptstadt von Udyāna [Lassen’s Indische Alterthumskunde III, 138.] [Hiouen-Thsang I, 132. II, 314. fg.] — Vgl. adurmaṅgala, kautuka (auch [Mahābhārata 1, 7349]), jaya, pāna, vilva, saṃkhyāmaṅgalagranthi, sanmaṅgala, sarvamaṅgalā, su, māṅgalika, māṅgalya .

--- OR ---

Māṅgala (माङ्गल):—(von maṅgala) n. Bez. gewisser Verse in einem den Aśvin geweihten liturgischen Abschnitte [Aśvalāyana’s Śrautasūtrāni 4, 15, 7.]

--- OR ---

Maṅgala (मङ्गल):—

3) c) Nomen proprium eines Mannes [Rāmāyaṇa 7, 43, 2.] —

4) b) [Kathāsaritsāgara 53, 170.]

--- OR ---

Maṅgala (मङ्गल):—[Sp. 426, Z. 8] lies karmasaṃdhiṣu .

Source: Cologne Digital Sanskrit Dictionaries: Sanskrit-Wörterbuch in kürzerer Fassung

Maṅgala (मङ्गल):——

1) n. (adj. Comp. f. ā ) — a) Glück , Heil , Segen. Auch Pl. — b) Alles was zum Glück , zu einem glücklichen Ausgang einer Sache verhilft , ein gutes Omen für das Gelingen einer Sache ist: Glückwunsch , ein glückbringendes Gebet , ein solcher Anzug , Schmuck , Amulet oder anderer Gegenstand ; eine bei einem wichtigen Ereigniss stattfindende Feier , eine feierliche Ceremonie. Buddha hat acht glückverheissende Dinge an den Füssen. — c) hergebrachte , gute Sitte [Hemādri’s Caturvargacintāmaṇi 2,8,14.9,5.] — d) ein gutes Werk. — e) eine best. Composition [Saṃgitasārasaṃgraha 168.] — f) Nomen proprium der Hauptstadt von Udyāna —

2) Adj. f. ā heilbringend [Hemādri’s Caturvargacintāmaṇi 1,415,17.] —

3) m. — a) Bez. des Agni beim Sīmanta. — b) der Planet Mars [Indische sprüche 7806.] — c) Nomen proprium eines Buddha und verschiedener anderer Männer. —

4) f. ā — a) eine weissund blaublühende Dūrvā [Rājan 8,108.] — b) *Gelbwurz. — c) *eine Karañja-Art [Rājan 6,199.] — d) eine treue Gattin. — e) eine Form der Gattin Śiva’s [Hemādri’s Caturvargacintāmaṇi 1,415,19.] — f) Nomen proprium der Mutter des 5ten Arhant’s in der gegenwärtigen Avasarpiṇī.

--- OR ---

Māṅgala (माङ्गल):—n. Pl. Bez. bestimmter Verse in einem den Aśvin geweihten liturgischen Abschnitte.

context information

Sanskrit, also spelled संस्कृतम् (saṃskṛtam), is an ancient language of India commonly seen as the grandmother of the Indo-European language family (even English!). Closely allied with Prakrit and Pali, Sanskrit is more exhaustive in both grammar and terms and has the most extensive collection of literature in the world, greatly surpassing its sister-languages Greek and Latin.

Discover the meaning of mangala in the context of Sanskrit from relevant books on Exotic India

See also (Relevant definitions)

Relevant text

Related products

Like what you read? Consider supporting this website: