Kathay: 3 definitions

Introduction:

Kathay means something in Hinduism, Sanskrit. If you want to know the exact meaning, history, etymology or English translation of this term then check out the descriptions on this page. Add your comment or reference to a book if you want to contribute to this summary article.

Kathay has 1 English definitions available.

Languages of India and abroad

Sanskrit dictionary

[Deutsch Wörterbuch]

Source: Cologne Digital Sanskrit Dictionaries: Böhtlingk and Roth Grosses Petersburger Wörterbuch

Kathay (कथय्):—, kathayati [DHĀTUP. 35, 1.] episch auch med.; acakathat [Pāṇini’s acht Bücher 7, 4, 93,] [Scholiast] auch acīkathat [Vopadeva’s Grammatik 17, 4.]

1) sich mit Jmd (instr. oder saha mit instr.) unterhalten: evaṃ tau kathayantau tu bhūyaḥ śuśruvatuḥ svanam [Brāhmaṇavilāpa 1, 11.] kathayannaiṣadhena [Nalopākhyāna 20, 31.] sudevena saheikānte kathayantīm [16, 29.] kathayitvā sumantreṇa ciraṃ saha [Rāmāyaṇa 2, 57, 1.] kathita n. Gespräch [Nalopākhyāna 22, 29.] śroṣyāmyāsāṃ viśrambhakathitāni [Śākuntala 33, 3.] —

2) erzählen, mittheilen, berichten, reden von, auseinandersetzen; mit dem acc. der Sache oder der Person, von der geredet wird: hanta te kathayiṣyāmi mahadākhyānam [Mahābhārata 1, 2206.] kathayanti mithaḥ kathāḥ [Rāmāyaṇa 3, 1, 14.] [Hitopadeśa 8, 18.] hareradbhutavīryasya kathāḥ kathayasva [Bhāgavatapurāṇa 2, 8, 3.] atra te kathayiṣye mumitihāsaṃ purātanam [4, 25, 9.] [Mahābhārata 1, 2205.] śīghraṃ kathayasva [3, 13180.] kathayadhvaṃ yathātatham [2136.] rāmasya vṛttaṃ kathaya [Rāmāyaṇa 1, 2, 35.] tataḥ sarvaṃ yathāvṛttaṃ damayantyā nalasya ca . bhīmāyākathayat [Nalopākhyāna 24, 42.] tattasyai kathayati [Śākuntala 101, 7. 30, 13.] kathayāṃ babhūva [Arjunasamāgama 1, 11.] etadvidvanyathānyāyaṃ vistareṇa tapodhana . kathayasva na me tṛptiḥ kathyamāneṣu bandhuṣu [Mahābhārata 1, 4488.] akīrtiṃ cāpi bhūtāni kathayiṣyanti te vyayām [Bhagavadgītā 2, 34. 10, 18.] phalametasya tapasaḥ kathayadhvam [Mahābhārata 1, 8340.] mātaraṃ pitaraṃ kulam . kathayasva [Mahābhārata 1, 5410.] taṃ janāḥ kathayantīha yāvadbhavati gauriyam [13, 3168.] damayantīsakāśe tvāṃ kathayiṣyāmi [Nalopākhyāna 1, 20.] sa cāsya kathayāmāsa śavarīṃ śramaṇāṃ tadā [Rāmāyaṇa 1, 1, 55.] sā khalu māṃ maharṣeḥ kathayiṣyati [Śākuntala 7, 18.] kathayiṣyāmi śrutabodham [Śrutabodha] [?(BR.) 1.] paryutsukāṃ kathayasi tām du schilderst sie als heftig verlangend [Vikramorvaśī 34.] etaddhi sarvametasya kathayitvā gamiṣyasi [Geschichte des Vidūṣaka 168.] partic. kathayant [Bhagavadgītā 18, 75.] [Rāmāyaṇa 1, 8, 28.] med.: imāni nārīvākyāni kathayānaḥ punaḥ punaḥ [Mahābhārata 3, 2906.] — sanatkumāro bhagavānpurā kathitavāṃkathām [Rāmāyaṇa 1, 8, 6.] kathitavānasmi ca bhavate [Śākuntala 82, 8.] pass.: kathāchalena bālānāṃ nītistadiha kathyate [Prooemium im Hitopadeśa 7.] na hi tṛpyāmi kathyataḥ (partic. praes.) [Mahābhārata 3, 636.] tasyaite kathitā hyarthāḥ [ŚVETĀŚV. Upakośā 6, 23.] kathaṃ ca tvayi caitena kathitaṃ syāttu [Nalopākhyāna 22, 13.] yāḥ (giraḥ) kathitāḥ purā [11, 6.] kathitasvargatiguroḥ [Raghuvaṃśa 12, 15.] —

3) angeben, ankündigen, verrathen: ātmano yadi vānyeṣāṃ gṛhe kṣetre tha vā khale . bhakṣayantīṃ (gāṃ) na kathayetpivantaṃ caiva vatsakam .. [Manu’s Gesetzbuch 11, 114.] [Nalopākhyāna] [?(BOPP) 12, 29. Suśruta 1, 104, 19.] bhavantaṃ kathayitvā sa mama [Mahābhārata 14, 157.] nāradena kathito si me [144.] yadyasau rājakule māṃ kathayiṣyati [Mṛcchakaṭikā 64, 8.] ākārasadṛśaṃ ceṣṭitamevāsya kathayati schon sein der äusseren Erscheinung entsprechendes Benehmen verräth es [Śākuntala 103, 18.] paryaśruṇī tu nayane tasyāḥ kathayāṃ babhūvatuḥ sarvam [Sāhityadarpana 56, 21.] [Vikramorvaśī 7.] —

4) annehmen, statuiren: dvādaśādityāṃkathayantīha dhīrāḥ [Mahābhārata 3, 10668.] kathitā hyetāḥ saṃkṣepeṇa dvisaptatiḥ [Manu’s Gesetzbuch 7, 157.] —

5) pass. genannt werden, heissen, für etwas gelten: tatrājā vrīhayastrivārṣikāḥ saptavārṣikā vā kathyante [Pañcatantra 167, 2.] pūrvajanmakṛtaṃ karma taddaivamiti kathyate [Prooemium im Hitopadeśa 32.] kauṭilyaṃ kacasaṃcaye u. s. w. sadaiva kathitaṃ māyāprayogaḥ priye [Pañcatantra I, 205.] kathitaṃ māṇavakakrīḍamidam [Śrutabodha 12. 20. 28.] pramitākṣareti kathitā kavibhiḥ [29.] — Schon [SCHLEGEL] [?(Ind. Bibl. I, 337)] hat die angebl. Wurzel katha (sie wird zweisilbig geschrieben) auf katham zurückgeführt und demnach als ursprüngliche Bed. aufgestellt: das Wie eines Ereignisses darlegen.anu nacherwähnen: kathitānukathito nvādiṣṭaḥ [Pāṇini’s acht Bücher 6, 2, 190,] [Scholiast] — Vgl. anukathana . — pra verkünden, melden: yāvanniḥśreyasaṃ vākyaṃ kiṃcitprakathayāmyaham [Rāmāyaṇa 5, 1, 93.] prakathayya gataḥ [Pāṇini’s acht Bücher 6, 4, 56,] [Scholiast] — Vgl. prakathana . — sam erzählen, mittheilen, berichten, reden von, auseinandersetzen; mit dem acc. der Sache oder der Person, von der geredet wird: saṃkathayāṃ babhūva dharmānilendraprabhavānyamau ca [Mahābhārata 3, 14745.] tvayā sakathyamānena mahimnā sāttvatāṃ pateḥ . nātitṛpyati me cittam [Bhāgavatapurāṇa 8, 5, 13.] evaṃ saṃkathite kṛtsne mokṣadharme [Mahābhārata 3, 14000. 2, 886.] [Rāmāyaṇa 3, 20, 36.] — Vgl. saṃkathā.

--- OR ---

Kathay (कथय्):—

3) so v. a. befehlen [Pañcatantra 57, 22.] —

5) saṃkṣepātkathyate dharmaḥ paropakāraḥ puṇyāya pāpāya parapīḍanam so v. a. lautet [Spr. 3096.] — ni vgl. nikathita . — pari nennen [Sânkhya Philosophy 8.] — Vgl. parikathā .

Source: Cologne Digital Sanskrit Dictionaries: Sanskrit-Wörterbuch in kürzerer Fassung

Kathay (कथय्):—, yati (metrisch auch Med.) —

1) sich mit Jmd (Instr. oder Instr. mit saha) unterhalten.

2) erzählen , mittheilen , berichten , sagen , reden von , auseinandersetzen.

3) angeben , ankündigen , verrathen [303,14.304,27.] —

4) sagen , so v.a. befehlen.

5) annehmen , statuiren.

6) Pass. genannt werden , heissen , gelten für. — Mit anu hinterher erwähnen. — Mit ni , Partic. kathita gaṇa iṣṭādi. — Mit pari nennen. — Mit pra verkünden , melden. — Mit vi unnütze Reden führen [Mālavikāgnimitra 10,12.] Vgl. avikathayant. — Mit sam erzählen , berichten , reden von , auseinandersetzen.

context information

Sanskrit, also spelled संस्कृतम् (saṃskṛtam), is an ancient language of India commonly seen as the grandmother of the Indo-European language family (even English!). Closely allied with Prakrit and Pali, Sanskrit is more exhaustive in both grammar and terms and has the most extensive collection of literature in the world, greatly surpassing its sister-languages Greek and Latin.

Discover the meaning of kathay in the context of Sanskrit from relevant books on Exotic India

See also (Relevant definitions)

Relevant text

Like what you read? Consider supporting this website: